لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ تهران ۰۴:۱۰

گزارش ويژه راديوفردا: سياست تعامل بريتانيا در قبال جمهوري اسلامي


(rm) صدا |
شهران طبري (راديوفردا، لندن): صبح امروز جک استراو، وزير امور خارجه بريتانيا در گفتگويي با رسانه هاي اين کشور گفت که سياست دولتش در قبال ايران بر خلاف آمريکا، همچنان سياست تعامل يا سياست گفتگوي سازنده و مشروط است و در عين حال که قبول کرد که 70% درصد از جمعيت جوان ايران مطالباتي دارد که جمهوري اسلامي نتوانسته به آنها پاسخ گويد، اما افزود که ايران کشوري است با تاريخي طولاني و بايد مخالفتها يا اپوزيسيونهاي داخلي اش را خود حل و فصل کند. او دخالت در امور ايران را به ضرر استقرار دمکراسي در ايران دانسته و گفت آنچه باعث خواهد شد شروع تلاش در ايران براي کسب دمکراسي از مسير خود خارج شود، آن است که بکوشيم که اپوزيسيوني را از خارج به ايران آوريم. اين گفته آقاي استراو به وضوح اشاره اي است به حمايت آمريکا از نيروهاي اپوزيسيون خارج از کشور. در صحبتي که از طرف راديوفردا با چند تن از صاحبنظران ايراني داشتم، اکثر آنها معتقد بودند که تفکيک بين اپوزيسيون داخل و خارج ايران درست نيست و آمريکا و بريتانيا هر دو در اين مورد اشتباه مي کنند. اپوزيسيون ايران چه در داخل و چه در خارج، همگي از مردم ايران هستند و تنها خود مردم ايران هم در داخل و هم در خارج هستند که مي توانند تعيين کنند که چه کسي را مي خواهند. دکتر عباس ولي، استاد علوم سياسي در دانشگاه سوانزي در بريتانيا، در پاسخ به اينکه تفکيک اپوزيسيون داخل و خارج چه پيامدهايي مي تواند داشته باشد، مي گويد: عباس ولي (استاد علوم سياسي دانشگاه سوانزي): به نظر من آقاي جک استراو از نقطه نظر منافع دولت خودش حرف و حرفهايي که زده در تاييد و حفظ منافع هست و در شرايط فعلي و در هر شرايطي به نظر من، برداشت من از اپوزيسيون و تفکيک آن به خارج و داخل بدون در نظر گرفتن اينکه مردم در داخل يک کشور که در اين مورد ايران هست، چه مي خواهند، بدون توجه به اينکه توازن قوا در داخل و خارج چي هست و بدون توجه به اينکه نيروهاي اپوزيسيون در داخل و خارج چه برنامه اي دارند، چه استراتژي دارند و از چه اهدافي پيروي مي کنند، به نظر من خيلي انتزاعي و نادرست هست. من معتقدم که يک برداشت درست به شرايط بحراني مثل شرايطي که الان در ايران هست، اين است که توجه به اين بشود که مردم در داخل ايران چه مي خواهند و تقاضاهايشان چه هست و کدام يک از نيروهاي اپوزيسيون، چه در داخل و چه در خارج مي توانند به اين تقاضاها درست تر جواب دهند و آنها را دقيقتر ارضاء بکنند. ش.ط.: اما فکر نمي کنيد که يک همچنين درک دقيقي از مسائل ايران، فقط وقتي مي تواند امکان پذير باشد که در ايران يک انتخابات آزاد بر گذار شود و همه احزاب در آن شرکت کرده باشند تا آنموقع معلوم بشود کي بيشتر طرفدار دارد و کي کمتر طرفدار دارد؟ عباس ولي: در شرايط يک سياسيت باز، دقيقا اين درست هست. ولي وقتي ما از صحبتهاي آقاي استراو و دولت انگليس حرف مي زنيم، بايد در نظر داشته باشيم که دولت انگليس برداشت خودش را از شرايط ايران دارد، اطلاعات خودش را از شرايط ايران دارد و آژانسهاي اطلاعرساني خودش را در مورد شرايط ايران دارد. به نظر من اين تاکيد به اولويت اپوزيسيون داخل و اولا تفکيک اپوزيسيون به داخل و خارج و تاکيد بر اولويت و مشروعيت اپوزيسيون داخل به نظر من ناشي از يک سلسله محاسباتي در جهت حفظ و تعميم منافع دولت انگليس است و اين طبيعي است که هر دولتي براي حفظ و گسترش منافع خود از اين کارها بکند ولي به نظر من از واقعيت اصول سياسي و از واقعيت شرايط سياسي بدور هست به نظر من چيزي که آقاي جک استراو بايد بيشتر از همه به آن توجه بکند آن است که اکثريت مردم در ايران چه مي خواهند، چه تقاضاهايي دارند و کدام نيروها و سازمانها مي توانند اين تقاضاها را برآورد کنند، بهتر و سريعتر برآورند بکنند و برآورد کردن اين تقاضاها چه پروسه ها و چه نهادها و چه اصول و کارهايي لازم دارد، تا اينکه به شيوه اي فرمول وار تاکيد بشود که حتما و حتما يک شاخه از اپوزيسيون، چه در داخل و چه در خارج بايد به آن اولويت داده شود. ش.ط.: هژير تيموريان، روزنامه نگار و مفسر مسائل سياسي روز در لندن، به گفته خود جک استراو درباره سياست تعامل بريتانيا استناد مي کند که گفت اين سياست پيشرفت بسيار کندي دارد. وي معتقد است اگر چه اين سياست تا مرحله اي به کندي پيش رفت، اما از يک مقطع به بعد پيشرفتي نداشت و به عکس خود بدل شد. هژير تيموريان (روزنامه نگار، لندن): خود جک استراو گفت که اعتراف مي کند که سياست اروپاييها در درگيري سازنده جريان کندي است، ولي نتيجه مي دهد. البته من گمان نکنم که اين نکته جک استراو، عده زيادي مخصوصا مردم ايران را قانع کند، که مي شود گفت از زماني که محمد خاتمي رئيس جمهوري شد، اين جريان اصلاحات پيشرفت زيادي نداشته، حتي عده زيادي از دوستان خود رئيس جمهوري در زندان هستند، ولي بالاخره بايد يک دفاعي مي کرد از اين سياست مخصوصا اقتصادي اروپاييها در ايران که عده اي از آمريکاييها فکر کنند که بسيار خودخواهانه است، مخصوصا امروز يک مصاحبه اي هم بود با عضو مجلس نمايندگان آمريکا، براد شرمن، مي گفت که سياست اروپاييها درباره ايران قبيح است. مي گفت اينها در بانک جهاني پول آمريکا راي مي دهند، پول آمريکا را به نظامي بدهند که انسانها را با سنگ شکنجه کش مي کند و تازه اين سياست به اصطلاح درگيري سازنده شان هيچ نتيجه اي نداده است. رژيم ايران هنوز بزرگترين پرورنده تروريست در دنيا است. ش.ط.: در مورد اپوزيسيون چطور؟ شما فکر مي کنيد که آيا اين تاکيد آقاي استراو بر روي اينکه اپوزيسيون داخل ايران بايد مسائل را حل بکند، آيا قابل قبول است؟ هژير تيموريان: خود استراو گفت که ما يعني اروپاييها نبايد اين تصور را به مردم ايران بدهيم که مخالفت با رژيم در داخل ايران از خارج رهبري مي شود. البته اين گفته جک استراو درست است. ايرانيهاي خارج از کشور نبايد از دولت آمريکا يا هر کس ديگري پول بگيرند. به نفع خود آنها نيست. ولي مخالفت مسالمت آميز براي هر ايراني با دولتش، با رژيمش، حق آن ايراني است. مي ترسم که هدف اصلي جک استراو و بقيه اروپاييها اين باشد که نگذارند سياست منافع اقتصاديشان در ايران به خطر بيفتد. عده اي حتما از ايرانيهاي خارج از کشور را و بقيه وزيران خارجه اروپاييها را هم متهم خواهند کرد که اينها دنبال منافع اقتصادي خودشان مي روند. محمود مقدم (رئيس سازمان اجرايي مشروطه خواهان ايران، لندن): به نظر من آنچه مسلم است کشورهاي اروپا، به خصوص کشور انگليس، بيشتر موارد در اينجور موارد منافع خودشان را در نظر مي گيرند و به اين دليل است که مسائل را به اين ترتيب توجيه مي کنند. اپوزيسيون ايراني، مي تواند اپوزيسيون خارج از کشور باشد و مطمئنا اپوزيسيون داخل کشور هم هست. و اينها تفکيک ناشدني است. به هر حال شما خودتان مي دانيد که سه ميليون ايراني در خارج از کشور زندگي مي کنند و اين سه ميليون جزو ملت ايران هستند و جزو اپوزيسيون هستند، ضمن اينکه اپوزيسيون داخل کشور هم اپوزيسيون است و بايد روي آنها هم حساب صد در صد کرد. ش.ط.: اين ارزيابيها درباره سياسيت خارجي اروپا و بالاخص بريتانيا در قبال ايران، در ذهن شماري از ايرانيان خاطره تلخ کودتاي 28 مرداد 1332 را زنده مي کند. انتشار کامل مدارک سيا طي يکي دوسال گذشته نشان داد که در آن موقع آمريکا تا مدتها خواهان کودتا در ايران نبود و بريتانيا که باسياست ملي کردن نفت دکتر مصدق منافع خود را به شدت در خطر مي ديد، آمريکا را تشويق به کودتا در ايران کرد. عده اي از ايرانيان که اکنون از سياست مصالحه جويانه بريتانيا ناخشنودند، اين کشور را متهم مي کنند که مي خواهد بار ديگر سد راه استقرار دمکراسي در ايران شود. اما هژير تيموريان با اين نظر مخالف است. هژير تيموريان: انگليس واقعا به گسترش دمکراسي در تمام دنيا اعتقاد دارد. چون اعتقاد دارد که دمکراسي نه فقط دنياي ما را با ثبات تر خواهد کرد، ولي از نظر اقتصادي هم به نفع کشورهاي غربي است که کشورهاي دمکرات معمولا ثروتمند تر مي شوند و اين به معني است که بازرگانيشان با غرب و با بقيه بيشتر مي شود و اين به نفع همه است. در عين حال از آن زمان تا حالا دنيا خيلي فرق کرده است. در آن زمان بعد از جنگ جهاني دوم يک دولت محافظه کار بر بريتانيا مستولي بود و در عين حال احساس مي شد که اگر دولت مصدق در ايران برقرار مي ماند، ايران به دست حزب توده و اتحاد شوروي مي افتاد. ولي در حال حاضر اتحاد شوروي سقوط کرده، دنيا پيشرفت کرده، دولت بريتانيا در دست حزب کارگر است و رويهمرفته فرهنگ دمکراسي در دنيا بيشتر ترقي کرده است. الان احساس مي شود که فقط راه در پيش پا داريم و آن اين هست که مردم بر سرنوشت خودشان مستولي بشوند. صبح امروز جک استراو، وزير امور خارجه بريتانيا گفت که سياست کشورش در قبال جمهوري اسلامي بر خلاف ايالات متحده آمريکا، سياست تعامل و گفتگوي سازنده و مشروط است و در عين حال که قبول کرد که 70% از جمعيت جوان ايران مطالباتي دارند که جمهوري اسلامي نتوانسته به آنها پاسخ گويد، اما گفت که ايران بايد مخالفتهاي داخلي اش را خود حل و فصل کند و دخالت در امور ايران را به زيان استقرار دمکراسي در اين کشور دانست. درگزارش ويژه امروز دکتر عباس ولي، استاد علوم سياسي، هژير تيموري، روزنامه نگار و محمود مقدم، فعال سياسي به اظهار نظر درباره سخنان وزير امور خارجه بريتانيا و سياستهاي دولت بريتانيا در قبال ايران مي پردازند.
XS
SM
MD
LG