نمايش دو فيلم كردي از ايران در نيويورك: «نوار سياه» و «گمشده در عراق»

مريم احمدي (راديوفردا): براي آقاي بهمن قبادي، فيلمساز کرد تبار، که فيلم گمشده در عراق از او از اين هفته در سينماهاي آمريکا اکران مي‌شود، توجه افکار عمومي به جنگ عراق، فرصتي است براي مطرح کردن کردستان و مشکلات قوم کرد. بهنام ناطقي (راديوفردا): نيويورک هفته گذشته شاهد نمايش همزمان دو فيلم کردي از ايران بود. فيلم نوارسياه، از آقاي فريبرز کامکاري، در برنامه جشنواره فيلم‌هاي نو، کارگردان‌هاي نوي موزه هنرمدرن نيويورک، در مجتمع عظيم مرکزهنري لينکلن به نمايش درآمد، در بالاي شهر؛ و در پائين شهر، در تالار نمايش خصوصي يکي از هتل‌هاي تازه ساز شهر، جمعي از ايرانيان فرهنگي مقيم نيويورک و حوالي ميهمان موسسه پخش کننده آمريکائي بودند که فيلم کردي ديگري از ايران، فيلم گمشده در عراق، از آقاي بهمن قبادي را در آمريکا به روي اکران عمومي مي برد. آقاي جمشيد اکرمي، منتقد سينما و پژوهشگر سينماي ايران، از تقارن دو فيلم کردي در نيويورک استقبال مي کند. جمشيد اکرمي: کردها يک قوم فراموش‌شده هستند که صدا نداشتند، صدا توي رسانه‌ها نداشتند. که باز يک خورده عجيب است وقتي نگاه کنيم به تعداد کردها، 25 ميليون نفر توي کشورهائي مثل ترکيه، ايران و عراق. و اين بزرگترين قومي مي‌شود که کشور خود را ندارند و دولت خود را ندارند و به همين دليل، رسانه‌هاي خود را نداشتند و درنتيجه، صداي خود را نداشتند. خيلي جالبه که توي يک جائي مثل منهتان Manhattan دو تا فيلم کردي نشان داده مي‌شه. اين اتفاق خوبي است و نشان مي‌دهد، همانطور که اشاره کردم، اين صداي کردي دارد پيدا مي‌شود و اين شايد آغازگر اتفاقات ديگر هم باشد و يک جور شناسائي که کردها به عنوان يک قوم بشوند در سطح دنيا. ب.ن.: حضور آقاي فريبرز کامکاري، کارگردان فيلم نوار سياه، به عنوان سناريست در فيلم گمشده درعراق، اين دو فيلم کردي را به مربوط مي‌کند. آقاي اي او اسکات نويسنده نيويورک تايمز، نوشت فيلم نوارسياه، داستان خشونت و وحشيگري زناشوئي و سياسي است، اما داستان فيلم طوري تعريف مي‌شود که انگار هم عمدا و هم به طور اتفاقي، به روي نوار ويدئو ضبط شده. رابطه زناشوئي که اين فيلم تصوير مي‌کند، ماجراي ازدواج يک افسر خشن است به نام پرويز و همسرش گلي، که از او بسيار جوان‌تر و کرد است. دعواهاي آنها و بازي‌هاي جنسي خودآزار و غيرآزار آنها، خشن‌ و خام‌تر از سبک متداول در فيلم‌هاي ايراني است. براي منتقد نيويورک تايمز سبک روايت در اين فيلم جالب توجه است زيرا آقاي کامکاري، که مي‌خواهد خود را نه سازنده اين فيلم، بلکه صرفا پيدا کننده کنجکاو يک نوار ويدئوئي در آشغال‌ها تصوير کند، در فيلمبرداري خود را به نماها و زاويه‌هائي که آماتورها به کارمي‌بردند محدود کرده است و اين زبان خاصي به اين فيلم داده است. فيلم کردي ديگري که همزمان با نوار سياه در جاي ديگر از نيويورک به نمايش درآمد، فيلم گمشده در عراق از آقاي بهمن قبادي است که در آستانه پخش در آمريکا به روي اکران عمومي است. اين فيلم را قبلا در جشنواره فجر تهران با نام آوازهاي سرزمين مادري‌ام نشان دادند. آقاي بهمن قبادي، که شايد اولين فيلمسازي بود که فيلمي داستاني به زبان کردي توليد کرد، شايد اولين فيلمساز قوم‌آگاه کردي در ايران باشد. آقاي جمشيد اکرمي توجه فيلم‌هاي قبادي به کردستان را با کردستان در فيلم‌هاي ديگر ايراني مقايسه مي کند. جمشيد اکرمي: فيلمي که مي‌بينيم، کار دوم آقاي قبادي است که شايد اولين فيلمساز خيلي موفق کرد بودند و نوع فيلمهائي که ساختند واقعا راجع به کردها و مسائل کردستان است برخلاف بقيه فيلم‌هاي کردستاان. کردستان يک location خيلي مطلوبي بود در چندين سال گذشته. کيارستمي يک فيلم آنجا ساخت، مهران فر فيلم ساخت. خانم مخملباف آنجا فيلم ساخت. ولي اينها فيلم‌هائي هستند که از کردستان به عنوان يک چشم‌انداز استفاده کرده‌اند و فيلم‌ها واقعا راجع به مردم کرد و مسائل کرد نبودند. در باره فيلم‌هاي آقاي قبادي اين را نمي‌توان گفت. فيلم‌هاي آقاي قبادي، همانطور که در فيلم زمان مستي اسب‌ها هم ديديم، خيلي دقيق و خيلي موشکافانه و خيلي بااحساس مسائل کردها را بررسي کردند. آن فيلم يک خانواده را دنبال مي‌کرد و اين فيلم، يک خانواده بزرگتر را دنبال مي‌کند و اصلا يک فيلم جاده‌اي است. سفر يک پدر با دوپسرش باعث مي‌شود که ما يک دفعه يک قسمت زياد از کردستان ايران را ببينيم ويک قسمت زياد از کردستان عراق را و در نتيجه ما در مقايسه با فيلم قبلي، يک خانواده بزرگتر کرد را در طول فيلم مي‌بينيم. ب.ن.: فيلم گمشده در عراق، مسائل کردستان را در داستان هوشمندانه خود مانند يک کپسول مي‌گنجاند، پراکندگي يک قوم، آوارگي مرز، جنگ و سنت و تاريخ. صداي فيلم ب.ن.: در فيلم گمشده در عراق، پدري از دو فرزندش مي خواهد که بعد از 20 سال او را در يافتن مادرشان ياري بدهند. پدر و پسرانش که نوازنده و خواننده هستند، موسيقي کردستان را زنده نگه مي‌دارند و دراين سفر، نه تنها مادر گمشده و عشق از دست رفته را مي‌جويند، بلکه در جستجوي سرزمين مادري و هويتي بر مي‌آيند از چهارسو در معرض حمله است. آقاي جمشيد اکرمي، فيلم‌شناس، و استاد فرهنگ تطبيقي در دانشگاه ويليام پاترسون نيوجرسي مي‌گويد: جمشيد اکرمي: اين فيلم هم به همان نسبت فيلم اول موفق بوده در فستيوال هاي خيلي زيادي. جايزه گرفته توي کن يک جايزه گرفت وجايزه هاي اول فستيوال شيکاگو و سائوپولو را گرفت. براي آقاي بهمن قبادي، فيلمساز کرد تبار، که فيلم گمشده در عراق از او از اين هفته در سينماهاي آمريکا اکران مي‌شود، توجه افکار عمومي به جنگ عراق، فرصتي است براي مطرح کردن کردستان و مشکلات قوم کرد. فيلم نوارسياه، از آقاي فريبرز کامکاري، در برنامه جشنواره فيلم‌هاي نو، کارگردان‌هاي نوي موزه هنرمدرن نيويورک، در مجتمع عظيم مرکزهنري لينکلن به نمايش درآمد. جمشيد اکرمي، منتقد سينما و پژوهشگر سينماي ايران، از تقارن دو فيلم کردي در نيويورک استقبال مي کند و مي گويد: كردها كه قومي بي صدا بودند دارند صدا پيدا مي كنند فيلم گمشده در عراق، مسائل کردستان، از جمله پراکندگي يک قوم، آوارگي مرز، جنگ و سنت و تاريخ را در داستان خود گنجانده است.