آغاز محاكمات دانشجويان زنداني، به اتهام اقدام عليه امنيت ملي، عليرغم اعلام عفو، از ديد وكيل مدافع چند دانشجوي متهم

ماه منير رحيمي(راديو فردا): در حالي که در اين هفته پس از قرائت کيفرخواست پنج دانشجوي بازداشت شده در پي اعتراض هاي خردادماه امسال و پخش مصاحبه هاي تلويزيوني آنان، اين پنج دانشجو با قرار وثيقه آزاد شدند، شماري از دانشجويان ديگر هم سرنوشت هنوز زنداني هستند و محاکمه پاره اي ديگر از آن ها در حال برگزاري است. راديوفردا در مصاحبه با محمد علي دادخواه در باره شمار زندانيان سئوال كرده است. محمدعلي دادخواه (وکيل دادگستري، تهران): 25 نفر کلا از دانشگاه تهران تحت محاکمه هستند. اميرمصدق کاتوزيان (راديو فردا): و در جلسات محاکمات اين ها چه مي گذرد؟ محمدعلي دادخواه: بعضي اوقات يک اتفاقاتي رخ مي دهد که محل تامل است، مثلا در يک پرونده اي با اين که موکل من خسرو است، ما مي بينيم که بيشتر پرونده در خصوص يک آدمي به نام حميد است و من صراحتا به رئيس دادگاه گفتم: کدام آدم دارد اين جا محاکمه مي شود؟ چون خسرو که دانشجوي رشته زبان است، در صورتي که حميد که مورد نظر پرونده است، دانشجوي تربيت بدني است. البته خوب، به اين ها التفاتي نشد. در يک مورد ديگري که نيروهاي انتظامي خود دانشگاه تحت تعقيبند، اتهامشان که در ورق ابلاغيه دادگاه است حکايت از آن دارد که اقدام عليه امنيت کشور به علت عدم همکاري و کوتاهي در مسئوليت، در صورتي که مي دانيم برابر قانون اقدام نياز به يک فعل دارد. اين عدم فعل است و نهايتا نمي توانيم ما در اين خصوص استناد کنيم به اقدام عليه امنيت کشور، مگر اين که نص خاصي در قانون وجود داشته باشد که در قانون چنين موردي مشاهده نمي شود. ا.م.ک: دادگاه برخوردي با خود شما در اين اعتراضاتي که نسبت به روند پرونده کرده ايد، کرده است؟ محمدعلي دادخواه: بله، در يک موردي رئيس دادگاه گفته بودند که عليه من طرح شکايت خواهند کرد به علت اين که خبرنگاران آمده بودند در آن روز و مي گفتند که من اطلاع دادم و بعدا ايشان گفته بودند که اطلاع بي خود است. شايد اطلاع هم بي خود باشد، ولي من هم بر مبناي ابلاغ دادگاه آن جا آمده بودم که به موکلم ابلاغ کرده بودند که محاکمه است، البته آن محاکمه انجام نشد. ا.م.ک: چيزي که در دادگاه پيش آمد در حد يک تذکر بود؟ محمدعلي دادخواه: بله. ا.م.ک: در ميان اين دانشجوياني که شما وکالتشان را به عهده داريد، آيا کساني هستند که اعترافاتي کرده باشند و ابراز پشيماني از کارهايي که ممکن است به آن ها نسبت داده شده باشد؟ محمدعلي دادخواه: بله، خيلي از آن ها مي گويند که در تحت آن شرايط، ما اعترافاتي کرده ايم و نهايتا بعضي از اين موارد محل تامل است. ا.م.ک: چه شرايطي بوده که به آن اشاره مي کنيد؟ محمدعلي دادخواه: به آن ها گفتند که اگر بخواهيد زودتر آزاد بشويد، شما از رفتار گذشته خودتان (هر چند خيلي از آن ها مي گويند اصلا رفتاري نبوده است) معذرت بخواهيد، توبه بکنيد و اين ها مبادرت به اين کار کردند. ا.م.ک: حالا کي اين محاکمات تمام مي شود و نتيجه به هر حال به صورتي اعلام مي شود؟ محمدعلي دادخواه: آن که در اختيار دادگاه هاي انقلاب است و فعلا که دارد برگ اين ها مي آيد. مثلا بعضي از اين ها تاريخ محاکمه اشان با تاريخ يک امتحانشان، دقيقا همان روز که دادگاه دارند تاريخ امتحانشان هم هست. ا.م.ک: به طور کلي، برخورد دادگاه با اين پرونده ها چگونه بوده است؟ محمدعلي دادخواه: نهايتا من فکر مي کنم آن اقدامي که بايد در جهت حل معضل برداريم، بايد با بينش بهتري باشد. دادگاه اصولا نسبت به اين موارد به نظر من بايد با عطوفت بيشتري برخورد بکند، چون يک سري جوان تحصيل کرده که در مقاطع پاياني دوران تحصيلشان هستند، به عنوان جرائم بسيار سنگين تحت عنوان اقدام عليه امنيت کشور، اصلا فراخوان نمودن آنان به دادگاه دور از خردورزي است. اگر از متهم ما مجرم بسازيم، بسياري از ارزش ها بي اعتبار مي شود. مضافا به اين که جرايد اعلام کردند که همه اين ها مشمول عفو شده اند. به مجرد اين که عفو اعلام بشود، قيد وثيقه و اين ها مفهومي ندارد. اين تعارض بايد برطرف بشود، چون اگر اين ها مشمول عفو شده اند که دادگاه مفهومي ندارد و اگر به محاکمه ادامه مي دهند و رسيدگي مي شود به اتهاماتي که عليه آن ها اعلام شده است، پس آن اصلي که قبلا اعلام کردند چه مفهومي دارد؟ در حاليكه چند دانشجو بعد از قرائت کيفرخواست و اظهارندامت در مصاحبه هاي تلويزيوني، با قرار وثيقه آزاد شدند، شماري از دانشجويان ديگر هنوز زنداني هستند و محاکمه پاره اي ديگر از آن ها به اتهام اقدام عليه امنيت ملي شروع شد. در كنار دانشجويان، چند تن از ماموران انتظامي دانشگاه ها نيز به همين اتهام به سبب كوتاهي در برقراري نظم، تحت محاكمه قرار دارند. محمدعلي دادخواه وکيل چند تن از دانشجويان، در مصاحبه با راديو فردا مي گويد: از بعضي از دانشجوها با وعده عفو و آزادي اعترافاتي يا ندامتگوئي هائي ثبت شده است كه حالا مبناي اعلام جرم عليه آنها قرار گرفته است. وي مي افزايد در بعضي پرونده ها، اعترافات دانشجوئي ديگر به اسمي ديگر عليه متهم قرائت مي شود.