فعاليت فصلنامه بررسي كتاب چاپ لس آنجلس در معرفي ادبيات مهاجرت، از ديد سردبير

علي سجادي (راديو فردا): مدت 13 سال است که فصلنامه بررسي کتاب در لس آنجلس به کار نقد، بررسي، و معرفي ادبيات اشتغال دارد. فيروزه خطيبي گفتگويي دارد با مجيد روشنگر، ناشر و سردبير اين نشريه. مجيد روشنگر مي گويد: مجيد روشنگر(ناشر و سردبير فصلنامه بررسي کتاب، لس آنجلس): بررسي کتاب (ويژه هنر و ادبيات)، يک فصلنامه ادبي است که هر سه ماه يک بار منتشر مي شود و تاريخچه اش دو دوره دارد. يک دوره اي که در ايران منتشر شد و اين بر مي گردد به سال هاي 1340 و دوره بعدش بر مي گردد به موقعي که من آمدم به آمريکا و الان سال سيزدهمش را پشت سر گذاشته است، يعني 13 سال پيش اولين شماره اش در لس آنجلس منتشر شد و همين جور تا امروز ادامه دارد که چهل و يکمين شماره اش الان در دست شما است. فيروزه خطيبي (راديو فردا): آقاي مجيد روشنگر، شما با چاپ و انتشار بررسي کتاب در لس آنجلس و در غربت، چه هدفي داريد؟ آيا احساس مي کنيد در اين 13 سال به آن هدف رسيده ايد يا نه؟ مجيد روشنگر: عرض کنم که تمام اقليت هايي که به سرزمين هايي مثل آمريکا يا کشورهاي ديگر، کانادا، استراليا، و غيره مهاجرت کرده اند، اين اقليت ها در سرزمين ميزبان داراي يک ادبيات و هنري شده اند که من اسم اين را گذاشته ام ادبيات مهاجرت، هنر مهاجرت. عنوان انگليسي آن مي شود Literature of Migrency و اين ادبيات با ادبيات بومي فرق دارد و کسي که مي آيد در اين جا، با تجربه هاي تازه، با زبان تازه، با فضاي تازه، و با يک چيزهايي که اصلا در سرزمين بوميش وجود ندارد آشنا مي شود و اين خلاقيت هنري خود را وقتي بروز مي دهد، حالا يا به صورت ادبيات کلامي و يا موسيقي يا نقاشي يا مجسمه يا تئاتر يا سينما، اين به هر حال با ادبياتي که در سرزمين بوميش بوده است به کلي فرق دارد. ف.خ.: يعني تحت تاثير اين کشور ميزبان در واقع قرار دارد. مجيد روشنگر: تحت تاثير تجربيات جديد قرار مي گيرد، يعني از مزه غذا گرفته تا زبان، تا فرهنگ سرزمين ميزبان، و خيلي چيزهاي ديگر. بنابراين اين ادبيات مهاجرت و هنر مهاجرت با هنري که در سرزمين بومي همين شخص بوده است، به کلي متفاوت است. بررسي کتاب تاکيدش را روي معرفي اين آدم ها گذاشته است. در همين شماره يک رماني است به اسم «درد دل، رومي، حافظ، و عشق در نيويورک». اين رمان را اگر شما بخوانيد، متوجه مي شويد که آقاي منوچهر پروين اگر در ايران نشسته بود، نمي توانست کاراکتر رومي و حافظ را در شهر نيويورک بياورد و اين را موضوع رمان خود قرار دهد. ف.خ.: در اين آخرين شماره بررسي کتاب (ويژه هنر و ادبيات)، که در دست من است، مي بينم که شما همچنين تاکيدي داريد روي استفاده از هنرمندان زن در اين شماره. آيا اين دليل به خصوصي داشته است؟ مجيد روشنگر: خوب، اين دنباله همان حرف من است که نشان مي دهد که به اصطلاح در اين اقليت ايراني که آمده اند، سهم زنان ايران سهم ارزنده و پرباري است. همين جور که مشار اشاره کرديد، سه مجموع شعر زنان ايران در اين شماره مورد نقد و بررسي تحليلي قرار گرفته است. شما يک نکته اي را توجه بفرمائيد که بررسي کتاب به عنوان يک فصلنامه ادبي، تمام نقدهايش نقدهاي تحليلي است، نه معرفي يک کتاب در چند سطر و اين مقالات ماندگار خواهد بود و در آينده به آن روجو خواهند کردو الن اين نويسندگان، فرض بفرمائيد که دو نفرشان مقيم انگليس هستند و نقدهايي که آمده است يک نقد را خانم پيرايه يغمايي از استراليا براي من فرستاده است، يکي از آن ها را خانم پوران فرخزاد از ايران فرستاده است، کتاب ديگر، مال خانم زنديان، کتابش در ايران منتشر شده است وليکن نقدش را يک نفر در آمريکا نوشته است و اين رفت و آمده فرهنگي هم براي من خيلي اهميت دارد. ف.خ.: يعني اين که شما يک نوع پل ارتباط بين برون مرز و درون مرز ايجاد کرده ايد، درست است؟ مجيد روشنگر: دقيقا. مرحوم هوشنگ گلشيري 12-10 سال پيش وقتي به اين جا آمد، گفت که ادبيات مهاجرت راهي به هيچ دهي ندارد. الان اگر هوشنگ گلشيري زنده بود، تصديق مي کرد که اتفاقا در کل ادبيات مهاجرت کارهاي خيلي خوبي بروز کرده است. دو تا از کتاب هايي را که در اين جا ما در همين نشريه نقد و بررسي و معرفي کرده ايم، در ايران چاپ شد و يکي از آن ها اتفاقا جايزه بنياد هوشنگ گلشيري نصيبش شد، «دکتر ن زنش را بيشتر از مصدق دوست دارد» نوشته شهرام رحيميان. مدت 13 سال است که فصلنامه بررسي کتاب در لس آنجلس به کار نقد، بررسي، و معرفي ادبيات اشتغال دارد. مجيد روشنگر، ناشر و سردبير فصلنامه بررسي کتاب، در مصاحبه با راديوفردا مي گويد اين نشريه نقدهاي تحليلي در باره ادبيات مهاجرت منتشر مي كند. وي مي افزايد در آخرين شماره همچنين بر آثار شعر چند شاعر مقيم خارج از كشور مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته است. وي مي افزايد در ادبيات مهاجرت کارهاي خيلي خوبي بروز کرده است. دو تا از کتاب هايي را که در اين نشريه نقد و بررسي و معرفي شد، بعدا در ايران چاپ شد و يکي از آن ها جايزه بنياد هوشنگ گلشيري را نيز برد، رمان «دکتر ن زنش را بيشتر از مصدق دوست دارد» نوشته شهرام رحيميان.