گزارش ويژه «راديوفردا»: هشدار آمريكا و 8 كشور صنعتي به جمهوري اسلامي در باره گسترش سلاح هاي اتمي

سياوش اردلان: (راديو فردا): اتهامات مكرر آمريكا در اين مورد كه ايران مي‌خواهد سلاح‌هاي هسته‌اي توليد کند، آنقدر جدي هستند كه امروز 8 كشور صنعتي جهان در بيانيه پاياني ديدار خود در اويان گفتند نسبت به امكان سلاح از رهگذر برنامه هاي هسته‌اي ايران بي توجه نخواهند بود. اما در پيشرفته بودن اين برنامه ها، ديدگاههاي كارشناسان مستقل با آنچه دولت ايران يا دولت آمريكا يا دولت اسرائيل مي‌گويند متفاوت است. آنچه براي آمريكا اهميت دارد اين است كه نگذارد تكنولوژي هسته‌اي به دست كشوري بيفتد كه با ايالات متحده خصومت دارد يا به قول خود آمريكايي ها حامي تروريسم است. ريچارد باوچر، سخنگوي وزارت خارجه آمريكا: نگراني ما از امكان دستيابي يك كشور شناخته شده حامي تروريسم به سلاحهاي هسته‌اي است. اين مسئله را پرزيدنت بوش هم يادآور شده است. ما همه مي‌دانيم كه جمع شدن تروريسم و سلاحهاي كشتار جمعي در يكجا، يكي از خطرناكترين تركيباتي است كه در عصر ما وجود دارد. س. ا.: هرچند آمريكا حاضر است از برنامه‌هاي هسته‌اي كشورهايي مثل اسرائيل و پاكستان كه متحدانش هستند، گذر كند، اما حكومت ايران رفتاري از خود نشان نداده كه خشم و نگراني آمريكايي ها را برنيانگيزد، برعكس ماهيت رابطه‌اي كه در رژيم گذشته بين ايران و آمريكا وجود داشت. خود حميدرضا آصفي، سخنگوي وزارت امور خارجه جمهوري اسلامي هم امروز اذعان كرد تكنولوژي هسته‌اي را خود آمريكائي‌ها در زمان رژيم گذشته به ايران ارائه كردند. او افزود حالا تازه يادشان افتاده كه در كشورمان انرژي داريم. اما بر كسي پوشيده نيست كه جمهوري اسلامي از نگاه آمريكا رژيم گذشته نيست، بلكه رژيمي است كه به خاطر سياستهايش از اول انقلاب تا كنون و اظهارات هرزچندگاه افراد مسئول و غير مسئول حكومتش و حمايت از نيروهاي تندرو در منطقه بويژه از نظر جرج بوش، خطري امنيتي براي آمريكا محسوب مي‌شود. وقتي پس از آنكه سازمان مجاهدين خلق از تاسيسات اتمي اعلام نشده ايران پرده برداشت، ناگهان حتي اروپاييها نگران شدند كه مبادا ايرانيها تا مرحله توليد سلاحهاي هسته‌اي فاصله چنداني نداشته باشند، زيرا اگر غير از اين باشد، دليلي ندارد كه ايران پنهانكاري كند. مسئولان ايران بعدا وجود تاسيسات اتمي در شهرهاي نطنز و اراك را تاييد كردند و حتي اجازه دادند آژانس انرژي بين المللي انرژي اتمي از ايران ديدار كند. قرار است گزارش اين آژانس دو هفته ديگر منتشر شود. آمريكا اميدوار است ايران در اين گزارش محكوم شود، اما از همين الان تلويحا آژانس بين المللي انرژي اتمي را به زير سئوال هم برده است. آري فلشر سخنگوي كاخ سفيد آمريكا: بااينكه ما هنوز گزارش نهايي را از آژانس بين المللي انرژي اتمي دريافت نكرديم، حقيقتا نسبت به توليد انرژي هسته‌اي توسط كشوري كه سرشار از نفت و گاز است، نگرانيم، درحاليكه آنها براي توليد برق خود به انرژي هسته‌اي نيازي ندارند. آنها براي توليد انرژي داراي منابع سوخت فسيلي، از جمله نفت و گاز كافي هستند و اين يك نگراني بوجود مي‌آورد. بنابراين ما در انتظار نشر يك بيانيه خواهيم بود كه آژانس بين المللي انرژي اتمي به آنها دست يافته است. به شما يادآوري مي‌كنم كه آژانس بين المللي انرژي اتمي، در صورت عدم راهنماي گروههاي مخالف، حتي نمي توانست در موقعيتي باشد كه بتواند جاي اين تاسيسات را پيدا كند. س. ا.: در مورد عراق هم همين كشاكش بين آمريكا و آژانس بين المللي انرژي اتمي وجود داشت. برخي اخبار حاكي است آمريكا اين آژانس را براي ارائه گزارشي كه ايران را به عدم همكاري و توليد سلاحهاي هسته‌اي متهم كند فشار مي‌آورد. دكتر سعيد رجايي خراساني، نماينده سابق جمهوري اسلامي در سازمان ملل اميدوار است فشارهاي آمريكا بر آژانس بين المللي انرژي اتمي به جايي نرسد. دكتر سعيد رجايي خراساني (سفير سابق جمهوري اسلامي در سازمان ملل): ممكن است آمريكا به آنها خيلي فشار آورد. الان هم آمريكايي ها گفتند. گفتند كه ما مي‌خواهيم كه آنها گزارش كنند كه ايران سلاح كشتار جمعي دارد. درعين حال ما فكر مي‌كنيم سازمان‌هاي بين المللي علاقه‌مند هستند كه شخصيت اخلاقي خودشان را حفظ كنند. يك نماينده كه از آژانس بين‌المللي به ايران مي‌آيد، او حاضر نيست به خاطر آمريكا دروغ بگويد. حيثيت دارد و ما روي اين حيثيت افراد واقعا حساب مي‌كنيم. س. ا: فعلا آنچه جامعه بين الملل از ايران مي‌خواهد اين است كه به همين سطح همكاريها با آژانس بين المللي انرژي اتمي اكتفا نكند. هرچند اين آژانس همين همكاريها را هم مثبت دانسته است، اما فشاري كه برروي ايران وجود دارد، براي اين است كه قرارداد اضافي را امضا كند كه به بازرسان بين المللي اجازه خواهد داد هروقت دلشان خواست به ايران بيايند. محمد البراده اي، رئيس آژانس بين المللي انرژي اتمي، براين باور است كه مي‌توان ايران را متقاعد به امضاي اين قرارداد الحاقي كرد. محمد البرادعي (رئيس سازمان بين‌المللي انرژي اتمي): اين مهم است كه ما مطمئن باشيم كه نه فقط در ايران، كه در هر كشوري كه يك برنامه هسته‌اي پيشرفته دارد، ما قدرت آن را داريم كه از ماهيت صلح‌آميز اين برنامه ها اطمينان پيدا كنيم. چه برنامه‌هايي كه اعلام شده باشد، چه برنامه‌هايي كه اعلام نشده باشد. فعلا ايران درخواست امضاي قرارداد الحاقي را رد كرده است. امروز حميدرضا آصفي، سخنگوي وزارت امور خارجه جمهوري اسلامي بار ديگر تكرار كرد كه اول بايد تحريمها و محروميتهايي كه براي ايران پيش آمده را برداشت، زيرا ايران بايد اول مطمئن شود كه با امضاي قرارداد ديگر دوباره دچار محدوديت نشود. لذا ناچار است بر موضع خود تاكيد كند. سعيد رجايي خراساني چنين موضعي را از طرف ايران، موضعي منطقي مي داند. سعيد رجايي خراساني: مابايد اين قرارداد را امضا كنيم. در اين هيچ شكي نيست. منتهي اگر قرار باشد كه اينها بعد از امضاي قرارداد باز به تحريمها ادامه بدهند، خوب اين عاقلانه نيست. اين موضعي كه آقاي آصفي گرفته موضع درستي است و من هم نظرم همين است. س ا: يعني شما فكرميكنيد كه اول اينها بايد اين تحريمها را رفع كنند و بعد ايران اين قرارداد را امضا كند؟ سعيد رجايي خراساني: حتما. يعني ما تحريمي نداريم كه تحريمها برداشته شود اگر ما قرارداد را امضا كرديم. آنها رسما بگويند كه ما تحريمها را برميداريم، ما هم مي‌گوييم كه امضا ميكنيم. مي‌تواند همزمان باشد. س ا: خوب اگر يك موقعي آمريكا آنچنان فشار را بالا ببرد كه ايران ناچار شود به خاطر مسائل امنيتي اين قرارداد را امضا كند، بهتر نيست كه الان اين كار را كند؟ سعيد رجايي خراساني: نه. من فكر ميكنم كه شوراي امنيتي ايران را نميشود با ايران مقايسه كرد. ما دلايل خيلي موجهي داريم كه شرايط امنيتي ما آنطور كه برخي ديگر از كشورها تهديد ميشود، از ما تهديد نميشود. به نظر ما اينها صرفا فشار سياسي است. آمريكايي ها ميدانند كه حرفهايشان اساسي ندارد. س ا: حتي فكر نمي‌كنيد كه امضاي اين قرارداد الحاقي شايد باعث شود كه آمريكا با همه اين اتهاماتي كه مطرح كرده، حالا در يك موقعيت انفعالي قرار گيرد؟ سعيد رجايي خراساني: اگر بگيرد خيلي خوب است ولي من تضميني نميدهم. با عملكردي كه آمريكا در طي يكي دوسال گذشته داشته، نشان ميدهد كه به تعهدات بين المللي، سازمان ملل، كنوانسيونها، معاهدات و اينها خيلي پايبند نيست. هروقت دلش بخواهد از سازمان استفاده ميكند، هروقت هم دلش نخواهد استفاده نميكند. اگر يك انسجامي بود، در رفتار بين المللي آمريكا، خيلي خوب بود. اما ما اين انسجام را خيلي نميتوانيم بپذيريم. درد نتيجه ما هم بايد حداقل احتياط را رعايت كنيم. س ا: بدبيني در ايران نسبت به آمريكا در طرح اين اتهامات قوي است. مقامات جمهوري اسلامي معتقدند آمريكا دنبال بهانه جويي است و اينها همه مقدمه جن رواني و تبليغاتي، شايد هم نظامي باشد. آمريكا فعلا حمله نظامي به ايران را مردود دانسته و تنها به اعمال فشارهاي سياسي بسنده كرده است. مثلا فشار به روسيه براي پايان دادن به همكاري با ايران در برنامه هاي هسته‌ايش. جرج بوش، رئيس جمهور آمريكا ديروز هنگام ملاقات با بلاميدير پوتين، رئيس جمهوري روسيه با زبان ديپلماتيك از اين تلاشهاي آمريكا سخن راند. جرج بوش: روسيه و آمريكا درباره برنامه پيشرفته هسته‌اي ايران نگرانيهاي مشتركي دارند. ما نگران اين برنامه هستيم و ايران را فرا مي‌خوانيم كه به تعهدات خود، آنگونه كه در پيمان منع گسترش سلاحهاي هسته‌اي آمده است، عمل كند. س ا: آنگونه كه بلاميدير پوتين در پاسخ به جرج بوش گفت، اين مسئله نبايد به ابزاري براي فشار به روسيه تبديل شود. آقاي پوتين مشخصا از منافع شركتهاي روسي در همكاري با ايران سخن راند. پروژه بوشهر براي روسيه، نزديك به 800 مليون دلار، درآمد دربر دارد. اما ايرانيها مي‌دانند هروقت روسيه منافعش ايجاب كند، در پايان دادن به همكاري با ايران درنگ نخواهد كرد. بدبيني ايران نسبت به روسيه زياد است، هرچند مقامات ايراني آن را به زبان نمي آورند. اما اولاميدير اورلف، از كارشناسان هسته‌اي روسيه اين موضع را پنهان نمي كند. اولاميدير اورلف: ايرانيها مي‌خواهند اطمينان پيدا كنند كه كاملا به يك كشور خاص، يعني روسيه وابسته نباشند. و مي‌خواهند در تكميل چرخه سوخت هسته‌اي، مستقلا عمل كنند. اين را به وضوح ميتوان ديد. س.ا.: مرحله ديگري ماجرا دو هفته ديگر است كه گزارش آژانس بين المللي انرژي اتمي مي‌تواند معادلات سياسي را در اين كشاكشهاي ديپلماتيك يا به نفع دولت ايران، يا به نفع دولت آمريكا رقم بزند. اما اين هم قابل كتمان نيست كه اگردولت آمريكا واقعا از ناحيه برنامه هاي هسته‌اي ايران احساس خطر شديد كند، هيچ نيرويي قادر نخواهد بود ارتش ايالات متحده را از اقدامي حاد، مثل نابودي نيروگاههاي هسته‌اي ايران بازدارد. اتهامات مكرر آمريكا در اين مورد كه ايران مي‌خواهد سلاح‌هاي هسته‌اي توليد کند، آنقدر جدي هستند كه امروز 8 كشور صنعتي جهان در بيانيه پاياني ديدار خود در اويان گفتند نسبت به امكان سلاح از رهگذر برنامه هاي هسته‌اي ايران بي توجه نخواهند بود. آمريكا در انتظار گزارش روز 16 ژوئن سازمان بين المللي انرژي اتمي است. محمد البرادعي رئيس سازمان مذكور گفت اين سازمان بايد بتواند از ماهيت صلح آميز برنامه هاي اتمي ايران اطمينان حاصل كند. دكتر سعيد رجايي خراساني، نماينده سابق جمهوري اسلامي در سازمان ملل در مصاحبه با راديوفردا مي گويد ما بايد اين قرارداد را امضا كنيم. در اين هيچ شكي نيست. منتهي اگر قرار باشد كه اينها بعد از امضاي قرارداد باز به تحريمها ادامه بدهند، خوب اين عاقلانه نيست. گزارش آژانس بين المللي انرژي اتمي مي‌تواند معادلات سياسي را در اين كشاكشهاي ديپلماتيك يا به نفع دولت ايران، يا به نفع دولت آمريكا رقم بزند.