نمايشگاه مرور بر آثار ماتيو بارني، هنرمندي با داستان هاي گيج كننده

بهنام ناطقي (راديو فردا): ماتيو بارنيMatthew Barney، 11 سال پيش، در سن 26 سالگي با مجسمه ها و چيدمان هاي عجيب و غيرعادي خود قدم در عرصه هنري نيويورک گذاشت، و هشت سال بعد، يعني در سال 1998 همزمان با بر پرده آمدن نخستين فيلم يا ويدئوي اواز مجموعه پنج فيلم به نام کرمستر Cremaster، آقاي Michael Kimmelman منتقد نقاشي و مجسمه سازي در روزنامه نيويورک تايمز او را مهم ترين هنرمند نسل خود توصيف کرد. اينک، در حاليکه موزه گوگنهايم نيويورک خود را براي افتتاح نمايشگاهي از مرور بر آثار اين هنرمند 36 ساله آماده مي کند، شهرت و اعتبار ماتيوبارني از اينهم فراتر رفته است. او، که آثار هنري اش به صورت فيلم در سينماي هنري شهر، فيلم فورم هم نمايش داده مي شود، اينک در موقعيت برتري از مهم ترين هنرمند يک نسل تبديل شده است و مي رود تا لقب برجسته تر بزرگترين هنرمند يک عصر را نصيب خود سازد. نمايشگاه عظيم موزه گوگنهايم از آثار ماتيو بارني، که فضائي به وسعت 50 هزار فوت مربع را در بر مي گيرد، با بيش از 120 مجسمه، طرح، نقاشي، عکس و پنج فيلم از مجموعه کرمستر، شايد بزرگترين نمايشگاهي باشد در يک موزه بين المللي از مرور بر آثار يک هنرمندجوان برگزار مي شود، هنرمندي که چيزي بيش از ده سال نيست که کار مي کند و در اين مدت کوتاه، موزه هاي عمده جهان از هلسينکي و بال سوئيس گرفته تا کلن، پاريس و لندن و نيويورک مجموعه هائي از آثار او خريداري کرده اند. قيمت کارها او در اين مدت کم به شدت بالا رفته است به طوريکه مثلا طرح ها و نقاشي ها و عکس ها بين 40 هزار دلار تا 70 هزار دلار معامله مي شوند و مجسمه هاي او از دستمايه هاي غريبي مثل وازلين و نمک و پلاستيک، بسيار بيشتر از اين قيمت. جالب اينجاست که هنوز نمايشگاه مرور بر آثار ماتيو بارني در موزه گوگنهايم نيويورک افتتاح نشده است، ولي چاپ اول کتاب نمايشگاه که در بيش از 600 صفحه رنگي در 14 هزار نسخه به چاپ رسيده است، ناياب شده. توصيف يا رده بندي هنرماتيو بارني کار دشواري است زيرا کار هاي او، که گاه به روي فيلم و ويدئو، گاه به صورت عکس و نقاشي و گاهي هم به صورت چيدمان يا اينستاليشن، يا ترکيبي از اين ها ارائه مي شود، نوعي هنر روائي است با استفاده از دستمايه هاي بصري و عناصر ديگر، اما روايت هاي او هرچند مانند هر قصه و روايتي مشغول کننده و خيره کننده و دل انگيز مي تواند باشد، اما دقيقا بازگو شدني نيستند. داستان هاي او به نوعي با اسطوره سر و کار دارند و با بزرگ شدن در آمريکا، ولي او در اين داستانها از بيولوژي، کشاورزي هم مايه مي گيرد و مانند هنرمندان پست مدرن، به منابع الهام خود در هنر کلاسيک اشاره مي کند، از مجسمه هاي برنيني و ميکل آنژ تا فيلمهاي تاريخي. مثلا فيلم اول کرماستر، يادآور فيلم هاي موزيکال دوران قبل از جنگ دوم آمريکا به خصوص کار هاي بازبي برکلي بود. منتقدي در باره کار او مي نويسد که منطق کار ها او، منطق رويا است در روشنائي روز، که مي توان آن را به جريان رودخانه در بيداري فينگان جيمز جويس تشبيه کرد که به جاي کلمات در تصاوير جاري مي شود. در تمام هفت فيلمي که ماتيو بارني ساخته است، شايد بيشتر از 12 خط ديالوگ نباشد ولي او در اين آثار علاوه بر ده ها سياهي لشگر، از چهره هاي مشهوري مثل اورسولا اندرس ستاره قديمي سينما، يا نورمن ميلي لر، نويسنده و ريچارد سرا، مجسمه ساز نيويورکي هم استفاده مي کند که با پوشيدن لباس هاي عجيب و در گريم هاي غيرعادي، در صحنه هاي ساخته و پرداخته او ظاهر مي شوند. ماتيو بارني متولد سانفرانسيسکو و بزرگ شده آيداهو ست و در دانشگاه ييل کانکتيکات تحصيل کرده است. تا اينجا، گذشته و سابقه او تفاوتي با جوانان آمريکائي هم‌عصر او ندارد. نخستين نمايشگاه او در نيويورک، شامل وسايل ورزشي به خصوص ابزار و لباس هاي فوتبال آمريکائي بود آغشته به وازلين آغتشه و ويدئوئي از خود هنرمند که عريان از در و ديوار گالري بالا مي رفت. بارني در سال 1994 ساختن مجموعه فيلم هاي کرمستر را شروع کرد که به نوعي هنر او را در هشت سال اخير در مسير يگانه اي انداخت. در اين فيلم ها که هرکدام يک ساعت به طول مي انجامد و با هزينه اي بيشتر از يک ميليون دلار ساخته شده اند، مجسمه هاي او از دستمايه هاي عجيبي مثل وازلين و قير و پلاستيک نرم، و همچنين موسيقي و رقص و شخصت پردازي به کار گرفته شده اند و در مجموع يک تلاش کامل هنري را نشان مي دهند که به صورت جزئي، يعني فروش بليط براي نمايش فيلم، و به صورت کلي تر، نسخه هاي امضا دار خود فيلم ها و به صورت قطعه قطعه، از مجسمه ها و لباس هائي که در فيلم ها به کار رفته اند، به قيمت هاي بسيار بالا، توسط گالري دار متبکر نيويورکي، خانم باربارا گلادستون به فروش مي رسند. صحنه هاي فيلم ها همچنين موضوع اينستاليش، يا چيدمان هائي است که بارني در گالري هاي نيويورک و شهرهاي ديگر و در عمده ترين موزه هاي جهان د رهشت سال اخير به نمايش گذاشت. نمايشگاهي که تا اوائل ماه تير ادامه خواهد داشت. اين هفته نمايشگاه عظيمي در موزه گوگنهايم Guggenheim نيويورک افتتاح مي شود از يک هنرمند غيرعادي آمريکائي که ظرف مدت کوتاهي به شهرت جهاني رسيده است. نمايشگاه مروربر آثار ماتيو بارني Matthew Barney، هنرمند 36 ساله كه هنوز افتتاح نشده، كاتالوگ آن ناياب شد، آثار هنرمندي را عرضه مي كند كه هرچند با ساختن هفت فيلم به شهرت رسيده است، فيلمساز نيست و هرچند نمايشگاه هائي از مجسمه ها وعکس هاي او برگزار مي شود، نه مجسمه ساز است و نه عکاس.