لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
سه شنبه ۲۹ اسفند ۱۴۰۲ تهران ۱۳:۲۲

ریچارد فرای ایران‌شناس سرشناس آمریکایی درگذشت


ریچارد فرای از سوی دهخدا «ایران‌دوست» لقب گرفته بود.
ریچارد فرای از سوی دهخدا «ایران‌دوست» لقب گرفته بود.
به دنبال درگذشت ریچارد نلسون فرای٬ ایران‌شناس برجسته آمریکایی و استاد دانشگاه هاروارد٬ محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران روز جمعه از درگذشت وی ابراز تاسف کرد.

ریچارد فرای روز پنجشنبه٬ هفتم فروردین در سن ۹۴ سالگی در بوستون آمریکا درگذشت. او بنیان‌گذار مرکز مطالعات خاورمیانه هاروارد و نخستین صاحب کرسی ایران‌شناسی دانشگاه هاروارد بود.

مهرزاد بروجردی، استاد علوم سياسی دانشگاه سيراکيوز نيويورک و مدير انجمن بين المللی مطالعات ايرانی، در گفت‌وگو با راديو فردا ضمن تاييد خبر درگذشت ريجارد فرای، او را يک دایره‌المعارف سيار دانست که به زبان های مختلف صحبت می‌کرد.

مهرزاد بروجری اضافه کرد: هر وقت به ريچاد فرای گفته می‌شد که او يک ايران‌شناس برجسته است او می گفت نه من يک «ايران‌دوست» هستم. او مفتخر به اين بود که در جوانی علی اکبر دهخدا به او لقب «ايران‌دوست» داده است.

مدير انجمن بين المللی مطالعات ايرانی در ادامه به نقش ريچارد فرای در سفر روشنفکران ايرانی چون جلال آل احمد، محمد علی اسلامی ندوشن، صادق چوبک و شماری ديگری در چارجوب برنامه های تابستانی در دهه ۱۹۶۰ به آمريکا اشاره کرد. اين برنامه توسط هنری کسينجر، وزير امور خارجه آمريکا، در دهه ۱۹۶۰ مديريت‌می شد.

ريچارد فرای ششمين مدير انجمن بين المللی مطالعات ايرانی بود. انجمن بين المللی مطالعات ايرانی سال ۲۰۱۰ از ريچارد فرای و ژاله آموزگار به عنوان شخصيت‌های برجسته عرصه تحقيقات و مطالعات درباره ايران تجليل کرد.

واکنش وزیر خارجه ایران

به دنبال درگذشت آقای فرای٬ محمدجواد ظریف٬ وزیر خارجه ایران روز جمعه٬ هشتم فروردین‌ماه در صفحه توئیتر خود نوشت: «از درگذشت پروفسور ریچارد فرای٬ یک دوست واقعی و دانشمند ایران‌شناس٬ به شدت غمگین شدم. میراث غنی او همواره زنده خواهد ماند. خداوند روحش را قرین رحمت کند.»

ریچارد نلسون فرای که از سوی سایر هم‌صنفانش «ریش‌ سفید ایران‌شناسان» لقب گرفته است٬ سال ۱۹۴۶ دکترای خود را در رشته تاریخ و زبان‌شناسی تاریخی از دانشگاه هاروارد دریافت کرد. او سال ۱۹۴۸ تدریس در دانشگاه هاروارد را آغاز کرد.

این ایران‌شناس ارشد نخستین فردی بود که بر کرسی ایران‌شناسی دانشگاه هاروارد که قدیمی‌ترین کرسی مطالعه تاریخ و زبان‌های ایران باستان در آمریکا است٬ تکیه زد. این کرسی را بیش از نیم قرن پیش کریم آقاخان ایجاد کرد.

وی همچنین بنیان‌گذار مرکز ایران‌شناسی دانشگاه کلمبیا در نیویورک بود.

آقای فرای که پیش و پس از انقلاب اسلامی بارها به ایران سفر کرده بود٬ همچنین از بنیان‌گذاران مرکز مطالعات ایرانی در تهران٬ مشاور کتابخانه پهلوی و از سازمان‌دهندگان مدرسه مطالعات ایرانی در شیراز بود.

ریچارد فرای از سوی دهخدا٬ ادیب ایرانی و بنیان‌گذار لغت‌‌نامه دهخدا٬ «ایران‌دوست» لقب گرفته بود٬ عنوانی که بر روی در ورودی دفتر کارش در هاروارد نیز قرار داشت.

وی علاوه بر تسلط بر چندین زبان از جمله فارسی٬ عربی٬ ترکی٬ آلمانی٬ روسی و فرانسه٬ به زبان‌های اوستایی٬ پهلوی و سُغدی و سایر گویش‌های رایج در ایران نیز به طور گسترده آشنایی داشت.

از آقای فرای کتاب‌های بسیاری درباره تمدن ایران و ایرانیان به جا مانده است که از میان آن‌ها می‌توان به «میراث باستانی ایران»٬ «دوران طلایی ایران»٬ «تاریخ ایران باستان» و «ایران بزرگ: ادیسه قرن بیستم» اشاره کرد.

همسر دوم ریچارد فرای٬ ایدن نبی٬ از آشوریان ایران و مورخ فرهنگی آسیای مرکزی و خاورمیانه است.

ریچارد فرای سال ۲۰۰۸ در گفت‌و‌گو با شبکه خبری سی‌ان‌ان با تاکید بر این که تمام عمرش را وقف ایران کرده است٬ گفت آرزو دارد پس از مرگش در کنار زاینده رود در اصفهان دفن شود و مجوز این کار را نیز از محمود احمدی‌نژاد٬ رئیس جمهور وقت ایران٬ دریافت کرده است.
XS
SM
MD
LG