تدوين نخستين قانون جامع مطبوعات و تبليغات، از ديد يک حقوقدان

اردوان نيكنام (راديو فردا): محمد صحفي،‌ معاون مطبوعاتي وزارت ارشاد، از تدوين نخستين قانون جامع مطبوعات و تبليغات در برنامه چهارم توسعه ايران خبر داده است، قانوني كه هنوز جزئياتش منتشر نشده و اهالي مطبوعات از آن بي خبرند. اما به گفته آقاي صحفي، در صورت تصويب براي نخستين بار در تاريخ برنامه نويسي كشور در خصوص مطبوعات و تبليغات، مواد قانوني جامع و كاملي را پيش بيني مي كند. سعيد دهقان، حقوقدان و روزنامه نگار در تهران، در گفتگويي با نيما تمدن از راديو فردا، از چشم انداز تصويب اين قانون در وضعيتي مي گويد كه روزنامه نگاران را در ايران با تكيه بر قانون اقدامات تاميني، يعني قانوني مربوط به سارقان و تبهكاران به زندان مي افكنند. سعيد دهقان (حقوقدان و روزنامه نگار، تهران): آنچه در قانونگذاري در ايران مهم است، اين است كه ما معمولا در تدوين قوانين در ايران، خيلي اسير احساسات مي شويم. شايد در عين حالي كه امنيت شغلي روزنامه نگاران در ايران و چالشهايي كه براي مطبوعات در سالهاي اخير ايجاد شده، ما را وادار كرده باشد به تدوين قوانيني از اين دست. اما آنچنان كه همه مي دانند و دستگاه قضايي در اين سالهاي نشان داده،‌ اينكه استناد به قوانيني كه تقريبا و تحقيقا مطرود است. مثل قانون اقدامات تامين و تربيتي كه مصوب 12 ارديبهشت 1339 است. اين قانون وقتي مي تواند دستگاه قضايي به اين همه استناد... بعد مطبوعاتي هاي ما را كه شخصيتهاي فرهنگي و شناخته شده اي هستند به حبس يا توقيف نشريه اي محكوم كند، اينجا نشان مي دهد كه براي برخي از قضات ما، اين شبهه ايجاد شده كه مطبوعاتي ها هم جزء مجرمين هستند. نيما تمدن (راديو فردا): يعني آقاي دهقان، تدوين نخستين قانون جامع مطبوعات را مي شود به نوعي در مقابل بكارگيري قانون اقدامات تاميني كه مصوبه سال 1339 است، منسوب كرد؟ سعيد دهقان: من تصور مي كنم كه به نوعي مي شود اين تعبير را داشت و شخصا چنين نظري دارم، به اين دليل كه شايد قانون جامع مطبوعات مي خواهد يك قانون متحد الشكلي براي مطبوعات و مطبوعاتي ها در ايران تدوين كند كه دستگاه قضايي خودبخود مجبور شود به استناد اين قانون، بتواند احكامي در رابطه با روزنامه نگاران صادر كند. خودبخود قضات را محدود مي كند از استناد به قوانين كه مع الواسطه و غير مستقيم به مطبوعات مرتبط مي شود. مثل همين اقدامات تاميني و تربيتي كه در جامعه به عنوان يك كالاي فرهنگي نيم تواند در آن غالبها قرار بگيرد. از اين زاويه من تصور ميكنم قانون جامع مطبوعات كار خوبي مي كند، اما چون جزئياتش هنوز مشخص نشده، شايد نمي شود الان به طور دقيق بدون اشراف و اطلاع از جزئيات اين قانون، بحث دقيق كارشناسي روي اين موضوع مطرح كرد. ن . ت : معاون مطبوعاتي و تبليغاتي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي در صحبتهاي خودشان هدف از تدوين نخستين قانون جامع مطبوعات و تبليغات را سامانيابي امور مطبوعات و فعاليتهاي خبري و رفع چالشهايي همچون نبود امنيت شغلي روزنامه نگاران دانستند. همچنين ايشان رفع مشكلاتي مثل نبود آموزشهاي كافي براي دست يافتن به روزنامه نگاري تخصصي، مسائل بيمه روزنامه نگاران و ارتقاي همكاريهاي ملي مطبوعات و خبرگزاريهاي غير دولتي را از موضوعهاي مورد توجه در مواد پيشنهادي اين قانون دانستند. به نظر شما چقدر در واقع دستيابي به اين مواردي كه معاون مطبوعاتي وزارت ارشاد بيان كردند، قابل دسترس مي تواند باشد. سعيد دهقان : آنچه كه مهم است، به نظر مي رسد كه دوستان و كارشناسان عزيزي كه در برنامه سازمان توسعه كشور، چنين قانوني را در نظر گرفتند و در مقام تدوينش برآمدند، مشكلات را به درستي درك كردند. تمام اين قوانيني كه به عنوان اهداف اين قانون مطرح كردند و شما هم به آن اشاره داشتيد، دقيقا همان مواردي است كه درد فعلي روزنامه نگاران در كشور است، اما اينكه چقدر اينها مي تواند جامه عمل بپوشد، ما بايد توجه داشته باشيم كه اين قوانين به عنوان يك قانون مادر در برنامه كلان كشور و سياست كلان كشور كه در سازمان توسعه كشور يك قانون كلان كشور است، در اينجا طراحي مي شود. حالا بايد ببينيم آيا اين اهدافي كه در نظر گرفته شده، در قوانين ريزتر يا به قول ما آيين نامه هاي اجرايي يا قوانين عادي هم به همين نحو پيش بيني مي شود؟ آيا كميته تلفيقي كه براي اين كار معاون مطبوعاتي وزارت ارشاد در نظر گرفتند، آيا توانايي لازم را براي اجرا كردن چنين قانوني دارد؟ تمام اين مفاد مي تواند به نحو احسنت انجام شود؟ شايد در چنين قانوني من فكر مي كنم همين الان من پيش بيني مي كنم كه ماده اي را در آخر اين قانون ماده اي را پيش بيني كرد كه با تصويب چنين قانوني تمام قوانين مغاير در ايران من ين لكن تلقي شده و دومين مسئله اين كه در همين قانون پيش بيني بشود كه اين قانون اخذ بماسبق شود، يعني اينكه تمام كساني كه به خاطر نبود يا فقدان چنين قانوني يا در مظان اتهام بودند و محكوم شدند و يا الان در حال گذراندن محكوميت هستند و يا به هر حال به يك شكل ديگري تن به قضا دادند، با اخذ بماسبق شدن چنين قانوني، از مراتب تخفيف اين و يا تسهيلات ديگر چنين قانوني بتوانند برخوردار شوند. محمد صحفي،‌ معاون مطبوعاتي وزارت ارشاد، از تدوين نخستين قانون جامع مطبوعات و تبليغات در برنامه چهارم توسعه ايران خبر داده است، قانوني كه هنوز جزئياتش منتشر نشده و اهالي مطبوعات از آن بي خبرند. سعيد دهقان، حقوقدان و روزنامه نگار در تهران، در مصاحبه با راديوفردا مي گويد که دستگاه قضايي سالهاي اخير استناد به قوانيني تقريبا و تحقيقا مطرود کرد، مثل قانون اقدامات تامين و تربيتي كه مصوب 12 ارديبهشت 1339، که مطبوعاتي ها به حبس يا توقيف نشريه اي محكوم شدند و براي برخي از قضات ما، اين شبهه ايجاد شد كه مطبوعاتي ها هم جزء مجرمين هستند. وي مي گويد که شايد قانون جامع مطبوعات مي خواهد يك قانون متحد الشكلي براي مطبوعات و مطبوعاتي ها در ايران تدوين كند كه دستگاه قضايي خودبخود مجبور شود به استناد اين قانون، بتواند احكامي در رابطه با روزنامه نگاران صادر كند.