(rm) صدا |
مينا بهار مست (راديو فردا): علي احمد جلالي، وزير كشور افغانستان، به شدت عليه اسماعيل خان، حاكم هرات، ابراز نظر كرده است.
ابراهيم بي پروا (راديو فردا): آقاي جلالي گفت كه قدرت اسماعيل خان، به قدري مطلقه است كه بسياري از مخالفانش سخت بيم دارند كه نظراتشان را علني مطرح كنند، ولي در عوض، شكايات مكتوب در پايان ملاقاتهاي رسميشان به وزارت كشور ميفرستند. وزير كشور افغانستان گفت: وقتي من جلسه را ترك كردم، مردم نامه هايي را به من دادند كه شاكي هستند كه اسماعيل خان بسيار خودخواه است و اين كه او از طريق گروهي كه دروش حلقه زده اند، كارها را انجام ميدهند و سعي دارد كه موقعيتش را مستحكم و قدرتش را گسترش دهد.
او نه تنها در هرات، بلكه در امور ايالات ديگر نيز دخالت ميكند. اطلاعات و آمار دقيقي درباره جنبه هاي مختلف زندگي و كار در هرات در دسترس نيست. مثلا معلوم نيست چند نفر در گروه شبه نظاميان هرات، تحت فرماندهي اسماعيل خان، خدمت ميكنند. كابل سعي دارد كه اهميت منطقه را اندك جلوه دهد.
مطمئنا با توجه به بازگشت آوارگان افغان از كشور همسايه افغانستان، يعني ايران و سرازير شدن مستمندان روستايي براي گريختن از خشكسالي داخلي به هرات، جمعيت رو به رشد است. بسياري از تازه واردان از پيروان اقليت شيعه هستند. آقاي جلالي مي گويد كه برخي شكايت داشتند كه دولت، قدرت را با پشتوها به طور عادلانه تقسيم نكرده است و يك روز يك شيعه از من درخواست كرد كه همه رهبران شيعه مي خواهند با من ملاقات كنند. آنها گفتند كه در 70 اداره دولتي در هرات، فقط رئيس يكي از ادارات شيعه است. تقريبا همه ادارات هرات، توسط افراد وفادار به اسماعيل خان اداره مي شوند.
شوراي محلي مي گويد كه اسماعيل خان اغلب افراد غير صالح و به ندرت با سواد، ولي هوادارش را به مقامات مهم ميگمارد. شوراي محلي، مركب از هزار نفر كه از وكلا، پزشكان، تجار و معلمان هرات، تشكيل شده است، از يك افغانستان دموكراتيك و متمركز حمايت ميكند. اين شورا با آنچه به عنوان تلاش اسماعيل خان در تحكيم از طريق كيشي شخصيت مي بيند، مخالفت ميورزد. رفيق شهير، سخنگوي شورا ميگويد كه هراتيها متمدنتر و باسوادتر از ديگر افغانيها هستند و به همين دليل است كه با اسماعيل خان، مخالفت ميورزند. آنها انتظارات بيشتري دارند.
رهبران شيعه در هرات، با راديو اروپاي آزاد كه به خاطر ترس از مجازات و زنداني شدن، به طور محرمانه ملاقات كردند. آنها تاكيد ميورزند كه شيعيان بويژه اقليت قومي هزاره در كنار اسماعيل خان، عليه اشغال افغانستان، از سوي شوروي سابق، جنگيدند و به او حداقل در يك مورد كمك كردند تا از محاصره نيروهاي شوروي سابق بگريزند.
يك قيام شيعه عليه طالبان در هرات، به اعدام دسته جمعي چندصد از شيعيان منجر شد. يكي از رهبران شيعه ميگويد: شكايت اصلي ما عليه اسماعيل خان اين است كه شيعيان خيلي سخت جنگيدند، سخت مبارزه كردند و حالا چيزي در ميانشان توزيع نشده است، ولي به نظر نميرسد كه شيعه سهم بيشتري از قدرت را در آينده اي نزديك كسب كند. يكي از دلايل، فقدان نيروي سازمان يافته شيعه در هرات است. ولي يك دستيار اساعيل خان، اتهامات و تبعيض را رد مي كند. او ميگويد كه پليس دولتي در هرات وجود ندارد. به شيعيان در بازار نگاه كنيد كه چگونه آزادانه هرچه ميخواهند انجام ميدهند. اگر كابل آنچنان ضعيف است كه نمي تواند اسماعيل خان را بركنار كند، جامعه بين المللي هم به نوبه خود خيل متشنج است.
سرپرست چندين سازمان امداد مستقر در هرات، به طور خصوصي مي گويند كه حاكم هرات، در واقع در يك وضعيت مغشوش، تعادلي برقرار كرده است. اگر كارنامه حقوق بشر اسماعيل خان ضعيف است، در عوض او موضع سختي در رابطه با توليد ترياك و طالبان نو، اتخاذ كرده است. هرات همچنين يكي از امنترين ايالتهاي افغانستان است، امنيتي كه اسماعيل خان در هرات برقرار كرده است، به كاركنان امداد، اين امكان را ميدهد كه نيازهاي اساسي انسان چون آب، غذا و پناهگاه را براي افراد بيشتري تامين كنند.
كاركنان امداد ميگويند كه چنين اقداماتي در بخش جنوبي غير امن كشور، غير ممكن است. در نواحي جنوب افغانستان، طالبان نو و توليدكنندگان ثروتمند خشخاش، آزادانه مشغول فعاليت هستند، علاوه بر اينها اسماعيل خان از حمايت گسترده عمومي در ايالت هرات برخوردار است. مسئله در هرات، بركناري اسماعيل خان نيست، بلكه او را تحت كنترل كامل كابل درآوردن است. وزير كشور افغانستان ميگويد كه در اين زمينه پيشرفتهايي حاصل شده است. علي احمد جلالي، وزير كشور افغانستان به شدت عليه اسماعيل خان حاكم هرات اظهارنظر كرد. جلالي گفت قدرت اسماعيل خان به قدري مطلقه است كه بسياري از مخالفان او بيم دارند نظرات خود را عليه او مطرح كنند ولي در پايان ملاقات هاي رسمي، شكايات مكتوب از وي به وزارت كشور مي فرستند. وي گفت: آنها نامه هاي خود را در جيب من فرو مي كنند و او را متهم مي كنند كه فردي خودخواه است و از طريق گروهي كه دورش حلقه زدند همه كارها را انجام مي دهد و سعي دارد موقعيت خود را مستحكم كند و آن را گسترش دهد و نه تنها در هرات، بلكه در امور ايالات ديگر نيز دخالت مي كند. رهبران شيعه در هرات به خاطر ترس از مجازات محرمانه به راديوفردا گفتند شيعيان به اسماعيل خان عليه شوروي و طالبان كمك كردند. يك رهبر شيعه مي گويد شكايت شيعيان اين است كه سهمي از قدرت به آنها داده نشده است.
