لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
سه شنبه ۲۹ اسفند ۱۴۰۲ تهران ۱۱:۱۴

بررسي ميراث بنيانگذار جمهوري اسلامي براي منطقه، به مناسبت سالروز تظاهرات 15 خرداد، از ديد يك كارشناس تاريخ معاصر ايران


(rm) صدا |
امير آرمين: (راديو فردا): درباره ميراث آيت الله خميني سخن بسيار رفته است، اما اين ميراث براي منطقه چه بوده است؟ پرسش را با دكتر عباس ميلاني، محقق و استاد دانشگاه استانكفرد در كاليفرنيا درميان گذاشته ايم. دكتر عباس ميلاني (دانشگاه نوتردام، كاليفرنيا): تمام تحولاتي كه در پانزده، بيست سال اخير اتفاق افتاده به حد زيادي بسته به انقلاب ايران است. و الان اسنادي كه وجود دارد، به آشكارا مي توان نشان داد كه حمله شوروي به افغانستان، نتيجه مستقيم پيروزي انقلاب اسلامي در ايران بود به اين لحاظ كه شوروي ها فكر مي كردند آمريكا به زودي دنبال پايگاهي در منطقه ميگردند و سعي كردند براي جلوگيري از اينكه افغانستان، آن پايگاه شود به آنجا حمله كردند. اسامه بن لادن در مصاحبه اش به مراتب گفته كه آغاز فعاليت سياسي خود را مديون انقلاب اسلامي و مديون پيروزي آيت الله خميني در منطقه است. به نظر من در سطح منطقه تمام مناسبات منطقه را به يك شكلي تغيير دادند و در اين حالت دگرگوني و جابجايي يك روايت بسيار بسيار كم انعطاف ازاسلام را رواج دادند كه براي آينده اسلام در ايران و منطقه شايد زياد سودآور نبوده. آدم بايد فكر كند كه ده بيست سال آينده چه خواهد شد، ولي اگر تحولات ايران مصداق چيزي است كه در منطقه اتفاق خواهد افتاد و معمولا ايران اين خالت را براي منطقه دارد و ميزان دلزدگي كه ملت ايران پيدا كردند، از تداخل دين و سياست و از ميزان ضرورتي كه مردم احساس ميكنند از جدايي ايندو، خوب به نظر من در آينده خواهند گفت كه آغاز انجام كار اسلام سياسي در نظريات ايشان و با فعاليتهاي ايشان صورت گرفت. مريم احمدي: (راديو فردا): با توجه به تاثيراتي كه گفتيد، تحولات ايران در تحولات منطقه و طرز تفكر مردم دارد و ايرانيها هميشه پيشتاز بودند، ‌دلزدگي كه مردم از مذهب پيدا كردند، چرا ما باز به هرحال ميبينيم كه در عراق اين جمعيت مليوني به خيابان مي آيد و حكومت اسلامي مي خواهد؟ دكتر عباس ميلاني: من تصورم اين است كه اگر شما به نوشته هاي آيزا برلين نگاه كنيد، او يك مفهوم خيلي جالبي را دارد با عنوان مفهوم نهال كج شده. ميگويد كه اگر نهالي را كج كنند و به زور كج نگاه دارند، وقتي كه قدرت كج نگه دارنده برداشته شود، بدون شك نهال جهشي به طرف مخالف خواهد كرد و بعد به حالت عاديش برميگردد. صدام حسين 35 در آنجا است. 35 سال در آنجا استبداد برقرار كرده، با هرگونه مذهبي مخالفت كرده، به جز اين چند سال اخير كه به شكل خيلي مضحكي اسلام پناهي را پيش رو گرفته و به لحاظ اين فشارهايي كه در آن زمان بوده، عده اي از آنها متمايل به اين طرف شدند. ولي هنوز معلوم نيست كه آيا اكثريت عراقيها يا حتي اكثريت شيعيان، طرفدار نوع حكومتي باشند كه در ايران آيت الله خميني ايجاد كرد. اتفاقا تمام شواهد موجود، اگر به گفته هاي آيت الله سيستاني توجه كنيد، حتي آقاي حكيم توجه كنيد كه از ايران به آنجا رفتند، اگر به نظريات پيشين آيت الله خويي توجه كنيد، همه اينها نشان ميدهد كه روايت شيعيان عراق و بخش مهمي از روحانيون عراق كه از اسلام دارند، باروايتي كه آيت الله خميني داشتند، كاملا متفاوت است. و به نظر من اين روايت، يعني روايتي كه ميپذيرد اسلام، تشيع، اگر قرار است در قرن 21 دوام پيدا كند، اگر قرار است دوام پيدا كند، بايد خودش را محدود كند به عرصه خصوصي، اگر اين روايت در نجف حاكم شود و در سطح خاورميانه عراق به عنوان الگويي از حكومتي كه هم دموكراتيك است و هم در آن مردم مذهبشان را حفظ كردند، آن به عنوان يك بديلي به جاي بديلي كه جمهوري اسلامي سعي كرده ايجاد كند، خوب به نظر من خيلي رواج پيدا خواهد كرد، پول و ارتش تبليغاتي 150 هزار نفري آمريكا هم پشتش است، آنوقت مسلما براي مفهوم ولايت فقيه و اين مفهوم محدود كننده، مفهوم انحصار طلبانه از قدرت را كه آيت الله خميني رواج داد، حتي بيش از امروز به عنوان يك پديده اقليت تلقي خواهد شد و از سكه خواهد افتاد. در مصاحبه اي به مناسبت فرارسيدن سالگرد تظاهرات 15 خرداد 1342، راديوفردا در مصاحبه با عباس ميلاني، پژوهشگر تاريخ معاصر ايران و مولف كتاب معماي هويدا، به بررسي ميراث آيت الله خميني، بنيانگذار جمهوري اسلامي در منطقه خليج فارس و خاورميانه مي پردازد. دكتر ميلاني در اين مصاحبه از جمله مي گويد كه اسامه بن لادن، رهبر سازمان تروريستي القاعده، آغاز فعاليت خود را مديون انقلاب اسلامي در ايران به رهبري آيت الله روح الله خميني مي داند. براي مطالعه بخش نخست اين مصاحبه در باره ميراث آيت الله خميني براي ايران، از طريق آرشيو پايگاه اينترنتي راديوفردا، به صفحه ديروز، 5 ژوئن 2003 مراجعه كنيد.
XS
SM
MD
LG