ديدار وزير امور خارجه تركيه از آمريكا و پي آمدهاي بهبود روابط دو كشور از ديد يك كارشناس

شيرين فاميلي (راديو فردا): امروز عبدالله گل، وزير خارجه ترکيه با کولين پاول، همتاي امريکاييش و نيز ديک چني، معاون رئيس جمهور آمريکا در واشنگتن ملاقات خواهد کرد. اين ملاقات از جنبه هاي مختلفي حائز اهميت است، از جمله آن که ترکيه به دنبال عدم اجازه به نيروهاي آمريکا براي استفاده از پايگاههايش در جنگ عليه عراق، موجبات ناخشنودي ايالات متحده رافراهم کرد و اکنون انتظار مي رود اين ديدار به بهبود مناسبات فيمابين کمک کند. مذاکرات ميان ترکيه و آمريکا از جنبه هاي گوناگون ديگري نيز حائز اهميت است که دکتر عباس جوادي، رئيس بخش تاجيک راديو اروپاي آزاد – راديو آزادي در گفتگو با فريبا مودت به آن اشاره دارد: دکتر عباس جوادي ( رئيس بخش تاجيک راديو اروپاي آزاد – راديو آزادي): مسئله مهم ديگري که در اين جا مطرح است و حتما بين دو طرف و نه فقط در اين سفر بحث خواهد شد اين است ترکيه تا چه حد براي اعزام چند هزار نفر از نيروهاي نظامي خود براي تامين امنيت عراق، نه در شمال عراق بلکه آن طور که آمريکايي ها مي خواهد در اطراف بغداد و احتمالا موصل آماده خواهد بود. گفته مي شود که قرار است حدودا 3 هزار نفر از نيروهاي ترکيه با خواهش و تقاضاي آمريکا براي تامين امنيت به عراق اعزام شوند. فريبا مودت (راديو فردا): قبل از جنک عراق و در روزهاي نخست اين جنگ، آمريکا در مجموع با حضور نيروهاي ترکيه در خاک عراق مخالف بود. چرا الان اين سياست عوض شده؟ دکتر عباس جوادي: به نظر من بحث، بحث تغيير سياست نيست. بحث بر سر اين است که ترکيه تا چه حد اماده است نيروهاي نظامي خود را به مناطق ديگري جز شمال عراق بفرستد تا از نظر سياسي حداقل کمي بهبودي نسبي در روابط آمريکا و ترکيه به وجود بيايد. تا جايي که معلوم است، آمريکا هنوز موافق اعزام و يا حتي ادامه حضور نيروهاي ترکيه در شمال عراق و ميان کردها نيست. بحث بر سر اين است که ترکها تا چه حد مي توانند و مي خواهند براي تامين امنيت به مناطق ديگر بروند، والا مسئله شمال عراق مطرح نيست. به نظر من يک شرط توافق اين است که آمريکا تا چه حد مي تواند لفظا يا مخصوصا عملا، طوري که ترکها مي گويند و مي خواهند به طرف ترک ضمانت دهد که کردهاي جدايي خواه ترکيه (PKK) از شمال عراق براي حمله و نفوذ به ترکيه استفاده نخواهند کرد و از طرف ديگر ضمانت دهد که اداره خودگردان کردها در شمال عراق (طالباني و بارزاني) حداقل بيشتر از اين مستقل و خود مختار نمي شوند تا مايه نکراني ترکها نگردند. ف.م: از لفظ گذشته، آمريکا در عمل چگونه مي تواند چنين تضميني بدهد؟ دکتر عباس جوادي: به نظر من آنچه که براي ترکها مهم است، در وحله اول اين است که حداقل در لفظ و در بيانيه هاي سياسيشان، موضع سياسيشان و روابطي که با طالباني و بارزاني دارند، از نفوذ خود استفاده کنند و از پيشرفت بيش از اين خودگرداني کردها در شمال عراق جلوگيري کند و از طرف ديگر بر کردهاي آن جا (طالباني و بارزاني) تاثير بگذارد که از فعاليت حزب کارگري کردستان ترکيه (PKK) در عمل و نه در حرف جلوگيري کنند که اين در واقع يک تضميني براي ترکيه است. ف.م: حضور نظامي يک همسايه عراق چه پيامدي در موضع ديگر همسايه عراق که ايران است دارد؟ فکر مي کنيد ايران چه واکنشي نشان خواهد داد؟ دکتر عباس جوادي: به هر حال حکومت ايران از وضع خودمختاري کردها در شمال عراق نگران است و اگر ترکيه بتواند با آمريکا توافقي درباره حضور نظامي يا در شمال عراق، يا در خارج از شمال و در مرکز عراق بکند، به نظر من اين چيزي است که بايد از طرف ايران مورد استقبال قرار گيرد. عبدالله گل، وزير امور خارجه تركيه امروز با ديك چيني، معاون رييس جمهوري آمريكا و كولين پاول، همتاي آمريكايي اش، ديدار و گفتگو خواهد كرد. اهميت اين ديدار به لحاظ بهبود روابط دو كشور در پي به سردي گراييدن آن در ماه هاي گذشته است. دكتر عباس جوادي، رئيس بخش تاجيك راديو اروپاي آزاد، راديو آزادي، در مصاحبه با راديو فردا مي گويد: مسئله مهم در اين مذاكرات اين است كه تركيه تا چه حد آمادگي دارد چندهزار نفر از نيروهايش را به مناطق جنوبي و مركزي عراق بفرستد. مسئله ديگر اينست كه آمريكا تا چه حد مي تواند به تركيه ضمانت بدهد كه كردهاي تركيه از شمال عراق و منطقه خودگردان كردستان عراق استفاده نخواهند كرد.