مشكلات افغانستان: دولت درون دولت و عدم علاقه جنگ سالاران به حقوق زنان، از ديد يك كارشناس

بهمن باستاني (راديوفردا): در افغانستان اوضاع بحراني همچنان ادامه دارد. ناامني، نقض حقوق بشر، فعال شدن دوباره اعضاي القاعده و طالبان، و نيز انتخابات سراسري پيش رو، از جمله موضوع هائي است كه راديوفردا با دكتر دادفر سپينا، استاد علوم سياسي دردانشگاه آخن آلمان و كارشناس مسائل افغانستان درميان گذاشته است. وي در پاسخ به اين سئوال كه مشكلات فعلي افغانستان را چگونه ارزيابي مي كنيد، مي گويد: دكتر دادفر سپنتا: مشكل اساسي افغانستان امروزي اين است كه تعدد مراكز قدرت در كشور كماكان وجود دارد، با رژيمهاي جنگ سالار كه بعد از سقوط طالبان، تا حدود زيادي تا آن زمان ضعيف بودند، امروز بيش از هر زمان ديگري نيرومند هستند و در واقع از دولت مركزي امروز افغانستان تبعيت نيمكنند سر و كار داريم، به اين ترتيب نوعي از حكومت ملك الطوايف در افغانستان وجود دارد و اينها هم پايبند هيچ نوع قاعده و قانوني نيستند. پرويز مرداني (راديو فردا): قرار است كه در سال آينده خورشيدي، انتخابات سراسري رياست جمهوري در افغانستان برگزار شود. باتوجه به شرايط خاصي كه كشور افغانستان دارد، آيا ميتوان اميد داشت كه يك انتخابات بيطرفانه و به دور از دخالت جنگ سالاران در اين كشور برگزارش شود؟ دكتر سپنتا: به طور قطعي نه. هم ناظران بين المللي اوضاع افغانستان را پيگيري ميكنند، همه بر اين مسئله متفق القول هستند كه تحت شرايط كنوني، بدون يك تغيير ريشه اي در افغانستان، بدون خلع سلاح و تضعيف حاكميتهاي قدرتهاي محلي، به هيچ وجه نميتوان انتخابات عادلانه و برابري در افغانستان سازماندهي كرد، و طبيعي است تحت همچين شرايطي، حكومتي هم كه انتخاب ميشود، در واقع حكومتي خواهد بود كه با سازش با نيروهاي قدرت محلي بايد روي كار بيايد و چنين حكومتي بايد با تامين منافع اين قدرتمندان محلي در گام اول بپردازد تابه تامين منافع مردم افغانستان. پ . م : آقاي سپندان اخيرا يك سازمان بين المللي حقوق بشر، گزارش كرده است كه بنيادگرايي ديني در افغانستان رو به گسترش رفته و در اين ميان حقوق شهروندان و بخصوص زنان كه پس از سقوط طالبان كه ميرفت وضعيت بهتري پيدا كند، به خطر افتاده. نظر شما در اين خصوص چيست؟ دكتر سپنتا: دقيقا همينطور است، با اينكه افغانستان امروزي از نظر حقوق زنان از دوران طالبان بهتر است، ولي در اين يك سال اخير، آهسته آهسته، نيروهاي بنيادگراي افغانستان توانستند قدرتشان را در درون دولت و همچنين در قدرتهاي محلي گسترش دهند و به اين ترتيب حقوق و آزاديهاي مشروع زنان افغانستان، هر روز تنگتر شده و محدودتر ميشود. به اين ترتيب نه تنها زنان كه در مجموع مسئله حقوق بشر، يكي از مسائل بسيار بحرانزا و بسيار وخيم در افغانستان است كه روزبه روز به صورت سيستماتيك و گسترده تر مورد نقض و حمله قدرتمندان قرار ميگيرد و اين گزارش سازمان نظارت حقوق بشر، دقيقا همين معضلات را نشانه گيري ميكند. ببينيد مسائل اخير افغانستان همه با مسئله دولت سازي در افغانستان در رابطه است. اين مسئله هم شامل ايجاد يك دولت مركزي كه بتواند قوانينش را در سراسر افغانستان تامين دهد، قوانيني كه تا حدودي دست كمهاي آزادي و دموكراسي و حقوق بشر را مراعات كند. تا زماني كه چنين دولتي در افغانستان بوجود نيايد، و چنين دولتي هم بوجود نخواهد آمد، مگر اين كه خلع سلاح عمومي در افغانستان به صورت گسترده در افغانستان به وقوع بپيوندد. صحبت از تامين حقوق بشر و زنان يك امري خيالي باقي خواهد ماند، چون دولتمرداني كه فعلا بر اريكه قدرت تكيه دادند، به تامين حقوق بشر و زنان در افغانستان علاقه ندارند. ناامني، نقض حقوق بشر و فعال شدن دوباره اعضاي طالبان و القاعده و انتخابات سراسري در كشور افغانستان زمينه مشكلات اين كشور را تشكيل مي دهد. دكتر دادفر سپنتا، استاد دانشگاه آخن آلمان در مصاحبه با راديو فردا مي گويد تا زماني كه يك دولت مركزي قوي كه بتواند حقوق مردم و دموكراسي را رعايت كند، در افغانستان بوجود نيامده مشكل افغانستان حل نخواهد شد. وي مي افزايد چنين دولتي هم بوجود نخواهد آمد مگر آنكه خلع سلاح عمومي در افغانستان بوقوع بپيوندد. تامين حقوق بشر و تامين حقوق زنان يك امر خيالي است زيرا قدرتمنداني كه بر اريكه قدرت تكيه داده اند، به تامين حقوق بشر و حقوق زنان علاقه اي ندارند.