(rm) صدا |
فريدون زرنگار(راديو فردا): ميزگرد امشب راديو فردا، اختصاص به بررسي برنامه هاي هسته اي جمهوري اسلامي دارد. هفته گذشته فشار بر روي جمهوري اسلامي براي امضاي سند الحاقي به پيمان منع گسترش سلاح هاي هسته اي، در سطح جهاني افزايش يافت. در حالي که افکار عمومي منتظر تصميم آژانس بين المللي انرژي اتمي درباره برنامه هسته اي ايران است، آلمان، بريتانيا، و فرانسه با ارائه قطعنامه اي به اين آژانس، خواستار دادن مهلتي 50 روزه به جمهوري اسلامي براي ثابت کردن نبودن در پي توليد سلاح هاي هسته اي شده اند. محمد البرادعي، رئيس آژانس بين المللي انرژي اتمي، در دومين روز مذاکرات شوراي حکام در پشت درهاي بسته گفت: ايران بايد همه فعاليت هايي را که در زمينه غني کردن اورانيوم انجام مي دهد، اعلام کند و همه اقدامات خود را تحت نظارت سازمان بين المللي انرژي اتمي انجام دهد. او گفت: به نفع ايران و جامعه بين المللي است که اين مسئله بي هيچ تاخيري هرچه زودتر حل و فصل شود. محمد البرادعي، رئيس آژانس بين المللي انرژي اتمي، از تهران خواسته است، فهرستي از همه تجهيزات وارداتي و مواد آلوده به اورانيوم خود را با ذکر کشور مبدا و تاريخ خريد آن، در اختيار اين آژانس بگذارد تا بتوان توضيحات و توجيهات جمهوري اسلامي را در مورد وجود نشانه هاي اورانيوم غني شده که در بعضي تاسيسات هسته اي ايران به دست آمده است را بررسي کرد. مقامات جمهوري اسلامي همچنان بر روي هدف هاي صلح آميز برنامه هسته اي خود اصرار مي ورزند و با اشاره به فشار آمريکا، از آژانس بين المللي انرژي اتمي مي خواهند بدون سياسي کردن قضيه اين موضوع را بررسي کند.
موضوع ميزگرد امشب ما، بررسي برنامه هسته اي جمهوري اسلامي و واکنش جامعه جهاني به اين برنامه است. ميهمانان برنامه امشب عبارتند از آقايان: دکتر علي اکبر اعتماد (رئيس پيشين سازمان انرژي اتمي ايران)، داريوش همايون (وزير اطلاعات در کابينه اميرعباس هويدا)، و دکتر مهران براتي (تحليلگر سياسي). اجازه بدهيد که برنامه امشب را با پرسشي از آقاي دکتر اعتماد آغاز کنيم. آقاي دکتر اعتماد، اصولا با توجه به شناختي که شما از تجهيزات هسته اي و برنامه هاي هسته اي ايران داريد، ايران در موقعيتي هست که بتواند به توليد سلاح هاي هسته اي دست بزند؟
دکتر علي اکبر اعتماد (رئيس پيشين سازمان انرژي اتمي ايران): براي اين که يک کشوري بتواند سلاح هاي اتمي توليد کند، بايد به تکنولوژي اتمي کاملا دست پيدا بکند و ايران در اين راه است که مهار بکند تکنولوژي اتمي را در ايران. حالا اين شروع کار است، چند سال است ايراني ها شروع کرده اند و اين کار را دارند مي کنند. خوشبختانه يواش يواش هم پيشرفت کرده اند و تکنولوژي هاي اتمي را دارند بهش دست پيدا مي کنند. اين تکنولوژي ها هم مصرف به اصطلاح غير نظامي دارد (براي توليد انرژي)، هم اين که مي تواند مصرف نظامي داشته باشد. مصرف نظاميش آخر کار مي آيد، يعني بعد از اين که همه تکنولوژي ها را مهار کردند، بعد آن وقت ممکن است اين انتخاب براي ايران پيش بيايد که براي سلاح هاي اتمي هم دست به کار بشود يا نشود. آن ديگر يک تصميم سياسي بعدي است. آن چيزي که براي ايران مهم است فعلا، دسترسي به تکنولوژي هاي اتمي هست که طبق تمام قراردادهاي بين المللي براي هر کشوري اين حق شناخته شده است. يعني ايران هم حق دارد مثل کشورهاي ديگر به اين تکنولوژي دست پيدا بکند. تا اينجايش داستان اين است.
ف.ز: اما در حال حاضر، ايران قدرت استفاده از تجهيزات هسته اي خودش را براي توليد سلاح هاي هسته اي دارد؟
دکتر علي اکبر اعتماد: اين امکان هميشه خواهد بود. شما وقتي که تکنولوژي داشتيد، با اين تکنولوژي همه کار مي توانيد بکنيد.
ف.ز: ولي شما نظرتان اين است که ايران اين حق را دارد؟
دکتر علي اکبر اعتماد: مسلم است که يک مملکت مستقل حق همه نوع کاري دارد. من نمي فهمم اين چه سئوالي است! يک مملکتي است مستقل و حق دارد نحوه دفاع خودش يا نحوه استفاده از تکنولوژيش را خودش تعيين کند، حالا اين براي ديگران خوب است يا بد است، آن داستاني است که مي شود بحث کرد. ولي کسي نمي تواند بگويد که فرانسه حق دارد اين کار را بکند يا حق ندارد، آمريکا حق دارد اين کار را بکند يا ندارد، ايران حق دارد اين کار را بکند ... ايران حق همه چيز دارد. يک مملکت مستقلي است و مي خواهد هر جور منابعش را مصرف کند، به تکنولوژي دست پيدا کند. اين حق را دارد. حالا ممکن است ما مخالف باشيم، بگوييم اين کار بدي است، آن داستان ديگري است، ولي اين حق را دارد.
ف.ز: آقاي همايون، از نظر شما ايران مي تواند و حق دارد داراي آن تجهيزات هسته اي باشد که به اين کشور اجازه دستيابي به سلاح اتمي را بدهد؟
داريوش همايون (وزير اطلاعات در کابينه اميرعباس هويدا): داستان حق لزوما به معني استفاده از آن حق نيست. انسان آزاد است، مي تواند همه کار بکند، ولي بايد مصالح خودش را در نظر بگيرد. ايران در منطقه اي قرار گرفته است بسيار حساس و آخرين چيزي که اين منطقه لازم دارد، اين است که کشورهاي منطقه از حق حکم استفاده بکنند و همه مسلح به سلاح هاي هسته اي بشوند. بله، همه حق دارند و اگر استفاده بکنند کويت هم بالاخره بمب اتمي از خودش خواهد داشت. ضمنا ايران يک ويژگي ديگر دارد و آن اين است که کشوري است شکست خورده و Failed به قول انگليس ها، کشوري که در همه کار وامانده، درمانده، نه قانون دارد، نه حکومت معيني دارد، نه معلوم است که تصميم مي گيرد، نه معلوم خواهد بود که انگشت چه کسي روي ماشه هسته اي است. کشوري است که خبرنگار زن کانادايي را که آمده است از تظاهرات مردم در ايران خبر تهيه کند، دستگير مي کنند بدون اين که هيچ گناهي کرده باشد و در دادگاه قاضي و دستيارانش او را مي کشند. يک همچنين کشوري آيا ديگران مي نشينند و ساکت مي مانند و اجازه مي دهند که به تسليحات اتمي برسد؟ و آيا سازمان انرژي اتمي بين المللي حق ندارد از کشورهايي که امضا کننده عهدنامه هايي هستند که آن سازمان به موجب آن اصلا تشکيل شد، بخواهد که نظارت او را بپذيرند بر فعاليت هاي هسته ايشان يا نه؟ اين ها مسائلي است که متاسفانه الان با منافع ملي ايران در تضاد بسيار آشکاري است.
ف.ز: ولي آقاي دکتر اعتماد مطرح مي کنند که کشورهاي ديگري هم هستند که اين سلاح ها را دارند، در نتيجه دليلي نيست که از نظر حقوق بين الملل کشور ديگري نتواند داشته باشد.
داريوش همايون: ما اين جا فقط با حقوق بين الملل سر و کار نداريم، با واقعيات بين المللي هم سر و کار داريم. اين کشور هاي ديگر کدامند؟ آيا هيچ کدام تهديدي متوجه ايران مي کنند؟ آيا قابل تصور است که چين، يا هند، يا پاکستان که دائما چشمش نگران هند است و به ايران کاري ندارد، يا روسيه که اصلا با ايران همسايه نيست و وقتي هم که همسايه بود، خيال حمله اتمي هيچ وقت به ايران نداشت، يا اسرائيل که هيچ کاري به ايران ندارد، مگر اين که ايران به سلاح هاي هسته اي بخواهد مسلح بشود، اين ها ايران را تهديد بکنند؟ ما در اين منطقه اي که هستيم، از هيچ سويي تهديد اتمي نمي شويم. ممکن است خطرات ديگري باشد، ولي کسي در فکر انداختن بمب اتمي روي ايران نيست. صدام حسين بود که او را هم نگذاشتند دست پيدا بکند و ما براي نخستين بار بعد از 2200 سال، از مرز غربي خودمان آسوده هستيم. اين است که اصلا ضرورتي به دست يافتن به سلاح هسته اي و به خطر انداختن مردم ايران نيست.
ف.ز: آقاي دکتر براتي، با توجه به گفته هاي دکتر اعتماد و آقاي همايون که در حقيقت برخورد به برنامه هسته اي ايران را از يک جنبه فني و از يک جنبه سياسي مطرح کردند، اصولا يک برخورد همه جانبه با اين مسئله را چگونه مي شود کرد؟
دکتر مهران براتي (تحليلگر سياسي): من فکر مي کنم در اين نبايد شک کرد که در اصول حقوقي که براي يک تعداي از ملل وجود دارد، براي ديگر ملل هم مي تواند بالقوه وجود داشته باشد. ولي تمام حقوق و استفاده از حقوق در يک فضاي بين المللي، در يک فضاي سياسي، و در يک فضاي امنيت و منافع ملي انجام مي گيرد. آن چه که مربوط به اسلحه اتمي مي شود، در قرن 21 احمقانه است که کسي فکر بکند با استفاده از بمب اتمي، نسبت به همسايگان خودش مي تواند فشار وارد بياورد و احتمالا استفاده سياسي ببرد. ما مي دانيم که استفاده از اين بمب ها نتايجش گريبانگير همه همسايه ها و از جمله آن کشوري که از اين بمب استفاده کرده است، مي شود. بنابراين يک کاربرد سياسي بايد داشتن بمب اتمي داشته باشد و اين هم به زعم من در رابطه با کشورهاي همسايه، تهديد از طرف پاکستان يا روسيه يا جاي ديگر نيست، يک اسلحه اي است که در دست احتمالا بيشتر آن نيروهاي سرکوبگر در کشور ما، اصرار در داشتن اين بمب اتمي مي کند که خيالشان از جانب فشار بيرون راحتتر باشد، با دست بازتري بتوانند به اصطلاح مسايل سياسي را در کشور حل بکنند يا حل نکنند و با آن سيستم و نظمي که مايلند، حکومتشان را ادامه دهند. حساسيت در مورد سلاح اتمي در ايران از زماني پيدا شد که در صحن بين المللي، به خصوص در بازار سياه، شايع شد يا اين اطلاع پخش شد که ايران مشغول پيدا کردن و خريد ابزارهاي مولد اشعه X است که با کمک آن ها مي تواند انفجارهاي آزمايشي انجام دهد و يا مواد منفجره مخصوصي که به وسيله آن ها کلاهک هاي اتمي فعال مي شوند. بعد از اين اخبار و اطلاعات بود که حساسيت به وجود آمد و به زعم من اين طوري که ايران به احتمال بسيار قوي دنبال اين است که استعداد ساختن بمب اتمي را پيدا بکند، بدون اين که بمب اتمي بسازد. پتانسيل داشتن اين استعداد و توانايي، براي او حربه اي خواهد بود در صحنه سياسي، براي اين که در داد و ستدهاي بين المللي و در فشاري که به لحاظ سياسي روي ايران و نظام حاکم است، دست بازتري پيدا بکند.
ف . ز : آقاي دكتر اعتماد با در نظر گرفتن صحبتهاي آقاي همايون و براتي كه گفتند برخورد با برنامه هسته اي ايران بايستي با در نظر گرفتن اوضاع ايران، منطقه و موقعيت حکومت صورت بگيرد و شما كه مطرح كرديد اين حق ايران است كه به اين تكنولوژي دست پيدا كند، چرا شما فاكتورهاي سياسي مطرح شده را در ارزيابي خودتان مورد توجه قرار نمي دهيد؟
دكتر اعتماد : اولا بنده عرض كنم كه من نگفتم ايران بايد اين كار را بكند يا نكند. من اين را نگفتم. شما سئوالتان اين بود كه ايران اين حق را دارد؟ گفتم بله مثل هر كشور مستقلي اين حق را دارد، ولي آنچه كه براي ايران از نظر ملي مطرح و مهم است، دستيابي به تكنولوژي است. حالا اين تكنولوژي اتمي يا تكنولوژي هاي ديگر است. ما بايد بدانيم كه مادام كه كشور ما از نظر تكنولوژي عقب باشد، در هر صورت ما هم عقب خواهيم بود. حالا چون اين مسئله تكنولوژي اتمي مطرح است، من هر پيشرفتي در ايران در زمينه تكنولوژي اتمي بشود، خوشحال مي شوم. اين پيشرفت مفهومش اين نيست كه ايران برود بمب بسازد. كسي هم نگفته كه مي خواهد بمب بسازد. غربيها مي گويند كه اگر ايران به تكنولوژي دست پيدا كرد، اين امكان را پيدا مي كند كه بمب بسازد، ولي اين ديگر قصاص قبل از جنايت است. من مي گويم كه تمام نيرنگ غربيها اين است كه جلوي ايران را بگيرند كه ايران به اين تكنولوژي دست پيدا نكند و ما اين را نبايد قبول كنيم. ما بايد به اين تكنولوژي دست پيدا كنيم و بعد هم بنشينيم ببينيم ما بمب مي خواهيم يا نمي خواهيم. آن داستان اصلا ديگري است، آن اصلا فعلا مطرح نيست.
ف . ز : يعني شما گزارش كشورهاي غرب و بويژه فشار آمريكا بر روي ايران را در رابطه با اينكه ايران قادر است به اين سلاحها دست پيدا كند، درست نمي دانيد؟
دكتر اعتماد: نه آنها مسلما غلط مي گويند، در آن شك نداشته باشيد كه ايران الان قادر نيست و الان در راه دستيابي به تكنولوژي اتمي است و دارد پيش مي رود. من مي گويم هر تكنولوژي كه شما داشته باشيد كه دليل نمي شود شما مي خواهيد برويد بمب بسازيد. يك تكنولوژي است، مثل هر تكنولوژي، يك تكنولوژي است يكجور ديگر. حالا چرا اينها يقه ايران را چسبيدند كه تو نبايد به اين تكنولوژي دست پيدا كني، براي اينكه يك روزي ممكن است تو با اين بمب بسازي. خوب بله يك روزي هم ممكن است ايران يك كار ديگر بكند، آن را بنده نمي دانم و آن روز هم هنوز نيامده و چيزي را كه مي خواهند جلويش را بگيرند، ساختن بمب نيست. آنها مي گويند اصلا ايران نبايد به اين تكنولوژي دست پيدا كند و من اين را قبول ندارم. از لحاظ ملي اين را قبول ندارم كه يك مملكتي بيايد اختيار خودش را از دست بدهد، براي اينكه كشورهاي ديگر خوشحال شوند. اين را بنده قبول ندارم.
ف . ز : آقاي همايون، با توجه به گفته هاي آقاي اعتماد و با توجه به اينكه به هر حال غرب برنامه هاي اتمي ايران پيش از انقلاب را قبول مي كرد و تاييد مي كرد و جمهوري اسلامي مطرح مي كند كه در حقيقت اين فشارهايي كه به جمهوري اسلامي وارد مي شود، بيشتر جنبه سياسي دارد كه بخصوص آمريكا مي خواهد بر ايران وارد كند. به نظر شما اين ادعاي جمهوري اسلامي نمي تواند درست باشد، با توجه به اينكه غرب در ببپيش از انقلاب هوادار برنامه هاي اتمي ايران بود؟
داريوش همايون: اين نشان مي دهد كه غرب هيچ مخالفتي با گسترش اين تكنولوژي به منظورهاي صلح آميز ندارد و آماده همكاري با بسياري از كشورها هم است و اين همكاري را هم مي كند. اصلا صنايع اتمي فرانسه يا آمريكا، اينها اگر مشتريهاي خارجي نداشته باشند، روي پايشان نمي توانند بايستند. اين درست نيست، انرژي هسته اي در بسياري ديگر از كشورها كه منابع ديگري ندارند، راه حل معقولي ايست براي رسيدن به نيازهاي خودشان. ولي غرب دلايل محكمي دارد كه ايران در پي بدست آوردن سلاحهاي هسته اي است، براي اينكه از اين طرف وآن طرف ابزارهاي مختلفش را تهيه كردند، اينها فهميدند و بهترين دليلش هم همين است كه مقاومت مي كنند در برابر بازرسي سازمان بين المللي انرژي هسته اي. اگر ايران چيزي براي پنهان كردن ندارد، اگر ايران خيال ساختن بمب هسته اي ندارد، به راحتي مي تواند اجازه دهد كه اينها هروقت خواستند بيايند و بازرسي كنند. اينطور نيست، آنها مي خواهند به منظورهاي سياسي براي ترساندن ديگران و اگر كار بر دست امثال رفسنجاني بيفتد، حتي استفاده از اين سلاح هستند. اينها دنبال اين كار هستند و موضوع اين هم نيست كه هر تكنولوژي با هر تكنولوژي مساوي است. ما نشنيده بوديم كه در هيروشيما صدها هزار نفر با تلفن كشته شده باشند، تكنولوژيها فرق مي كنند، كاربردهايشان فرق مي كنند و قصاص قبل از جنايت هم باز معني ندارد، براي اينكه پاره از جنايات نبايد اصلا اتفاق بيفتند كه بعد قصاص شوند. نبايد اجازه داد كه سرنوشت يك ملتي به دست يك همچين رژيمي بيفتد كه اين رژيم مسلح به بمب اتمي هم باشد و ايران را يك هدف بالقوه حملات نظامي كنند، اين به هيچ وجه به صلا ح ايران نيست.
ف . ز : اين بحث درمورد رژيمي مانند پاكستان هم مي شود كه مي گويند اين رژيم مردمي نيست، ولي داراي سلاحهاي اتمي است.
داريوش همايون : نه مردمي فرق دارد، شما يك بحثي درمورد ديكتاتوري داريد، بله شوروي هم رژيم ديكتاتوري داشت ولي اصلا يك مورد هم به كار نرفت، براي اينكه تكليف مملكت معلوم نبود و يك عده اي قدرت را در دست داشتند، چين به هيچ وجه دموكراتيك نيست. موضوع اين است كه در ايران، قانون و حكومت وجود ندارد، شما مي توانيد اعلام كنيد امروز كه قدرت امروز در ايران دست كيست؟ كدام قانون اجرا مي شود؟ آيا يك گروه مخفي آن گوشه نيستند كه رابطه ايران و انگليس را هرروز به هم مي زنند؟ در چنين كشوري كه نه حكومتش معلوم است و نه قانونش، شما با يك ابهام بزرگ سرو كار داريد، موضوع دموكراسي نيست.
ف . ز : آقاي دكتر اعتماد، گفته هاي آقاي همايون به نحوي به گفته هاي شما برخورد كرد كه مسئله قصاص قبل از جنايت و تكنولوژي. در اين مورد جوابي داريد؟
دكتر اعتماد : نه من جوابم فقط در يك جمله است، اينكه آمريكايي ها اطلاع دارند يا كس ديگر اطلاع دارد، اينها را هيچ كدام را قبول ندارم براي اينكه آمريكايي ها قبل از اينكه به عراق حمله كنند، همه مي گفتند كه اطلاعات دقيق است، اينجا فلان مي كنند، آنجا فلان كار را مي كنند، بعداز چند ماه كه در عراق مستقر شدند، هيچ چيز پيدا نكردند، پس معلوم مي شود تمام اطلاعاتي كه قبل تحويل ما مي دادند، همه دروغ بوده. حالا اين اطلاعاتي كه در مورد ايران مي دهند، يك مقداريش دروغ است، يك مقداريش جوسازي است، يك مقداريش تبليغات. حالا اين را بگذاريم كنار، ما اصلا با آمريكا كار نداريم، ولي من مي گويم كه بچه اگر در مدرسه جدول ضرب ياد مي گيرد، اين ممكن است يك روز بمب بسازد، پس نگذاريم ياد بگيرد. اينكه نمي شود زندگي براي ملت ايران.
ف . ز : آقاي دكتر براتي، آژانس بين المللي انرژي اتمي از ايران مي خواهد كه سند الحاقي به پيمان منع گسترش سلاحهاي اتمي را امضا كند. آيا به نظر شما درست است كه ايران اين سند را امضا كند؟
دكتر براتي: درسطح بين الملل يك پروتكلي تهيه شده كه اين نامش است پروتكل الحاقي منع گسترش سلاحهاي اتمي و از يك زماني به هر حال جامعه بين الملل به هر حال به اين فكر افتاد كه يك تعدادي كشور بمب اتمي را دارند و گسترش اين تكنولوژي و استفاده از اين سلاح در سطح جهاني بسيار خطرناك است، بويژه روز به روز تعداد كشورهايي كه در آنها نظام دموكراتيك وجود ندارد و كنترل دموكراتيك يا اصولا كنترلي وجود ندارد، روز به روز بيشتر مي شود. ايران هنوز پروتكل الحاقي را امضا نكرده و آاقاي اكبر صالحي كه نماينده جمهوري اسلامي در آژانس بين المللي انرژي اتمي هستند، ايشان مي گويند كه ما موقتا گرچه اين پروتكل را امضا نكرديم، اما اين را در ايران اجرا مي كنيم از اين طريق كه مراكزي كه بازرسان آژانس خواستار ديدار از آن و نمونه برداري شدند، آنها را ما جزء مراكز اتمي نمي دانيم و مراكز غير اتمي تلقي مي كنيم و به همين دليل هم مي گذاريم كه اينها بروند و اينجا ها را ببينند.
ف . ز : حال اگر ايران اين سند را امضا كرد، مي شود به برنامه هسته اي ايران اعتماد كرد؟
دكتر براتي : جزء اين پروتكل هست كه نمايندگان آژانس انرژي اتمي هر لحظه اي هرجا خواستند بروند و كنترل كنند و به همين دليل امضا كردن اين پروتكل گامي است در اين جهت كه ايران نتواند اين كار را انجام دهد.
ف . ز : آقاي همايون امضاي سند الحاقي از سوي ايران مي تواند به اين ترس و بدبيني از ايران خاتمه بدهدكه ايران مي خواهد سلاحهاي اتمي توليد كند؟
داريوش همايون: نه برعكس فشار را بر جمهوري اسلامي افزايش خواهد داد و به همين دليل هم آنها نمي خواهند زير اين فشار بروند، پيش از آنكه امتيازاتي بگيرند.
ف . ز : آقاي دكتر اعتماد نظر شما در اين مورد، يعني امضاي سند پروتكل الحاقي چيست؟ اگر ايران اين سند را امضا كند، مي تواند الان اين مسئله اي را كه الان هست را خاتمه بدهد؟
دكتر اعتماد : اول من بايد يك توضيحاتي در مورد گفته هاي آقاي براتي بدهم، و آن اين است كه كشورهاي دنيا از لحاظ اتمي سه گروه هستند: يك گروه مثل كشورهاي آمريكا، فرانسه، چين و روسيه، اينها كشورهاي اتمي هستند و يك گروه ديگر هستند كه آنها اصلا با اين قضيه كار ندارند، مثلا كشورهاي آفريقايي كه هيچ. وسط اين دو گروه، يك گروه كشورهايي هستند مثل هند، پاكستان، ايران، مصر، برزيل، اسرائيل، اين كشورها هستند كه مهم هستند از لحاظ اينكه اينها به سلاح اتمي دست پيدا كنند يا نكنند. اين كشورهايي كه عرض كردم، قسمت اعظمشان حتي قرارداد منع گسترش سلاحهاي اتمي را امضا نكردند، اصلا در كنترل آژانس نيستند، هند نيست، اسرائيل نيست، پاكستان نيست. ايران اين قرارداد را امضا كرده و با آژانس هم ارتباط دارد و مامورينش رفت و آمد دارند. بنابراين اصلا هيچ كس به آنها نمي گويد كه چرا شما در قرارداد منع گسترش سلاحهاي اتمي نيستيد، اينها كار خوشان را مي كنند، آنها هم بمب خودشان را مي سازند. ايران كه هست، آمدند مي گويند اين قرارداد الحاقي را امضا كن. اين قرارداد الحاقي را هيچيك از آن كشورهاي گروه وسطي كه من گفتم، امضا نكردند. ايران اين را قبول كند يا نكند، من نمي دانم، من كه در مغز زعماي قوم نيستم، ولي به نظر من ايران صلاحش نيست به اين كار تن بدهد اصلا.
ف . ز : يعني شما اين را بهانه مي دانيد.
دكتر اعتماد: مسلما بهانه مي بينم. اين فقط براي فشار آوردن به ايران است و گرفتن امتياز از ايران.
ف . ز: خواهش مي كنم حالا در دو يا سه جمله چکيده نظر خودتان را بفرماييد. آقاي دكتر براتي.
دكتر براتي : الان زمان آن رسيده كه در رابطه با همين مسئله مشكلي كه الان پيش آمده، كليه سران نظام جمهوري اسلامي، بخصوص كساني كه به عنوان اصلاح طلبان اين نظام فعاليت مي كنند، بخصوص كساني كه نگران آينده همين نظام هستند و در چهارچوب همين نظام منافع خودشان را مي بينند، حتي آنها بايد به اين فكر بيفتند كه هرچه زودتر ايران را از اين دايره اي كه در آن گرفتار شده بيرون بياورند، اين پروتكل را امضا كنند و يك بار براي هميشه، استفاده بمب اتمي را منع كنند و به لحاظ سياسي و اقتصادي، امكان به گار گرفتن آن را ندهند.
داريوش همايون: جمهوري اسلامي وارد بازي بسياري خطرناكي شده است، بلوفي زده است كه گرفته دنيا و دنيا مصمم است كه جلوي پيشرفت جمهوري اسلامي را در اين زمينه بگيرد، بايد از رهبران اسلامي خواست كه منافع مردم ايران را مقدم بشمارند بر نقشه هايي كه دارند براي تقويت خودشان و اينكه با مسلح شدن به سلاح اتمي و سركوبگري در داخل بيفزايند و موقعيتشان را در خارج محكم كنند.
دكتر اعتماد : مسئله ايران مسئله دستيابي به تكنولوژي است، نه ساختن بمب، در ثاني هيچ كس نمي سازد كه مصرف كند و بزند، بمب اتم مثل يك كارت كرديت است كه به شما مي دهند كه با شما درستتر صحبت كنند و به شما احترام بگذارند، حالا دولت ايران دنبال بمب اتمي است يا نه، بنده نمي دانم، ولي فعلا مسئله ايران دستيابي به تكنولوژي اتمي است و من نمي دانم اين چرا بايد مخالفت دنيا را برانگيزد. در ميز گرد امشب راديو فردا دكتر علي اكبر اعتماد، رئيس پيشين سازمان انرژي اتمي ايران، داريوش همايون، وزير اطلاعات در كابينه امير عباس هويدا و دكتر مهران براتي، تحليل گر سياسي شركت دارند و به بررسي برنامه هاي هسته اي جمهوري اسلامي مي پردازند و واكنش جامعه جهاني در قبال اين فعاليت ها را مورد بحث و تبادل نظر قرار مي دهند.
