اقدام ليبي براي پرداخت غرامت به بازماندگان قربانيان بمبگذاري پن آمريكن از ديد دو صاحبنظر

شهران طبري (راديو فردا): تصميم ليبي به پذيرفتن مسئوليت بمب گذاري 15 سال پيش در هواپيماي Pan Am آمريکا که بر فراز شهر لاکربي در اسکاتلند منفجر شده، همانطور که در اخبار راديو فردا شنيديد لغو تحريمهاي امريکا و بريتانيا عليه اين کشور راب همراه آورد. اما ليبي هم غرامت سنگيني براي اين اقدام تروريستي پرداخته، و هم سالها به علت تحريمهاي اقتصادي متحمل از دست دادن فرصتهاي رشد اقتصادي براي کشورش شده است. همکارم ژان خاکزاد در گفتگويي با دو کارشناس مسائل بين المللي، نگاهي دارد به عواقب تروريسم دولتي: ژان خاکزاد (راديو فردا): درباره تصميم دولت ليبي در مورد پذيرش مسئوليت حمله تروريستي به هواپيماي مسافربري Pan American در سال 1988، دکتر احسان نراقي، جامعه شناس و مشاور دبير کل پيشين سازمان فرهنگي – آموزشي UNESCO جنبه انساني و اخلاقي اين تصميم را مهم مي داند. دکتر احسان نراقي (جامعه شناس و مشاور دبير کل پيشين سازمان فرهنگي – آموزشي UNESCO) والله من به سهم خودم اين را به فال نيک مي گيرم، براي اين که اين سرآغاز اين است که دولتها اگر يک روزي به دلايلي معقول يا غير معقول دست به کارهاي تروريستي زدند که اين کار يقينا نامعقول است، امروز قبول کردند که خسارت اعمالشان و نتايج منفي و مضر اعمالشان را بدهند، قبول کنند، و اين خودش يک امر بي سابقه اي است و اميدواريم که سرمشق بشود که هم دول بزرگ خودداري کنند از اعمال زور، به و حق انصاف نزديک بشوند، و هم دول ديگر (دول کوچک) هم فکر نکنند که مي شود از اين راهها به حق رسيد و اميدواريم که اين يک سرآغاز تازه اي باشد براي دنيا. دکتر رضا تقي زاده، استاد روابط بين الملل در دانشگاه گلاسگو اسکاتلند، که هواپيماي Pan American در آسمان اين ناحيه منفجر شد، به جنبه اقتصادي تصميم دولت معمر قذافي، رهبر ليبي، و بازگشت اين کشور به جامعه جهاني اشاره دارد. دکتر رضا تقي زاده (استاد روابط بين الملل در دانشگاه گلاسگو): اين در حقيقت يک تغيير جهت سياسي تند است براي برگشتن به جامعه جهاني از جانب ليبي و دولت ليبي، نوعي واقع بيني در روابط بين الملل. ليبي درک مي کند که بعد از قريب به هفت يا هشت سال از اين حادثه، در شرايطي قرار گرفته که زيانهاي اقتصادي ناشي از اعمال اين تحريمها بيشتر از آن است که اتهام را قبول بکند و يا خسارت اين اتهام را بپردازد. مي دانيد که در سال 1996 ايران و ليبي مشترکا از جانب آمريکا مورد تحريم اقتصادي قرار گرفتند و اين تحريم در مورد ليبي از جانب سازمان ملل متحد هم اعمال مي شد. اين قانون را آمريکاييها ILSA (Iran-Libya Sanction Act) مي گويند. ايران در اين مورد کمترين تحرکي براي برگشتن کامل به جامعه جهاني و يا اقدام براي رفع تحريم ها نشان نداده، ولي ليبي، کشور نفت خيز ديگري که مسائل اقتصادي برايش اهميت بيشتري دارد و در اثر تحريم زيانهاي اقتصادي زيادي متحمل شده و در جامعه جهاني هم به عنوان يک کشور منزوي از اين زيانها بي بهره نبوده، حالا تصميم گرفته با قبول اين اتهام به جامعه جهاني برگردد و خسارت کساني را که در اين حادثه تلف شده اند را بپردازد. تصميم ليبي به پذيرفتن مسئوليت بمب گذاري 15 سال پيش در هواپيماي Pan Am آمريکا که بر فراز شهر لاکربي در اسکاتلند منفجر شده، لغو تحريمهاي امريکا و بريتانيا عليه اين کشور را به همراه آورد. دکتر احسان نراقي، جامعه شناس در مصاحبه با راديو فردا مي گويد: اين اقدام امر بي سابقه اي است و اميدواريم که سرمشق بشود که هم دول بزرگ خودداري کنند از اعمال زور، به و حق انصاف نزديک بشوند، و هم دول ديگر فکر نکنند که مي شود از اين راهها به حق رسيد. دکتر رضا تقي زاده، استاد روابط بين الملل در دانشگاه گلاسگو در مصاحبه با راديو فردا مي گويد: ليبي درک مي کند که زيانهاي اقتصادي ناشي از اعمال اين تحريمها بيشتر از آن است که اتهام را قبول بکند و يا خسارت اين اتهام را بپردازد. در سال 1996 ايران و ليبي مشترکا از جانب آمريکا مورد تحريم اقتصادي قرار گرفتند. ايران در اين مورد کمترين تحرکي براي برگشتن کامل به جامعه جهاني و يا اقدام براي رفع تحريم ها نشان نداده، ولي ليبي، تصميم گرفته با قبول اين اتهام به جامعه جهاني برگردد و خسارت کساني را که در اين حادثه تلف شده اند را بپردازد.