لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ تهران ۲۲:۲۸

سالروز اعدام شدگان سال 1367 در گورستان خاوران تهران و راه اندازي سايت ويژه قربانيان آن سال


(rm) صدا |
جمشيد چالنگي (راديوفردا): روز جمعه شماري از خانواده هاي اعدام شدگان سال 1367، امسال نيز مانند سالهاي گذشته در گورستان خاوران گرد خواهند آمد. شمار اين اعدام شدگان که در فاصله شهريور تا آذرماه آن سال در محاکمه اي چند دقيقه اي اعدام شدند، بيش از 3 هزار تن برآورد شده است و بسياري از آنان بنا به راي دادگاهها جمهوري اسلامي، مدت حبس خود را سپري مي کردند و در آستانه آزادي از زندان بودند. در گفتگو با همکارم امير مصدق کاتوزيان، جعفر بهکيش که دو برادر خود محمود و محمدعلي بهکيش را در اين اعدامها از دست داده و تا پيش از آن که دو سال پيش به تورنتو کانادا بيايد، هر سال در خاوران همراه با اعضاي خانواده هاي ديگر اعداميان و سپس در خارج از کشور، در مراسم يادبود آنان شرکت داشته، از تدارکهاي مراسم يادبود امسال مي گويد: جعفر بهکيش (توارنتو، كانادا): مثل بقيه سالهاي ان زمان، اين ديگر تبديل به يک سنت شد و در واقع کانون دفاع از زندانيان سياسي که آقاي دواني هم در ان موقع در آن فعال بودند، سهمي داشت از اين مسئله، در نزديکترين جمعه به 10 شهريور همه خانواده ها در خاوران جمع خواهند شد امسال هم که فراد خواهد بود، در همان محوطه راه پيمايي خواهد کرد، راه تمام آن عزيزان را گرامي خواهند داشت. همچنين خانواده ها در منازل شخصيشان مراسمي را خواهند داشت و متاسفانه امروز هنوز بعد از 15 سال هم ما اين امکان را نداريم که در مکانهاي عمومي مراسمي را برگزار کنيم. اميرمصدق کاتوزيان (راديو فردا): در اين زمينه آيا در خارج از کشور هم بستگان اعدام شدگان تابستان 1367 قصد دارند اقداماتي را انجام دهند؟ جعفر بهکيش: در بسياري از شهرهاي اروپا و آمريکا و استراليا مراسمي برگزار شده يا برگزار خواهد شد. در عمده اين مراسم ها و در تمام اطلاعيه هايي که داده شده، تلاشي که وجود دارد اين است که کمک کنند اين پرونده دو مرتبه بازگشايي شود و مورد بررسي قرار بگيرد و اميدوار هستيم که همه اين تلاشها بتواند به نتيجه برسد. ا.م.ک: سال گذشته صحبت از اين به ميان آمد که هيئت کارشناسان حقوق بشر سازمان ملل متحد قصد دارند رسيدگي به پرونده ناپديد شدگان را در دستور کار خود قرار دهند و در اين ارتباط نام پيروز دواني هم که شما اشاره کرديد پيش از ناپديد شدن اطلاع رساني هايي در مورد اعدامهاي سال 1367 کرده بود، آمده بود. آيا اطلاعاتي داريد در مورد تحقيقات امسال هيات ياد شده درباره اين اعدام ها و ناپديد شدگان؟ جعفر بهکيش: من از ادامه کار آنان ادعاي زيادي ندارم، وليکن اجازه بدهيد اين را بگويم ما خانواده ها در تمام طول اين سال ها از اين فرصتهايي که پيش آمده بوده استفاده کرده بودند که بتوانند مشکل و مسئله اشان را با مسئولين ايراني و يا مسئولين سازمان ملل در ميان بگذارند. در اين سفرها هم خانواده ها نامه هايي را به اين هيات تقديم کردند که من يکي از اين نامه ها را در اختيار دارم. در اين نامه آمده است که «در سرتاسر دوران دهه 60 عزيزان ما را به به جرمهايي که همگي تصنعي و اتهام واهي بود، از آسايش و زندگي عادي و ديدار خانواده محروم داشتند. از آن گذشته در راه اشتغال و کار و زندگي روزمره خانواده اين زندانيان نيز محدوديتهاي بسياري ايجاد کرده و حتي بسياري از فرزندان آن ها را از تحصيل در دانشگاه محروم نمودند. در اين نامه ادامه مي دهند خانواده ها که: سر انجام نيز در مردادماه و اواخر سال 67، آن تعداد را که از شکنجه ها سالم يا عليل باقي مانده بودند، به ميدان هاي تير بردند و حتي کساني که دوره زندانشان تمام شده بود و چشم انتظار آزادي بودند، به جوخه هاي اعدام سپردند. در انتها خانواده ها از هيات تقاضا مي کنند که بازگو کننده سختي ها و خون خواه عزيزان آن ها باشند. اينان قربانيان تماميت خواهي حکومتي هستند که پيوسته تبليغ مردم سالاري و دين داري مي کند و مي کند. ما مي خواهيم جامعه جهاني و و بشريت صلح دوست و ترقي خواه، آنان را به پاسخگويي در برابر ما ملت ايران و تاريخ ودار نمايد.» نامه هاي مشابهي هم در گذشته ارسال شده بود که من يکي از مهمترين اين نامه ها را که در جريان تجمع خانواده ها در مقابل کاخ دادگستري در اعتراض به کشتار زندانيان سياسي و تسليم شکايت از آمرين و عاملين آن منتشر شد، اجازه بدهيد ذکربکنم. در آن نامه خواسته هايي مطرح شده بود که عبارت بودند از: «تاريخ محاکمه (مدتي که مکحمه مشغول بررسي هر يک از قربانيان بوده)، دليل محاکمه دوباره، و محل محاکمه براي تک تک قربانيان اعلام گردد» در بند پنجم اين دادخواست آمده بود: «به دليل اين که اين اقدام ناقض صريح اصول قانون اساسي جمهوري اسلامي و قانون جهاني حقوق بشر است، ما عليه مسئولين اين فاجعه دردناک اعلام جرم مي کنيم و خواهان آن هستيم که اينان بازداشت و در يک محکمه علني محاکمه گردند» و در انتها خواسته بودند که: «ما خواهان موافقت جمهوري اسلامي با بازديد يک هيات بين المللي براي بررسي وضعيت زندانهاي کشور و اجازه مذاکره اين هيئت با زندانيان سياسي و خانواده هاي قربانيان فاجعه اخير هستيم.» اين در دي ماه 67 و به نام آقاي دکتر حبيبي که در آن زمان وزير دادگستري ايران بودند، نوشته شده بود و در همان زمان منتشر شد و اين تلاشها به طور انفرادي ادامه داشته که يکي از موارد اخيرش را در نامه اي که به هيات اخير سازمان ملل تقديم شده بود، من ذکر کردم. تمام اين اسناد و اسنادي که بتوانيم ما جمع آوري بکنيم، در سايت www.bidaran.com منتشر خواهد شد و اين سايت تبديل به مجموعه اي از اسناد تلاشها براي دفاع از حقوق بشر در ايران خواهد شد. شماري از خانواده هاي اعدام شدگان در سال 1367، امسال نيز مانند سالهاي گذشته در گورستان خاوران گردخواهند آمد. شمار اين اعدام شدگان كه در فاصله شهريور تا آذرماه آن سال در محاكمه چند دقيقه اي اعدام شدند، بيش از سه هزار تن برآورد شده است. بسياري از اعدام شدگان بنا به راي دادگاه هاي جمهوري اسلامي مدت حبس خود را سپري مي كردند و در آستانه آزادي از زندان بودند. جعفر بهكيش، كه دو برادر خود، محمود و محمدعلي بهكيش را در اين اعدام ها از دست داده وي پيش از مهاجرت به تورانتو، كانادا، هر سال در خاوران گردهمائي بازماندگان اعدام شدگان را تدارك مي ديد. امروز هنوز بعد از 15 سال هم ما اين امکان را نداريم که در مکانهاي عمومي مراسمي را برگزار کنيم. ما خانواده ها در تمام طول اين سال ها از فرصتهايي که پيش آمده بوده استفاده کرديم و مسئله را با مسئولين ايراني و يا مسئولين سازمان ملل در ميان گذاشتيم. تمام اين اسناد و اسنادي که بتوانيم ما جمع آوري بکنيم، در سايت www.bidaran.com منتشر خواهد شد و اين سايت تبديل به مجموعه اي از اسناد تلاشها براي دفاع از حقوق بشر در ايران خواهد شد.
XS
SM
MD
LG