گزارش ويژه راديوفردا: تصميم سازمان حفاظت از محيط زيست براي متوقف کردن توليد خودروي پيکان

علي سجادي (راديو فردا): بنابر تصميم سازمان حفاظت محيط زيست و به دليل نقش موثر پيکان در آلودگي هوا، توليد اين خودرو از ابتداي سال 1384 متوقف خواهد شد. فرين عاصمي در اين باره گفتگويي دارد با دکتر اسماعيل کهرم، کارشناس محيط زيست، و همايون زرغامي، سردبير نشريه صنعت حمل و نقل. با هم مي شنويم: فرين عاصمي (راديو فردا): سازمان حفاظت محيط زيست اعلام کرده است: با توجه به اين که خودروي پيکان قادر به پذيرش استانداردهايي سخت تر از استانداردهاي کنوني نيست و نقش موثري در آلودگي هوا دارد، توليد اين خودرو از ابتداي سال 1384 متوقف مي شود. سالهاست که خودروي پيکان به دليل متناسب نبودن با شرايط زيست – محيطي، در آلوده کردن هوا نقش مهمي ايفا مي کند و بحث توقف توليد اين خودرو که مدت ها است مطرح شده، تاکنون به نتيجه اي نرسيده است. به نظر مي رسد با هشدار سازمان حفاظت از محيط زيست، از ابتداي سال 84 شاهد توقف توليد اين خودرو در ايران باشيم. دگتر اسماعيل کهرم درباره تاثيرات زيست – محيطي خودروي پيکان در آلودگي هوا مي گويد: دکتر اسماعيل کهرم (کارشناس محيط زيست): توليد پيکان بر مي گردد به حدود 50-40 سال قبل و حدود 50-40 سال است که اين پيکان با تنه نحيفش و با موتور آلوده کننده اش ايراني ها را جا به جا کرده است. الان ديگر وقت بازنشستگي رسيده است. اگر در نظر بگيريم که آلودگي شهرهاي ما قسمت اعظمش توسط وسايل نقليه ايجاد مي شود، بنابراين اگر تغييري در ساختار و راندمان و ميزان آلوده کنندگي موتورهاي وسايل نقليه ما بيانديشيم، شايد آلودگي هوا را کاهش دهيم و هواي پاکتري داشته باشيم. با سوختي که مصرف مي کند، نيروي بسيار بسيار کمي را توليد مي کند. راندمان پايين است و دوم مسئله آلودگي، آلودگي زيادي را توليد مي کند نسبت به توليدات جديد، مانند پژوها که انژکتوري شده اند و اين خودروهاي انژکتوري آلودگي بسيار کمتري را نسبت به پيکان توليد مي کنند. بنابراين کسي که پيکان را مورد استفاده قرار مي دهد، هم ميزان سوخت بيشتري را دارد مصرف مي کند (که خوب، به اقصاد مملکت ضرر مي رسد) و از طرف ديگر، آلودگي بيشتري را توليد مي کند که منجر به آلودگي شهرهاي ايران خواهد شد. فکر مي کنم ما گرچه ممکن است که پيکان را دلمان برايش تنگ بشود در آينده، ولي از نظر اقتصادي و از نظر توليد آلودگي، واقعا ديگر پيکان رفتني است. ف.ع: همايون زرغامي، سردبير نشريه صنعت حمل و نقل، رباره تاثيرات زيست – محيطي خودروي پيکاني مي گويد: همايون زرغامي (سردبير نشريه صنعت حمل و نقل): سالها است پيکان توليد مي شود در جامعه ما و اين مساله وابستگي ايجاد کرده است براي مردم، که الان عده اي از مردم پيکان را به عنوان يک کالاي سرمايه اي نگاه مي کنند و اين بايد از آن به عنوان يک وسيله اي براي کسب درآمد استفاده شود. دولت قبلا برنامه داشت تا سال 82 پيکان را جمع آوري بکند، يعني تا آخر امثال وزارت صنايع اعلام کرده بود که پيکان بايد جمع آوري شود. اما به دليل مشکلاتي که وجود داشته است، به هر حال يکي از مشکلات اين بود که جايگزيني اين که چه ماشيني براي پيکان بگذارند، هنوز انجام نشده بود و اين به هر حال بايد يک جايگزيني برايش پيدا بشود که طي موافقت هايي که ايران خودرو کرده است با کمپاني هاي خارجي، يک پلاتفورم مشترک دارند به وجود مي آورند و يک خودرويي مي خواهند بسازند که جايگزين پيکان بکنند و اين خودرو آن طوري که من خبر دارم، چيزي در حدود هشت ميليون تومان قيمتش است و از نظر سوخت و از نظر استانداردهاي زيست – محيطي و استانداردهاي ايمني، در صد خيلي بهتري نسبت به پيکان دارد و اين توافقات دارد انجام مي شود که اين خودرو را بتوانند جايگزين پيکان بکنند. به هر مشکلاتي که دارد، مردم بايد کم کمک عادت بکنند که از اين وسيله دوري بگيرند و يک خودروي بهتر و استانداردتري را جايگزين آن بکنند. ف.ع: برخي از کارشناسان صنعت خودرو سازي مي گويند: با توقف خط توليد پيکان، کارمندان شاغل در ايران خودرو از نظر اقتصادي متحمل ضرر مي شوند و حتي شايد خطر بيکاري براي آنان وجود داشته باشد. اما دکتر اسماعيل کهرم در اين باره مي گويد: دکتر اسماعيل کهرم: آن کارگرهاي متخصص هيچ وقت بيکار نخواهند شد، آن ها به راحتي جذب مي شوند در صنايع خودروسازي، ولو اين که نيرويشان را بگذارند براي توليد خودروهاي ديگر. از طرفي، توقف توليد پيکان معنايش اين نيست که آن کارخانه ها و دستگاه ها بيکار بمانند، بلکه اين دستگاه ها تجديد ساختار مي شوند، ساختمان و ساختارشان عوض مي شود، و شايد همان کارگرها و کارگرهاي متخصصتر، مشغول مي شوند به توليد وسيله نقليه بهتر، Economyتر، اقتصاديتر، و با آلايندگي کمتر. بنابراين، به اين صورت نيست که آن چه که به صورت دستگاه و يا انسان هايي که دارند توليد را ايجاد مي کنندف پيکان را خلق مي کنند به اصطلاح، اين ها از کار بيکار بشوند. به ان صورت نخواهد شد. اين مملکت با اين ساختار اقتصادي در حال توسعه صنعت خودرو سازي هست و جاي پيکان به زودي پر خواهد شد. ف.ع: همايون زرغامي نيز معتقد است کارمندان شرکت ايران خودرو در صورت جايگزيني خودرويي به جاي پيکان، بيکار نخواهند شد. وي مي گويد: همايون زرغامي: وقي خودروي جديدي شروع به کار بکند، طبيعي است که خط توليد منتقل مي شود و اين ها بايد آموزشي ببينند که بيايند در آن خط توليد شروع به کار بکنند. اين بحثي که مطرح مي شود، اگر قاعدتا به سمت خصوصي سازي پيش برود و بخواهد خصوصي شود، طبيعي است که يک تعديل نيروهايي صورت مي گيرد در اين مسير. ولي خوب اين طبيعتا اگر در جهت توليد بالاتر برود، روي صادرات بخواهند بيشتر کار بکنند و استراتژي توسعه بازار مد نظرشان باشد، طبيعي است که نه تنها به نيروهاي کار نياز دارند، بلکه زمينه اشتغال بيشتري هم فراهم خواهد شد و مسئله اينجا است که با تغيير محصول، اين پرسنل جا به جا مي شوند به سمت يک خط توليد ديگري. الا بيشترين توليدي که ايران خودرو دارد، پيکان است و دارد تلاش مي کند که اين را به حداقل برساند، و يک خودروي ديگري راه اندازي کند. الان خودروسازي ما در واقع در يک مقطعي قرار دارد که چاره اي نيست جز اين که با بازارهاي جهاني اين ها پيوند داده شوند و محصولي توليد بکنند که بتواند در کشورهاي ديگري هم خريدار داشته باشد و مصرف کننده از اين توليدشان استفاده بکند. ف.ع: حال بايد ديد توجه به قيمت بالاي خودرو در ايران، آيا اقشار کم درآمد و متوسط نيز قادر به جايگزين کردن خودروي جديد به جاي پيکان هستند؟ در همين زمينه همايون زرغامي مي گويد: همايون زرغامي: اين مسئله اي است که واقعا وجود دارد، قيمت خودرو در ايران خيلي بالا است. يک واقعيتي است که به دلايل مختلف همه کارشناسان اعلام مي کنند و واقعيتي است که وجود دارد. طبيعي است که بالا بودن قيمت خودرو دلايل زيادي دارد. من موافقم با شما، در ايران قيمت بالا است و طبيعي است که مردم نمي توانند خريداري کنند، مگر اين که تسهيلات ايجاد بشود، از نظر بانکي و از نظر مالي تسهيلات ويژه اي برايش قائل بشوند و اين تسهيلات کمک مي کند که در واقع مردم بتوانند بخرند. طبيعتا اگر وامي مي دهند، بايد کم بهره باشد. در اين حالت است که مي تواند در واقع جايگزين پيکان بشود با اين قيمت. ف.ع: سازمان حفاظت از محيط زيست اعلام کرده است تنها در صورتي که ايران خودرو کيفيت توليد پيکان را ارتقاء بخشد و تغييرات اساسي در آن ايجاد کند، قادر به توليد مجدد اين خودرو است. دکتر کهرم اين کار را اقتصادي نمي داند و مي گويد: دکتر اسماعيل کهرم: توليد پيکان در کشور انگلستان که به صورت هيلمن توليد مي شد هم متوقف شده است، يعني گاهي از نظر اقتصادي توجيه نمي شود کرد تغييرات عظيمي که در موتور پيکان مثلا توليد بشود، آن قدر هزينه بر مي دارد و آن قدر قيمتش بالا خواهد رفت که کسي ديگر رو به آن نمي آورد و استقبال نمي کند، مانند همان فولکس واگن که مشهورترين ماشيني بود که واقعا بازنشسته شد، يکي – دوتا کشور مثل مکزيک اين ها را توليد مي کردند و نهايتا آن ها هم گذاشتند کنار. من فکر مي کنم تکنولوژي 40-30 سال گذشته فقط به درد موزه ها مي خورد، واقعا شايستگي خرج و هزينه و صرف نيرو و انرژي ندارد تا به صورت مدرني بيايد و خيابان هاي تهران و يا شهرهاي بزرگ ايران را پر بکند. پيکان رفتني است و رفتني بايد برود. بنا بر تصميم سازمان حفاظت محيط زيست، و به دليل نقش موثر پيکان در آلودگي هوا، توليد اين خودرو از ابتداي سال 1384 متوقف خواهد شد. در گزارش ويژه امشب، دکتر اسماعيل کهرم، کارشناس محيط زيست و همايون زرغامي، سردبير نشريه صنعت حمل و نقل، به بررسي اين موضوع مي پردازند.