نمايشگاه هنر شهرهاي اوليه، در موزه متروپاليتن نيويورك

امير آرمين (راديوفردا): در نمايشگاهي که از ديروز در موزه متروپاليتن نيويورک افتتاح شد، آثاري از نخستين شهرهاي جهان، از جمله چند شهر باستاني که اينک در قلمرو عراق قرار گرفته‌اند، به نمايش درآمد. بهنام ناطقي (راديوفردا): نمايشگاهي تحت عنوان هنر شهرهاي اوليه Art of the First Cities که از ديروز در موزه عظيم متروپاليتن نيويورک افتتاح شد، از شش سال پيش برنامه‌ريزي شده بود و مجسمه‌ها، ظروف و زيورآلاتي که در آن به نمايش درآمده است، مدتهاست از موزه‌هاي عمده جهان به وام خواسته شده است اما افتتاح اين نمايشگاه به فاصله يک ماه بعد از غارت موزه بغداد، بلافاصله علاوه بر جنبه هنري و باستانشناسي، به اين نمايشگاه يک جنبه سياسي هم داده است. به طور مثال، روزنامه نيويورک تايمز در گزارش به قلم سر منتقد خود آقاي مايکل کيملمان مي‌نويسد تماشاي اين نمايشگاه اهميت خدمتي را نشان مي دهد که موزه‌هائي مثل لوور، موزه بريتانيا و موزه متروپاليتن نيويورک و موزه هرمتياژ، در نگهداري آثار باستاني انجام مي‌دهند. اين موزه‌ها، به زعم اين منتقد، کاري بيشتر از نگهداري از آثار به تاراج رفته از فرهنگ‌هاي قديمي انجام مي‌دهند. اين موزه‌ها، در واقع کاخ‌هائي مردمي و دمكراتيك هستند، گذرگاه‌هائي جهاني، که در آنها جهان متمدن تصميم مي‌گيرد که از بازمانده‌هاي دوران‌هاي دور کدام آثار ارزش نگه داشتن و انتقال به آيندگان را دارا هستند. خانم جون آروز، Joan Aruz، موزه دار موزه متروپاليتن، طرح اين نمايشگاه را شش سال پيش فراهم ساخت تا فرارسيدن هزاره سوم پيش از ميلاد را با آثاري از هزاره سوم قبل از ميلاد جشن گرفته شود. اين آثار، از خاستگاه‌هاي باستاني تمدن بشري هستند، که عمده آن در بين‌النهرين، در جلگه حاصلخيزي قرار دارند ميان دو رود دجله و فرات، که اينک بيشتر آن در کشور کنوني عراق قرار دارد و روزگاري پايتخت امپراطوري عظيم ايران بود. در اين سرزمين، ابتدا تمدن سومري، پاي گرفت و براي نخستين بار، هنر، معماري، قانون و خط توسعه يافت و به برآمدن نخستين شهرها و گسترش فرهنگ و دادو ستد در اطراف بين‌النهرين انجاميد. نمايشگاه موزه متروپاليتن نيويورک از هنر نخستين شهرهاي تاريخ، که اغلب آثار آن به بين‌النهرين مربوط مي‌شود، بدون کمک حکومت عراق و بدون استفاده از آثار موزه بغداد فراهم شده است زيرا طي مدت شش سالي که اين نمايشگاه مراحل آماده سازي را طي مي‌کرد، حکومت صدام حسين تحت تحريم قرار داشت ومعامله با آن براي موزه هاي جهان نيز ممنوع بود و به خصوص حکومت صدام حسين حاضر نبود به موزه اي در آمريکا اثري قرض بدهد. اما خانم آروز بسياري از آثار مورد نظر خود را از موزه هاي ديگر جهان به وام گرفت هرچند که همه آنچه او مي خواست در اين نمايشگاه بگنجاند، در موزه هاي غرب يافت نمي شد. مقدار زيادي از اشيائي که دراين نمايشگاه عظيم و تاريخي گردآمده، حاصل سفرهاي خانم ماه رخ تاراپور Mahrokh Tarapor، معاون موزه متروپاليتن به کشورهاي سوريه، عربستان سعودي، ترکيه، يونان، بحرين و امارات متحده عربي است و جالب است که از ايران نيز که مي‌توانست آثار زيادي به اين نمايشگاه وام دهد، چيزي قرض نشده است. کاربرگزاري اين نمايشگاه بعد از فاجعه تروريستي 11 سپتامبر سخت تر شد زيرا هرچند موزه‌داران کشورهائي مثل سوريه بسيار علاقمند بودند که آثار خود را به اين نمايشگاه بفرستند، اما مخالف دولت‌ها دست مسئولان موزه را بسته بود. جنگ عراق مشکل قرض کردن از سوريه را پيچيده تر ساخت اما به ناگاه هفته پيش مقامات سوريه، که از تهديد‌هاي آمريکا برآشفته بودند، قرض دادن آثار هنري به موزه متروپاليتين نيويورک را فرصتي براي روي خوش نشان دادن به آمريکا يافتند و موافقت کردند که سه اثر هنري بسيار با ارزش که ماه گذشته براي منظور ديگري به سوئيس فرستاده شده بود، به آمريکا بفرستند. يکي از آين آثار مجسمه پادشاه ريشه داري است، بر بدن يک خر، که از موزه حلب به عاريت گرفته شده است. ديدن اين نمايشگاه کار ساده اي نيست زيرا بهترين و با ارزش ترين آثار آن بسيار کوچک هستند و در نگاه سريع ممکن است از نظر دور بمانند. تماشاي اين نمايشگاه، مانند هر مجموعه هنري ديگري، از پيام در باره جنگ و سياست خالي است ولي بيننده را از غناي هنري سيراب مي کند و بارديگر يادآور مي شود که پيام هنر و پاداش هنر، خود هنر است. نمايشگاهي تحت عنوان هنر شهرهاي اوليه Art of the First Cities که از ديروز در موزه عظيم متروپاليتن نيويورک افتتاح شد، از شش سال پيش توسط خانم جون آروز، Joan Aruz، موزه دار موزه متروپاليتن، برنامه‌ريزي شده بود تا فرارسيدن هزاره سوم پيش از ميلاد با آثاري از هزاره سوم قبل از ميلاد جشن گرفته شود. موزه بغداد به اين نمايشگاه كمك نكرد ولي سه اثر با ارزش از موزه حلب سوريه پس از آن به اين نمايشگاه وام داده شد كه در پي سقوط صدام و تهديدهاي آمريكا، دولت سوريه همكاري با موزه متروپاليتن نيويورك را براي نشان دادن حسن نيت به آمريكا مفيد دانست.