(rm) صدا |
به گزارش روزنامه آفتاب يزد، صادرات پسته ايران در سال گذشته پس از نفت بزرگترين رقم صادراتي كشور بوده و پسته از اين لحاظ مقام فرش ايران را در بازارهاي جهاني به خود اختصاص داده است. فرش ايران به طور سنتي بزرگترين قلم صادرات غير نفتي ايران بوده است. در گفتگو با همكارم فريدون خاوند، اقتصاددان در پاريس، علت عقب افتادن فرش در قلمرو صادرات را مي پرسم.
فريدون خاوند: سهم ايران در بازار جهاني فرش، 25 سال پيش حدود 55 تا 60 درصد بود. امروز ايران حدود 25 تا 30 درصد بازار فرش را بيشتر در اختيار ندارد. ايران به همان بازارهاي سنتي فرشش در اروپاي غربي مانند آلمان، سوئيس و ايتاليا اكتفا كرده و از طرف ديگر افت كيفيت فرش ايران مطرح است، بخصوص بعد از استفاده از مواد اوليه نامرغوب و مساله ديگر هم افزايش شمار رقيبان ايران است كه با قدرت تهاجمي نيرومند عرصه را در بازارهاي جهاني بر فرش ايران، اينها با برخورداري از نيروهاي كار ارزان از يك طرف و بعد كپي برداري كردن از طرحهاي فرش ايراني اينها تبديل شدند به مهمترين رقيبان ايران حتي در بازارهاي قديمي اين كشور. از طرف ديگر ما مي بينيم كه محصولاتي مانند پسته در صادرات غير نفتي ايران جاي مهمي را بازي مي كند كه البته اين به خودي خود تحول مثبتي است. در سالهاي اخير فشارهاي زيادي از طرف بخصوص اتحاديه اروپا وارد شده بود بر پسته صادراتي ايران، بخصوص در مورد وجود يك ماده سرطانزايي به نام آفلاتوكسين به نظر مي آيد كه صادر كنندگان ايراني پسته توانسته اند كه بر اين مشكل غلبه كنند.
ا . آ : يعني اينها از حمايت دولت يا عناصر دولتي برخوردار بودند يا فقط خودشان راسا اين كار را كردند؟
دكتر فريدون خاوند: به احتمال زيادي با توجه به اينكه نام پسته در ايران با نام بخصوص يك شخصيت بسيار بلندپايه جمهوري اسلامي در هم آميخته، مي شود اين مساله را مطرح كرد كه توليد پسته و صادرات پسته از يك سلسله پشتيباني هايي احتمالا در درون دستگاه دولتي برخوردار شدند و امتيازهايي شايد وجود داشته باشد. من اطلاعات دقيقي در اين زمينه ندارم، به هر صورت بر اساس آمار گمرك ايران، پسته ايران در سال 1382 از يك جهش 70 درصدي در بازارهاي بين المللي برخوردار شده و اين نشان مي دهد كه اگر اراده اي در كار باشد براي پيشبرد صادرات، اين اراده مي تواند موثر قرار گيرد از جمله در مورد بقيه كالاهاي باقي ايران مانند زعفران و خرما.
ا . آ : آيا اين كوتاهي دولت هم مي تواند در زمينه عقب افتادن فرش موثر باشد يا فقط بازرگانان استقبال نشان ندادند از اينكه هجوم بياورند به بازارهاي جهاني؟
دكتر فريدون خاوند: در مجموع مي توان گفت كه مقامات دولتي ايران، ديپلماسي اقتصادي ايران در مورد ضعف صادرات ايران بي تقصير نيستند. صادر كنندگان فرش بخصوص از اين گله مي كنند كه سياست ارزي ايران، سياست ايران در زمينه ارز به زيان صادرات غير نفتي به طور كلي و به زيان صادرات فرش به طور اخص تمام شده و از طرف ديگر اين شكايت هم مطرح هست كه صادرات فرش ايران متولي ندارد، ولي در مجموع صادرات ايران، چه از لحاظ فرش و چه از لحاظ پسته نمي تواند جبران كند ضعف عمومي صادراتي ايران را براي كشور 67 ميليون نفري ايران نه پسته به خودي خود مي تواند كارساز باشد، نه فرش. البته در اين دو زمينه بايد تلاشهاي زيادي انجام بگيرد، چون به هر حال بخشي از جمعيت ايران با توليد پسته يا توليد فرش زندگي مي كنند. ولي آنچه كه متاسفانه در تركيب صادرات غير نفتي ايران ديده مي شود، اين است كه يا پسته يا فرش در رديف اول قرار مي گيرند، در حالي كه كشورهاي مشابه ايران صادرات صنعتيشان به سطح بازارهاي جهاني مي رود، همسايه ايران مانند تركيه اشاره كنيم كه صادرات غير نفتي آن هشت برابر صادرات غير نفتي ايران است. به گزارش روزنامه آفتاب يزد، صادرات پسته ايران در سال گذشته پس از نفت بزرگترين رقم صادراتي كشور بوده و پسته از اين لحاظ مقام فرش ايران را در بازارهاي جهاني به خود اختصاص داده است. فرش ايران به طور سنتي بزرگترين قلم صادرات غير نفتي ايران بوده است. در گزارش اقتصادي ويژه راديو فردا، فريدون خاوند، اقتصاددان در پاريس، علت عقب افتادن فرش در قلمرو صادرات را بررسي مي كند.
