آنها که در ایران یا هر جای دیگر از خود میپرسند که «رای من کجاست؟»، تا یکشنبه اول خرداد فرصت داشتند با سر زدن به مرکز فرهنگی پویا در پاریس، پیاده، سواره یا بر روی اینترنت و یوتیوب پاسخ را در هنر عماد شادزی، طراح، نقاش و کاریکاتوریست ۳۵ ساله ایرانی، بیابند که در هشت سالگی همراه خانوادهاش از اصفهان به پاریس کوچ کرد.
عماد شادزی میهمان این هفته پیک فرهنگ است:
رادیوفردا: آقای شادزی، کشیدن هر کدام از نزدیک به ۶۰ طرحی که به نمایش گذاشتید در پاریس از اول تا آخر چقدر طول کشیده و کار برده؟
عماد شادزی: حدودا از پیدا کردن ایدهها و اجرای کار، یکی دو سال. دو سال طول میکشد، ولی خود اجرای نقاشی خیلی سریع. دو سه ماه طول کشید، اجرای نقاشی.
بعد از انتخابات ۲۲ خرداد به فکر کشیدن اینها افتادید؟
بله.
قبلا اتفاق دیگری در ایران افتاده بود که باعث شود شما در موردش طرح بکشید؟
اولین بار بود. دلیلش این بود که روی اینترنت بود. دیدم که طرحها زیاد وابسته به یک کشوری هست یا یک فرهنگ. دنبال یک سری طرح بودم که وابسته به همه کشورهای دنیا باشد. پیدا نمیکردم. برایم عجیب بود.
بعضی از این طرحها را همان طور که گفتید بیشتر با حال و هوای انتخابات ۲۲ خرداد میشود شناسایی کرد. اما بعضی دیگر عامتر است. مثلا صف رایدهندگان در مقابل صف تانکها شاید برخی را یاد آن صحنه معروف میدان تیانآنمن چین بیندازد، مقابله یک فرد با تانک. یا مثلا آن هیپی که کاغذ رایش را به جای صندوق رای به سطل آشغال میاندازد، شاید برخی را به یاد بیتفاوتی بعضی از رایدهندگان در غرب بیندازد. مقصودتان همین است؟
بله. کاملا همین است. طرحهای سادهای است و هر کس از هر زبان یا فرهنگ میتواند یک چیزی بفهمد. به نظر من طرح خیلی مهم است که نوشته تویش نباشد. یعنی با خود نقاشی شما شرایط را زود بفهمید.
کدام یک از این طرحها بیشتر به دل خودتان نشسته که فکر میکنید پیام خاصی دارد؟
چند تاست. طرحی هست که خدا دارد رای میدهد به آدم. همان طرح میکل آنژ است، ولی به جای این که خدا دستش را به سمت آدم بدهد دارد رای میدهد. توی جعبهای که آدم گرفته. جعبه رای را گرفته و همان طرح میکل آنژ است که سوژه کمیک کردم و بامزهاش کردم.
الان ۳۵ سالتان است و از ۸ سالگی مقیم فرانسه هستید. این تجربه چه اثری بر روی نگاه شما به روی هنر و سیاست گذاشته؟
شاید من، واقعیت را بخواهید هیچ وقت سیاست نبودم. چون من بین دو کشور بودم شاید در جریان نیستم در مورد مسائل سیاسی. شاید کارهایم خیلی مهربانتر است برای این که با یک نقاشی هزار تا پیام میتوانیم برسانیم. پیامهای من زیاد خشونت و این چیزها نیست...
آقای شادزی، بعد از پایان نمایشگاه در پاریس در روز یکشنبه با این طرحها چه کار خواهید کرد؟
اگر شد که پول دربیاورم خیلی خوب است. ولی این طرحها را آنها که منظورشان قوی است میخواهم مجانی به یونیسف و این چیزها بدهم. اگر به دردشان میخورد که فکر میکنم همین طور که درآمد داشته باشم بیشتر با روزنامه است، برای این که نقاشی نیست که روی دیوار خانهتان... شاید این طور نیست. ولی بعضی اوقات و بعضی روزها نگاه کنید وابسته است به اتفاقهایی که در خیلی کشورها میافتد.
عماد شادزی میهمان این هفته پیک فرهنگ است:
رادیوفردا: آقای شادزی، کشیدن هر کدام از نزدیک به ۶۰ طرحی که به نمایش گذاشتید در پاریس از اول تا آخر چقدر طول کشیده و کار برده؟
عماد شادزی: حدودا از پیدا کردن ایدهها و اجرای کار، یکی دو سال. دو سال طول میکشد، ولی خود اجرای نقاشی خیلی سریع. دو سه ماه طول کشید، اجرای نقاشی.
بعد از انتخابات ۲۲ خرداد به فکر کشیدن اینها افتادید؟
بله.
قبلا اتفاق دیگری در ایران افتاده بود که باعث شود شما در موردش طرح بکشید؟
اولین بار بود. دلیلش این بود که روی اینترنت بود. دیدم که طرحها زیاد وابسته به یک کشوری هست یا یک فرهنگ. دنبال یک سری طرح بودم که وابسته به همه کشورهای دنیا باشد. پیدا نمیکردم. برایم عجیب بود.
بعضی از این طرحها را همان طور که گفتید بیشتر با حال و هوای انتخابات ۲۲ خرداد میشود شناسایی کرد. اما بعضی دیگر عامتر است. مثلا صف رایدهندگان در مقابل صف تانکها شاید برخی را یاد آن صحنه معروف میدان تیانآنمن چین بیندازد، مقابله یک فرد با تانک. یا مثلا آن هیپی که کاغذ رایش را به جای صندوق رای به سطل آشغال میاندازد، شاید برخی را به یاد بیتفاوتی بعضی از رایدهندگان در غرب بیندازد. مقصودتان همین است؟
بله. کاملا همین است. طرحهای سادهای است و هر کس از هر زبان یا فرهنگ میتواند یک چیزی بفهمد. به نظر من طرح خیلی مهم است که نوشته تویش نباشد. یعنی با خود نقاشی شما شرایط را زود بفهمید.
کدام یک از این طرحها بیشتر به دل خودتان نشسته که فکر میکنید پیام خاصی دارد؟
چند تاست. طرحی هست که خدا دارد رای میدهد به آدم. همان طرح میکل آنژ است، ولی به جای این که خدا دستش را به سمت آدم بدهد دارد رای میدهد. توی جعبهای که آدم گرفته. جعبه رای را گرفته و همان طرح میکل آنژ است که سوژه کمیک کردم و بامزهاش کردم.
الان ۳۵ سالتان است و از ۸ سالگی مقیم فرانسه هستید. این تجربه چه اثری بر روی نگاه شما به روی هنر و سیاست گذاشته؟
شاید من، واقعیت را بخواهید هیچ وقت سیاست نبودم. چون من بین دو کشور بودم شاید در جریان نیستم در مورد مسائل سیاسی. شاید کارهایم خیلی مهربانتر است برای این که با یک نقاشی هزار تا پیام میتوانیم برسانیم. پیامهای من زیاد خشونت و این چیزها نیست...
آقای شادزی، بعد از پایان نمایشگاه در پاریس در روز یکشنبه با این طرحها چه کار خواهید کرد؟
اگر شد که پول دربیاورم خیلی خوب است. ولی این طرحها را آنها که منظورشان قوی است میخواهم مجانی به یونیسف و این چیزها بدهم. اگر به دردشان میخورد که فکر میکنم همین طور که درآمد داشته باشم بیشتر با روزنامه است، برای این که نقاشی نیست که روی دیوار خانهتان... شاید این طور نیست. ولی بعضی اوقات و بعضی روزها نگاه کنید وابسته است به اتفاقهایی که در خیلی کشورها میافتد.