(rm) صدا |
عليرضا طاهري (راديوفردا): محمد خاتمي، رئيس جمهوري اسلامي، ديروز در يک سخنراني به شکست برنامه هاي سياسي خود تلويحا اعتراف کرد. آقاي خاتمي در اجتماع جوانان در تهران گفت: خيلي از عقايدم تحقق نيافته است. گفته هاي رئيس جمهوري اسلامي ايران در خبرگزاري هاي خارجي بازتاب گسترده اي يافته است. در محافل خبري نيز درباره تاثير سخنان آقاي خاتمي براي آينده اصلاحات در ايران بحث مي شود.
مهدي خلجي (راديوفردا): محمد خاتمي، رئيس جمهوري اسلامي ايران، با اشاره به تغييرات جمعيتي و تاکيد بر اين که بالاي 70% از ايرانيان کمتر از 35 سال سن دارند از خطر بحران هويت اين نسل سخن گفته است. رئيس جمهوري اسلامي احتمال داد که فاجعه غيرقابل پيش بيني وغيرقابل پيشگيري براي نظام ايجاد شود که در نتيجه آن به گفته وي، همه حيثيت آن از دست برود.
ناظران سياسي مي گويند که اين از موارد نادري است که آقاي خاتمي به طور مستقيم از شکست برنامه اصلاحات خود سخن مي گويد. حال اين پرسش مطرح است که اگر آقاي خاتمي نتوانسته طي دو دوره رياست جمهوري خود، عقايدش را متحقق کند، سرنوشت اصلاحات از درون جمهوري اسلامي چه خواهد شد؟
با رد لايحه اصلاح قانون انتخابات در شوراي نگهبان قانون اساسي، به نظر مي رسد برنامه محافظه کاران، حذف اصلاح طلبان کنوني از ساختار سياسي کشور است. اگر اصلاح طلبان نتوانند در انتخابات آينده مجلس شوراي اسلامي و نيز رياست جمهوري شرکت کنند، آخرين در به روي اصلاحات درون نظام نيز بسته مي شود.
با اينحال شماري از تحليلگران مسائل ايران مي گويند: حتي اگر اصلاح طلبان بتوانند در يک داد و ستد سياسي دوباره به عرصه باز گردند، برنامه اصلاحات ديگر پيش نخواهد رفت، چون تجربه چند سال اخير نشان داده که حضور اصلاح طلبان در راس دو قوه مقننه و مجريه، نتوانسته موانع اصلاحات در ايران را از ميان ببرد، در نتيجه بسياري از همين تحليلگران مي گويند که شکست اصلاحات، به معناي جدا شدن بدنه اجتماعي از ساخت سياسي است.
به نظر مي رسد اگر اکنون اصلاحات در ايران امکان داشته باشد، نمايندگان آن ديگر در حکومت نيستند، بلکه در گروه هاي اجتماعي مانند زنان و جوانان تبلور مي يابند، اما باز هم مشکل تا اندازه زيادي در سر راه همين گروه هاي اجتماعي وجود دارد و آنها را از انسجام و سازماندهي باز مي دارد. گويا گره اصلي کار در پاسخ اين پرسش نهفته است که آيا شکل گيري سازمان ها و احزاب تازه سياسي که نماينده اشکال تحول يافته گروه هاي اجتماعي در ايران باشند ممکن است يا نه؟ و نيز اينکه اعتراض اجتماعي به فشارهاي حکومت، به چه شيوه اي مي تواند بروز پيدا کند، و آيا اصلاح طلبان داخل حکومت، در صف آرايي هاي احتمالي سياسي آينده، در جبهه اپوزيسيون حکومت نقش بازي خواهند کرد يا اينکه کناره گيري و انفعال را در پيش خواهند گرفت يا سرنوشت خود را به آينده و منافع محافظه کاران پيوند خواهند زد. حجت الاسلام سيد محمد خاتمي، رئيس جمهوري اسلامي، ديروز در يک سخنراني به شکست برنامه هاي سياسي خود تلويحا اعتراف کرد. وي با اشاره به تغييرات جمعيتي و تاکيد بر اين که بالاي 70% از ايرانيان کمتر از 35 سال سن دارند از خطر بحران هويت اين نسل سخن گفت. رئيس جمهوري اسلامي احتمال داد که فاجعه غيرقابل پيش بيني وغيرقابل پيشگيري براي نظام ايجاد شود که در نتيجه آن به گفته وي، همه حيثيت آن از دست برود. ناظران سياسي مي گويند که اين از موارد نادري است که آقاي خاتمي به طور مستقيم از شکست برنامه اصلاحات خود سخن مي گويد. با رد لايحه اصلاح قانون انتخابات در شوراي نگهبان قانون اساسي، به نظر مي رسد برنامه محافظه کاران، حذف اصلاح طلبان کنوني از ساختار سياسي کشور است. اگر اصلاح طلبان نتوانند در انتخابات آينده مجلس شوراي اسلامي و نيز رياست جمهوري شرکت کنند، آخرين در به روي اصلاحات درون نظام نيز بسته مي شود.
