لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ تهران ۱۶:۰۰

بحران عراق: تاثير جنگ بر اقتصاد آمريكا


(rm) صدا |
بهنام ناطقی (رادیوفردا) : جنگ هميشه رشد اقتصاد آمريکا را سرعت بخشيده است. در سالهاي جنگ دوم، اقتصاد آمريکا سالي 15 درصد رشد کرد. در ساله 1950 و 1951 هنگامي که نيروهاي آمريکا با پشتيباني سازمان ملل براي جلوگيري از سقوط کره جنوبي به دامان کمونيسم وارد جنگ شدند، اقتصاد آمريکا بيش از 7 درصد رشد داشت. در جنگ ويتنام نيز به رشد اقتصادي آمريکا کمک کرد اما چنانکه آقاي جيمز سوروويکي James Surowieki، تحليلگر مالي مجله معتبر نيويورکر در مقاله اي در شماره اين هفته استدلال مي‌کند جنگ احتمالي آمريکا عليه عراق مانند جنگ‌هاي ديگربه رشد اقتصاد در آمريکا کمک نخواهد کرد. پايه استدلال او اين است که هرچند قرار است آمريکا براي اين جنگ بين 50 ميليارد دلار تا 150 ميليارد دلار خرج کند، که مبلغ زيادي است، اما با توجه به رشد اقتصاد آمريکا در اين چند دهه، اين مبلغ اکنون چيزي کمتر از نيم در صد تا يک و نيم درصد توليد ناخالص ملي آمريکا را تشکيل مي دهد آمريکا در جنگ دوم جهاني، به پول امروز، معادل 3 تريليون دلار، يا سه هزار ميليارد دلار خرج کرد. جنگ هاي کره و ويتنام هريک 15 درصد توليد ناخالص ملي آمريکا را بلعيدند. نکته ديگري که باعث مي شود جنگ عراق مثل جنگ‌هاي ديگر آمريکا بر اقتصاد اين کشور تاثير چنداني نداشته باشد اين است که برخلاف آن جنگ‌ها، جنگ عراق قرار است جنگ کوتاهي باشد و به همين سبب، به توليدات گسترده جنگي در صنايع آمريکا منجر نمي‌شود. از طرف ديگر، بودجه دفاعي آمريکا هم‌اکنون مبلغ عظيمي است که مخارج افزوده جنگ، تغيير چنداني در آن نمي‌دهد. از طرف ديگر، دوره اقتصاد مبتني بر تئوري هاي کينزي هم که مي‌کوشيد از طريق افزايش مخارج دولت، از جمله هزينه دفاعي، به رشد اقتصاد کمک کند، در آمريکا سپري شده است. به اين ترتيب، تاثير جنگ عراق در اقتصاد آمريکا، بيشتر غيرمستقيم و از طريق تاثير آن بر روحيه و روانشناسي جامعه آمريکا خواهد بود. عدم اطمينان از نتيجه جنگ، مدتي است که تاثير سوء خود را بر اقتصاد گذاشته است و از طرف ديگر، دولت جمهوريخواه پرزيدنت بوش که هم در حاليکه سايه جنگ بر اقتصاد افتاده‌است، از سرمايه‌گذاري‌هاي عمده براي رونق بخشيدن به آن پرهيز کرده‌است. نويسنده مجله نيويورکر با اشاره به سقوط شاخص ارزش سهام در بازارهاي بورس آمريکا در شرايطي که خبر حمله احتمالي آمريکا جدي‌تر شده بود، مي‌پرسد چطور است که حالا که احتمال بروز جنگ افزايش يافته‌است، سهامداران آمريکائي نسبت به آينده بازار بورس در اين کشور چندان خوش بين نيستند؟ يک دليل آن احتمال افزايش قيمت نفت است در اثر حمله آمريکا، که باعث مي شود روزي دو ميليون و نيم بشکه نفت عراق دست‌کم براي مدتي به طور منظم توليد نشود. آقاي ويليام هودرهاوس Nordhaus اقتصاددان دانشگاه ييل، که تحقيقات زيادي روي مخارج جنگ انجام داده، هشدار داد که اگر کشورهاي اسلامي عضو اوپک به حمايت از عراق آمريکا را بايکوت کردند، افزايش بهاي نفت ممکن است اقتصاد آمريکا را به رکود دچار کند و توليد ناخالص ملي معادل 400 ميليارددلار سقوط مي‌کند و آمريکا ناچار مي‌شود معادل 800 ميليارد دلار بيشتر براي نفت پول بپردازد. اما البته اين يک سناريوي ناگوار است که همه با آن موافق نيستند با اين حال، هنگامي که وال استريت جورنال گزارش از پيش بيني اقتصادانان راجع به رشد اقتصادي آمريکا منتشر کرد، به نظر مي‌رسيد که همه آنها ترجيح داده بودند تاثير جنگ را در اقتصاد در محاسبات خود وارد نکنند. آقاي جيمز سوروويکي، نويسنده نيويورکر مي نويسد البته اگر جنگ به سرعت خاتمه پيدا کند و عدم اطميناني که از نتيجه جنگ بر اقتصاد آمريکا سايه افکنده است، از بين مي رودو شايد مانند گذشته، شاهد رونق اقتصادي در آمريکا باشيم اما در آن صورت، اين جنگ نيست که به رونق اقتصاد کمک خواهد کرد، بلکه دوران صلح بعد از آن خواهد بود. کارشناسان اقتصاد در آمریکا در مقالات مختلف به بحث در باره تاثیر جنگ احتمالی آمریکا برای خلع سلاح عراق بر اقتصاد این کشور پرداخته ‌اند. بهنام ناطقی، همکار ما در نیویورک، گزارشی از مجله نیویورکر را در این باره مرور می کند که در آن پیش بینی می شود برخلاف جنگ های گذشته، این بار صلح بعد از جنگ است که بیش از خود جنگ می تواند بر رونق اقتصادی آمریکا تاثیر گذار باشد.
XS
SM
MD
LG