لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ تهران ۱۸:۰۸

فاصله 20 برابري اقشار پردرآمد و کم درآمد در جمهوري اسلامي عليرغم هزينه زياد در بخش يارانه، از ديد يک کارشناس


(rm) صدا |
ماه منير رحيمي (راديو فردا): محمود عسگري آزاد، معاونت مديريت و منابع انساني سازمان مديريت و برنامه ريزي، در دومين همايش روسا و معاونين اداري مالي سازمانهاي بازرگاني، برخلاف اينكه عملكرد جمهوري اسلامي را در حمايت از اقشار ضعيف در بخشهاي فرهنگي و درآمد سرانه، شايسته خوانده، افزوده است عليرغم هزينه اي زيادي كه در بخش يارانه ها صرف مي شود، همچنان فاصله بين افراد پردرآمد و كم درآمد آن، بيست برابر است. به عقيده بسياري از ناظران، ‌اختلاف بسي بيش از اينها به نظر مي رسد. صاحبنظران مي گويند اين رقم با آمار پيشين سازگار نمي نمايد، چه بسياري از مردم، زير خط فقر به سر مي برند، ولي عده كم شماري، سرمايه هاي كلاني دارند كه حتي با ثروتمندترين افراد جهان، قابل مقايسه هستند. اين مطلب را با دكتر جمشيد اسدي، اقتصاد دادن و استاد دانشگاه در پاريس مطرح كردم و نخست از وي پرسيدم چقدر اين آمار به واقعيت نزديك است؟ دكتر جمشيد اسدي: حتما اين صحبت به لحاظ آماري درست است، اما آمار نشان دهنده واقعيت اقتصاد ايران و سطح درآمد ملي نيست. آمار مي تواند آن چيزي را منعکس کند که به طور رسمي در دفاتر ثبت شده، اما آن درآمدها و ثروت هاي غير رسمي و مثلا مزايايي که بعضي از مسئولين در نهادهاي مختلف دارند، در هيچ جا ثبت نمي شود. مثلا مسئول يک بنيادي، بودجه اي در اختيار دارد. حالا اين بودجه را هر طوري بخواهد خرج مي کند و اگر مثلا خرج براي اين بکند که براي يک مبارزه انتخاباتي اش از شهري به شهر ديگري سفر کند، در حقيقت به عنوان ثروت و درآمد شخصي از آن استفاده کرده، اما در آمار اين منعکس نمي شود به عنوان ثروت او. و وقتي که شما مي گوييد که ثروت دهک بالا 20 برابر دهک پايين است، اينها را ديگر منظور نمي کنيد، در نتيجه اين 20 برابر بودن دهک بالاي جامعه ايران و دهک پايين جامعه ايران، به لحاظ آماري، به لحاظ بسيار زياد درست است، اما بازگو کننده کل واقعيت نيست. م . م . ر : آقاي جمشيدي ايشان همچنين در صحبتهايشان از توزيع يارانه اي دفاع كرده و گفته كه در مقايسه با كشورهاي ديگر مي توان دريافت در اكثر زمينه ها ما از يك رشد مطلوبي برخورداربوديم و همينطور ادامه داد كه در طول ربع قرن انقلاب، عملكرد شايسته اي داشتيم. واقعا مي شود تكيه كرد بر اين توزيع يارانه در ايران ؟ دكتر جمشيد اسدي : توزيع يارانه وقتي به عنوان نهادين در يك اقتصادي برود، مويد بيماري وخيم آن اقتصاد است، يعني اينكه من قيمت بازار را درست نمي دانم و در نتيجه يك كمك هزينه اي هم مي آيم مي دهم. حالا صحبت من اين نيست كه يارانه را ندهند، چون مردم هستند كه گرسنه مي مانند. ولي راه اولش اين است كه اگر اقتصاد ايران از دست انحصارها بيايد بيرون و يك اقتصاد پويا شود، هزينه ها در اثر رقابت مي آيند پايين، يعني وقتي شما واردات مي كنيد، اگر يك نفر بگويد من همين واردات را 20% ارزانتر مي توانم انجام بدهم، مي گويند تو اجازه واردات نداري و انحصارش دست ما است. به اين علت است كه ما اقتصادمان مرتب بايد هزينه هاي عمراني بدهد، چون يك عده اي سر پل واردات نشستند و انحصارش را دارند و اجازه رقابت نمي دهند. به اين علت است كه ما مجبور هستيم مرتب هزينه بدهيم، نخير هزينه يارانه، آفت است براي اقتصاد. ماه منير رحيمي (راديوفردا): آقاي عسکري آزاد، معاون سازمان مديريت همچنين گفته که با توجه به کالاهاي اساسي که وارد کشور شده اند، اگر اين رقم به درستي استفاده مي شد، بر اساس برآورد سازمان بين المللي کار مي توانست 91 ميليون فرصت شغلي ايجاد کند. اين چند نکته اي که ايشان در اين مطلب گفته است را شما چطور تحليل مي کنيد؟ جمشيد اسدي: اتفاقا مطلبي که مي فرماييد نظر من را هم بسيار جلب کرد، ولي متوجه منظورشان نشدم، اگر به طريق درستي استفاده مي شد. يعني اگر به جاي اين واردات، توليد داخلي مي کرديم، يا اگر به جاي اينکه واردات در دست انحصارات بود، ورادات هم آزاد مي کرديم و قيمت بسيار پايين تر مي آمد و ما مجبور نبوديم براي اينها يارانه به مردم بدهيم و پولي داشتيم که مي توانستيم خرج مسائل عمراني و سرمايه گذاري بکنيم که ايجاد اشتغال مي کرد. دقيقتر به نظر من مي آيد که اين مورد دوم باشد. مي دانيد که واردات، وقتي که ما در ايران مي کنيم، متاسفانه در دست انحصارات است. و هميشه وقتي در دست انحصارات است، هزينه را ما بيشتر بايد بدهيم. در ايران، 11 درصد توليد ناخالص ملي، يارانه ما مي دهيم. يارانه يعني خرج روزمره. اين چهار برابر هزينه عمراني است. هزينه عمراني يعني سرمايه گذاري. اين سرمايه گذاري است که ايجاد اشتغال مي کند. و نه يارانه و هزينه هاي جاري. در نتيجه به اين لحاظ است که اشتغال ايجاد نمي شود، و با اين دورنمايي که وجود دارد، وضع روز به روز بدتر مي شود. مادامي که انحصارات هستند، شما هزينه تان بالاتر است. مادامي که هزينه تان بالاتر است، احتياج داريد يارانه دهيد که مردم بتوانند اقلام اساسي را تهيه بکنند و وقتي که هزينه براي اينها تقبل مي کنيد، مجبوريد براي سرمايه گذاري کمتر هزينه بکنيد، پس اشتغال هم به تدريج مي آيد پايين تر. در نتيجه من دورنماي بسيار نگران کننده اي براي اقتصاد ايران مي بينم. محمود عسگري آزاد، معاونت مديريت و منابع انساني سازمان مديريت و برنامه ريزي، در دومين همايش روسا و معاونين اداري مالي سازمانهاي بازرگاني، عملكرد جمهوري اسلامي را در حمايت از اقشار ضعيف در بخشهاي فرهنگي و درآمد سرانه، شايسته خواند، اما افزود که عليرغم هزينه اي زيادي كه در بخش يارانه ها صرف مي شود، همچنان فاصله بين افراد پردرآمد و كم درآمد آن، بيست برابر است. صاحبنظران مي گويند اين رقم با آمار پيشين سازگار نمي نمايد، چه بسياري از مردم، زير خط فقر به سر مي برند، ولي عده كم شماري، سرمايه هاي كلاني دارند كه حتي با ثروتمندترين افراد جهان، قابل مقايسه هستند. دكتر جمشيد اسدي، اقتصاد دادن و استاد دانشگاه در پاريس، در مصاحبه با راديوفردا مي گويد که آمار نشان دهنده واقعيت اقتصاد ايران و سطح درآمد ملي نيست وفقط مي تواند آن چيزي را منعکس کند که به طور رسمي در دفاتر ثبت شده، اما آن درآمدها و ثروت هاي غير رسمي و مثلا مزايايي که بعضي از مسئولين در نهادهاي مختلف دارند، در هيچ جا ثبت نمي شود. وي گفت که توزيع يارانه وقتي در يک اقتصاد نهادينه شود، مويد بيماري وخيم آن اقتصاد است. وي مي افزايد که اگر اقتصاد ايران از دست انحصارها بيايد بيرون و يك اقتصاد پويا شود، هزينه ها در اثر رقابت پايين مي آيند.
XS
SM
MD
LG