خبرگزاری دولتی ایرنا روز جمعه، ۱۴ مهر، به نقل از یک «منبع آگاه نزدیک به تیم مذاکره‌کننده اتمی ایران» خبر داد که «فعالیت‌های تحقیق و توسعه» هسته‌ای ایران بر اساس توافق ژنو در هفت ماه آینده ادامه خواهد یافت.
خبرگزاری ایرنا به نقل از این منبع آگاه گفت: «در طول هفت ماه آینده بر اساس توافق ژنو، ایران به فعالیت‌های تحقیق و توسعه ادامه می‌دهد و تغییری در این زمینه به وجود نخواهد آمد.»
در این‌باره با بهروز بیات، کارشناس مسایل هسته‌ای گفت‌وگو کرده و ابتدا از او پرسیده‌ایم که اعلام ادامه فعالیت‌های هسته‌ای توسط ایران به چه معناست؟
بهروز بیات در وین: طبق توافق موقت ژنو، ایران اجازه دارد که در حدود معینی برنامه هسته‌ای‌اش را پیش ببرد. محدودیت‌هایی که داشت عبارت بودند از این که غنی‌سازی بالاتر از ۵ درصدی را ادامه ندهد، ذخایر اورانیوم ۲۰ درصدی‌اش را تبدیل کند یا رقیق... بخشی‌اش را رقیق و بخشی‌اش را تبدیل به اکسید کند... و فعالیت‌های هسته‌ای‌اش گسترش پیدا نکند. اما در سطحی که وجود داشت غنی‌سازی اورانیوم بتواند ادامه پیدا کند به این شرط که انباشت اورانیوم ۵ درصد غنی شده، دقیق‌تر تا ۵ درصد غنی شده، صورت نگیرد. یعنی آنچه که وقتی ادامه پیدا می‌کند روند غنی‌سازی باعث نشود که اندوخته‌های ایران افزایش پیدا کند. از این نقطه نظر این صحبتی که شده منافاتی با قرارداد ژنو ندارد.
آیا در زمان تمدید هفت‌ماهه تغییری در موارد مختلف توافق ژنو داده شده؟ خانم مرضیه افخم سخنگوی وزارت خارجه روز چهارشنبه گفت دنبال تایید یا رد گزارش‌های منتشر شده در مورد تغییر در جزئیات توافق ژنو نیست. این به چه معنا است؟
آنچه که به بیرون درز کرده یا نکرده، نشان می‌دهد که تغییری نداده. یعنی به نظر این جوری می‌آید که توافق ژنو برای مدت معین شده بود و در این مدت معین ایران یک سری تعهداتی را پذیرفته بود که به همه تعهداتش هم پای‌بند بوده. وقتی که آن موقع این تعهدات صورت گرفت در ازای این که ایران برنامه هسته‌ای‌اش را گسترش نمی‌دهد غربی‌ها از پاره‌ای تحریم‌هایی که زیاد اساسی نبودند صرفنظر کردند از جمله بخشی از پول‌های ایران را برگرداندند. با ادامه این توافق‌نامه در واقع بازهم ایران متعهد است به ترتیبی که بوده و غربی‌ها هم در ازای این تمدید قبول کردند که در این مدت ۵ میلیارد پول ایران را برگردانند. یعنی ماهی ۷۰۰ میلیون دلار.
وندی شرمن، معاون وزیر خارجه آمریکا قرار است که با ارائه استدلال‌های قوی از قانون‌گذاران آمریکایی بخواهد که تحریم‌های جدیدی را علیه ایران اعمال نکنند. فکر می‌کنید که قصد ایران برای ادامه فعالیت‌های هسته‌ای آیا پاسخی به تحریم‌ها نیست؟
در این حد که من الان خواندم از قول یک مقام ایرانی به نظرم نمی‌آید که ربطی به تحریم‌ها داشته باشد. زیرا که این ادامه وضعیتی است که رویش توافق شده. از این لحاظ چیز تازه‌ای نیست. مثلاً ایران نگفته که حالا ما دوباره ادامه می‌دهیم غنی‌سازی ۲۰ درصدی را. بلکه گفته مطابق موافقت‌نامه ژنو، و موافقت‌نامه ژنو هم به ایران اجازه در این حد پیشبرد یا ادامه برنامه هسته‌ای‌اش را داده‌است.
