(rm) صدا |
ليلي صدر (راديو فردا): اخيرا سرگئي ايوانف، وزير دفاع فدراسيون روسيه گفت: آمريكا در آينده بايد شريك استراتژيك روسيه شود و مناسبات ميان اين دو كشور بر اساس همكاري و مشاركت دو جانبه استوار گردد. همكارم ابراهيم بي پروا در گفتگويي با دكتر بهمن آقايي ديبا، حقوقدان و كارشناس درياي مازندران و آسياي مركزي، نظر او را در باره تاثير چنين مشاركتي بر آينده اين منطقه جويا شده است. آقاي دكتر آقايي ديبا مي گويد:
دكتر بهمن آقايي ديبا(حقوقدان و كارشناس درياي مازندران و آسياي مركزي): اصولا متعاقب فروپاشي شوروي سابق و تاسيس فدراسيون روسيه سابق در قسمت عمده اي از منطقه شوروي سابق، سياستهاي اين كشور متوجه روابط بهتر با غرب و بخصوص آمريكا بوده. مي توانم بگويم اگر بخواهيم تفكيكي بين مسائل سياسي و اقتصادي قائل شويم، گرچه واقعا رابطه نزديك در دنياي امروز دارند، از لحاظ سياسي آمريكا و فدراسيون روسيه به دفعات متعددي در جلسات متعدد ملاقاتهاي سران و مواقع ديگر خودشان را صريحا متحد يكديگر اعلام كردند و همينطور خودشان را به طور مشترك متعهد دانستند به مبارزه با تروريسم بين المللي و حتي يك قدم فراتر از آن ساختن آينده اي با ثبات در جهان. و مسائلي كه فكر مي كنم در سطح اقتصادي بين دو كشور است، با وجود اينكه دچار تلاطمهايي در روابط بين دو كشور است و حتي برخي امروز به صورت بحرانهايي در روابط بين دو كشور مي دانند، حالت خيلي مهمي ندارد و من هم فكر مي كنم كه در آينده روابط بين دو كشور فدراسيون روسيه و ايالات متحده به طرف يك اتحاد و هماهنگي استراتژيك پيش مي رود.
ابراهيم بي پروا (راديو فردا): با توجه به مسائلي مانند اختلاف دو كشور بر سر احداث راكتور اتمي در ايران كه آمريكا مخالف آن است، ولي روسيه به همكاريش با ايران در اين زمينه ادامه مي دهد و مسائلي مثل حضور آمريكا در عراق، آيا به نظر نمي رسد مشكلاتي در روابط آمريكا و روسيه وجود داشته باشد و اين در آينده نيز ادامه يابد؟
دكتر بهمن آقايي ديبا: بدون شك در الگوي روابط دو كشور كه الان به آن نگاه مي كنيم، هم نمونه هاي اساسي از همكاري مي بينيم و هم برخي از موارد مربوط به اختلاف. الگوهاي همكاري و هماهنگي بسيار گسترده هستند. همانطور كه عرض كردم از نظر سياسي اصلا دو كشور مي گويند ما متحد يكديگريم، از نظر اقتصادي اگر نگاه كنيد، يكي از مسائل بسيار مهم در سطح جهاني الان مسئله نفت است. روسيه در حال تلاش است كه نقش اول را در تامين منابع نفتي براي غرب بازي كند، بخصوص براي آمريكا و آمريكا هم در اين زمينه با روسيه همكاري ميكند، چه با شركتهاي نفتي اين كشور و با سياست كلي اين كشور در اين زمينه هماهنگي دارد، زيرا كه علاقه مند است كه بيشتر از منابع نفتي خارج از اپك و بخصوص خارج از كنترل كشورهاي عربي استفاده كند، نمونه اين را در مورد همكاريهاي دو كشور در بهره برداري از منابع درياي خزر مي بينيم كه تقريبا هماهنگ با همديگر عمل مي كنند. اين قسمتهاي هماهنگ سياستهايشان را اگر مار بگذاريم، در مورد بعضي از مسائل بين دو كشور اختلافاتي وجود دارد، يكي از چيزهاي عمده اي كه به چشم مي خورد، همين مسئله اي است كه شما اشاره كرديد راجع به راكتور اتمي ايران و مسئله عمده ديگري كه مي توان اشاره كرد، شايد نقش روسها در مورد مسائل مربوط به عراق در جريان مداخله اخير آمريكا در اين كشور، كاملا روشن است كه آمريكا در هر دو مورد از روسيه بسيار ناراضي است و تا حالا فشارهاي بسيار زيادي به روسيه وارد كردند كه دست از تكميل كردن طرح راكتور اتمي بردارند و همينطور نارضايتي خودشان را از نقشي كه روسيه در مورد مسائل عراق و عدم همكاري در مورد كنترل مسائل مربوط به عراق با آمريكا در پيش گرفته، ابراز كردند. به نظر نمي رسد كه اين بحرانها در وضعيت كلي بتواند تاثير اساسي دهد. ما شاهد اين هستيم كه اخيرا روسها هم راجع به راه اندازي راكتور اتمي دارند تاخيرهايي ايجاد مي كنند كه مطابق با نظرهاي كشورهاي غربي و آمريكا است و همين كه در چهارچوب آژانس بين المللي انرژي اتمي، فدراسيون روسيه همراه با اكثر كشورهاي ديگر، به قطعنامه اي كه به صورت اجماع تصويب شد و از دولت ايران خواسته شده كه تمام برنامه هاي اتمي خودش را در مدت معيني به صورت شفاف بيان كند، هماهنگ عمل كرده. من با توجه به كل اين مسائل مي گويم كه به نظر مي رسد كه همانطور كه آقاي وزير دفاع روسيه اعلام كرده، تصويري از حركت دو كشور به طرف يك اتحاد استراتژيك در مسائل سياسي و اقتصادي را مي بينيم.
ا . ب : با توجه به آنچه كه شما اشاره كرديد، به نظر مي رسد كه همكاريهاي استراتژيك آمريكا و روسيه براي ايران ناخوشايند باشد. شما مسئله را چگونه مي بينيد و ايران چه اقدامي مي تواند بكند و چه سياستي را مي تواند پيش بگيرد كه منافع ايران را تامين كند.
دكتر بهمن آقايي ديبا: همانطور كه اشاره كرديد، بدون شك اين همكاريهاي استراتژيك و نزديك شدن فدراسيون روسيه و آمريكا در جهتي نيست كه سياستهاي فعلي دولت ايران را تاييد كند. ايران در گذشته سعي كرده كه با فدراسيون روسيه، گرچه خودش مي گويد كه آنچه كه شوروي سابق بوده، نيست، ولي كمابيش مثل همان شوروي سابق با آنها رفتار كرده و سعي شده كه از نقش فدراسيون روسيه حتي با دادن امتيازهايي به آنها و چشمپوشي در برخي مسائل در قبال آنها، مي توانم مسئله چچن را اشاره كنم كه ايرانيها با وجود علاقه زيادشان در مورد دفاع از مردم فلسطين، راجع به چچن هيچ چيز نمي گويند و از اين قبيل مسائل ، سعي كرده كه حمايت روسيه در مقابل سياستهاي آمريكا برخوردار باشد. بدون شك نزديكي اين دو كشور به همديگر و اتحاد استراتژيك آنها، گوياي محدودتر شدن امكان استفاده كشورهايي مثل ايران از اين مسائل است. دولت ايران چه كار مي تواند در اين شرايط كند، به نظر من بهترين كار اين است كه دولت ايران در جهت منافع ملي كشور، اقداماتي را انجام دهد و سياستهايي را اتخاذ كند كه از پشتيباني اكثريت مردم ايران برخوردار باشند. اخيرا سرگئي ايوانف، وزير دفاع فدراسيون روسيه گفت که آمريكا در آينده بايد شريك استراتژيك روسيه شود و مناسبات ميان اين دو كشور بر اساس همكاري و مشاركت دو جانبه استوار گردد. دكتر بهمن آقايي ديبا، حقوقدان و كارشناس درياي مازندران و آسياي مركزي، در مصاحبه با راديوفردا مي گويد که از لحاظ سياسي، آمريكا و فدراسيون روسيه به دفعات متعددي در جلسات متعدد ملاقاتهاي سران و مواقع ديگر خودشان را صريحا متحد يكديگر اعلام كردند و همينطور خودشان را به طور مشترك متعهد دانستند به مبارزه با تروريسم بين المللي و حتي يك قدم فراتر از آن ساختن آينده اي با ثبات در جهان. وي مي گويد که روسيه تلاش مي کند که نقش اول را در تامين منابع نفتي براي غرب بازي كند و آمريكا هم در اين زمينه با روسيه همكاري ميكند، که نمونه اين را در مورد همكاريهاي دو كشور در بهره برداري از منابع درياي خزر مي بينيم. وي مي افزايد که با اينحال بين دو كشور اختلافاتي وجود دارد، مانند برنامه هسته اي جمهوري اسلامي و اقدام نظامي در عراق. وي مي گويد که بدون شك اين همكاريهاي استراتژيك و نزديك شدن فدراسيون روسيه و آمريكا در جهتي نيست كه سياستهاي فعلي دولت جمهوري اسلامي را تاييد كند، و بهترين كار اين است كه دولت جمهوري اسلامي در جهت منافع ملي كشور، اقداماتي را انجام دهد و سياستهايي را اتخاذ كند كه از پشتيباني اكثريت مردم ايران برخوردار باشد.
