(rm) صدا |
جمشيد زند (راديوفردا): هفته گذشته در نيويورک کتابي منتشر شد تحت عنوان دخترداستانسرا، از خبرنگار بين المللي و فيملساز شبکه سي ان ان، خانم سعيره شاه، که در آن به تحولات افغانستان طي دهه هاي اخير، از ديد يک افغاني بزرگ شده در غرب نگريسته شده است که به تعبيري، هرگز از سرزمين پدري خود دور نميشود.
بهنام ناطقي (راديوفردا، نيويورک): نويسنده و فيلمساز افغاني، خانم سعيره شاه، که سال گذشته با نمايش مستندي که مخفيانه از بازگشت خود به افغانستان در زمان طالبان ساخته بود در شبکه خبري CNN به شهرت رسيد، در کتابي تحت عنوان The Storyteller's Daughter يا دختر داستان سرا، ماجراي ساخته شدن اين فيلم مستند را باز مي گويد، که تحت عنوان «زير چادر» يا Beneath the Veil لحظههاي دلهرهآوري را بازگو ميکند که او برقعه برسربا دوربيني ويديئو از مسير خروج خود از افغانستان مجددا بازديد کرد. اما در اين کتاب، کتاب دختر داستانسر، The Storyteller’s Daughterکه نوعي بيوگرافي است، خانم سعيره شاه داستان افغانستان را نيز بازگو ميکند، و داستان ارتباط آن را با غرب، که ممکن است خواندن آن براي خوانندگان غربي که شاهد مداخله جسته و گريخته و عندالزوم کشورهاي خود در افغانستان بودهاند، خوشايند نباشد. خانم سعيره شاه، که از بچگي در بريتانيا بزرگ شده است، از مادري پارسي هندي به دنيا آمده است. او براي نخستين بار در 21 سالگي به افغانستان بازگشت، کشوري که هرگز نديده بود و به تدريج، که همراه با خانواده يا به عنوان روزنامه نگار به افغانستان مراجعت مي کرد، چه در زمان اشغال شوروي، چه بعد از آن در زمان حکومت مجاهدين و پس از آن در زمان طالبان، واقعيتي در آن يافت که با داستانهائي که از مادربزرگ خود در باره شکوه افغانستان شنيده بود، متفاوت بود. ديد غربي او در ساختن تصوير افغانستان براي خوانندگان بينالمللي اين کتاب که انتشاراتي معظم آلفرد کناف نيويورک منتشر کرده است، به او زاويه خاصي ميبخشد در نگاه کردن به سرزمين پدري. به عنوان مثال شايد او تنها زني است در مراسم عروسي عموزادههايش در کابل، که نشستن زنان در گوشه براي تماشاي رقص مردان با يکديگر را عجيب مييابد.
اما کتاب او پر از نستالژي است براي افغانستاني که نديده است، براي زمين اجدادي، وباغهاي ميوه و ايوانهاي خانه هاي مجلل روستائي، از اين ملک باشکوه اينک در Paghman ديگر اثري نيست، درختهاي ميوه را مردم زمستانها به هيزم تبديل کرده اند، خانههاي اربابي خانواده شاه را ديگران از آن خود ساخته و شاهد تخريب تدريجي آنها بوده اند و از آن تاسيسات دشتي باقي مانده است تف زده.
اما غرب، که خانم سعيره شاه محصول تربيت و آموزش و پرورش آن است در کتاب او The Storytellers Daughter تصوير خوبي پيدا نميکند، به خصوص خبرنگارهاي غربي. خانم شاه، پيش از ساختن فيلم مستند خود در باره افغانستان، به عنوان يک خبرنگار در شهر پيشاور مستقر بود و در اين کتاب، از برخورد خبرنگاران غربي با کار خود مينويسد، و از جمله اينکه وقتي در خبررساني از آنها جلو ميافتاد، آنها مهارت او را پوششي براي جاسوسي براي روسيه ميدانستند.
نتيجه گيري کتاب، به برخورد او با اسلام منتهي ميشود، که سرانجام، وقتي به آنچه بر افغانستان رفته است نگاه ميکند، متوجه ميشود که به جاي يک دين خاص، او اينک به مجموعهاي از ارزش ها معتقد شده است که بسياري از مسلمانان در افغانستان حاضر نيستند قبول کنند. خانم سعيره شاه مينويسد: نبرد واقعي درون اسلام نبرد بين آنهاست که به نص قوانين اسلامي پايبند مانده اند و آنها که برارزش هاي دروني اسلام تاکيد مي ورزند، ارزش هايي که با اديان ديگر نيز مشترک است. هفته گذشته در نيويورک کتابي منتشر شد تحت عنوان دخترداستانسرا، از خبرنگار بين المللي و فيملساز شبکه سي ان ان، خانم سعيره شاه، که در آن به تحولات افغانستان طي دهه هاي اخير، از ديد يک افغاني بزرگ شده در غرب نگريسته شده است که به تعبيري، هرگز از سرزمين پدري خود دور نميشود. کتاب دختر داستانسر، The Storyteller’s Daughterکه نوعي بيوگرافي است، خانم سعيره شاه داستان افغانستان را بازگو ميکند، و داستان ارتباط آن را با غرب، که ممکن است خواندن آن براي خوانندگان غربي که شاهد مداخله جسته و گريخته و عندالزوم کشورهاي خود در افغانستان بودهاند، خوشايند نباشد. کتاب او پر از نستالژي است براي افغانستاني که نديده است، براي زمين اجدادي، وباغهاي ميوه و ايوانهاي خانه هاي مجلل روستائي، از اين ملک باشکوه اينک در Paghman ديگر اثري نيست، درختهاي ميوه را مردم زمستانها به هيزم تبديل کرده اند، خانههاي اربابي خانواده شاه را ديگران از آن خود ساخته و شاهد تخريب تدريجي آنها بوده اند و از آن تاسيسات دشتي باقي مانده است تف زده.