لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ تهران ۱۰:۲۴

بن لادن واقعا چگونه شکار شد؟ تضاد‌ها و ابهام‌ها


هلی‌کوپتری که درست پیش از حمله به خانه اسامه بن لادن دچار سانحه و سرنگون شد
هلی‌کوپتری که درست پیش از حمله به خانه اسامه بن لادن دچار سانحه و سرنگون شد
گزارش شبکه تلویزیونی العرییه (متعلق به عربستان سعودی) به نقل از دختر نجات‌یافته اسامه بن لادن، گزارش رسمی مقامات آمریکایی پیرامون نحوه به قتل رسیدن پدر وی توسط نیرو‌های ویژه آمریکا را به چالش گرفته و کاخ سفید را بار دیگر نا‌گزیر از اصلاح خبر نحوه شکار رهبر القاعده ساخته است.

در تازه‌ترین واکنش به گزارش‌های منابع خبری – اطلاعاتی متعلق به اسرائیل، عربستان سعودی، ایران و به‌خصوص پاکستان، آمریکا اینک پذیرفته است که بن لادن هنگام به قتل رسیدن در محل مسکونی خود مسلح نبوده است.

اعلام محرمانه بودن تصویر بن لادن، بعد از به قتل رسیدن وی در ایبت‌‌آباد، بی‌شک ادامه گمانه‌زنی‌ها و طرح تضاد‌ها و ابهام‌های تازه پیرامون نحوه واقعی اجرای عملیات شکار وی را موجب شده و تعداد بیشتری از گزارشگران را، علاوه بر صد‌ها نفر که به همین منظور اینک در محله بلال ایبت‌آباد گرد آمده‌اند، راهی پاکستان خواهد ساخت.

مسئولان سازمان اطلاعاتی پاکستان (آی-اس-آی) که از سوی رسانه‌ها و پاره‌ای از نمایندگان سنا و کنگره آمریکا به مطلع بودن از محل استقرار بن لادن در ایبت ‌آباد و حتی فراهم ساختن تسهیلاتی به این منظور متهم شده‌اند، در یک اقدام تلافی‌جویانه آشکار علیه آمریکا، اطلاعاتی را در اختیار شبکه تلویزیونی العربیه قرار داده‌اند که از قول دختر بن لادن، بعد از خارج ساختن وی از محل، نقل شده است.

خانه‌ای غیرمسلح

نیروهای پاکستانی تنها بعد از خاتمه عملیات «سیل‌ها» [نیروهای ویژه ارتش آمریکا] در ایبت‌‌آباد و زمانی که دو هلی‌کوپتر باقی‌مانده آمریکایی حومه اسلام‌آباد را ترک گفته و بر فراز افغانستان قرار داشتند به محل سکونت بن لادن رسیده و بین ۱۲ تا ۱۶ فرد زنده و تا چهار جسد را از محل خارج ساختند.

همسر و تعدادی کودک خردسال که گفته می‌شود فرزندان بن لادن هستند، به علاوه یک زن یمنی که شاید پزشک بن لادن بوده است، اینک در اختیار نظامیان پاکستانی قرار دارند. بن لادن دچار نارسایی کلیه بود و این نکته شاید بتواند حضور زن یمنی در کنار خانواده او را توجیه کند.

بنا بر گزارش منابع اطلاعاتی پاکستان، افراد باقی‌مانده اینک در یک مجتمع نظامی در راولپندی نگاهداری می‌شوند و زخمی‌شدگان نیز در یک بیمارستان نظامی تحت درمان قرار دارند.

دختر بن لادن که هنگام اجرای عملیات «سیل‌ها» حضور داشته و اینک در اختیار نظامیان پاکستان است، مدعی است که پدرش در طول چند دقیقه بعد از هجوم دستگیر شده و بلافاصله توسط نیروهای آمریکایی به قتل رسیده است.

آمریکا پیشتر اعلام داشته بود که بن لادن ضمن درگیری به قتل رسیده و در اصلاحیه بعدی گفته شد که بن لادن به دلیل مقاومت کشته شده است.


شکار بن لادن: مرده یا زنده؟

تنها یک گروه نزدیک به گلبدین حکمتیار، مسلمان افراطی افغانستان، و متحد طالبان «شهادت» او را (در صورت واقعیت داشتن) تبریک گفته و وعده تلافی‌جویی علیه آمریکا را داده است.

به نظر می‌رسد همسر بن لادن در ضمن درگیری مورد اصابت گلوله قرار گرفته است. آمریکا پیشتر اعلام داشته بود که بن لادن پشت سر همسرش پناه گرفته. در اصلاح بعدی این خبر (که واقعیت آن همچنان محل تردید است) گفته شد که زن یاد شده خود را در میان «سیل‌ها» و بن لادن قرار داده است.

مجامع حافظ حقوق بشر در غرب نارضایتی خود را از اعدام احتمالی بن لادن، به جای دستگیری و محاکمه او در یک دادگاه جنایی، اعلام داشته‌اند.

در واکنش به این گونه نگرانی‌ها آمریکا اعلام داشت که بن لادن ضمن مقاومت یا خودداری از تسلیم به قتل رسیده است. پیش از طرح این ادعا، اوباما هنگام اعلام خبر به قتل رسیدن رهبر القاعده اعلام داشت: «هفته گذشته دستور اجرای عملیات و اجرای عدالت (مجازات) در مورد بن لادن را صادر کردم» که تلویحاً اشاره‌ای است به داشتن قصد قبلی برای کشتن وی در محل.

بی‌شک دستگیری بن لادن و انتقال زنده او به آمریکا نگرانی‌های امنیتی فراوانی را برای کاخ سفید موجب می‌شد. گروگان‌گیری و هواپیماربایی القاعده کمترین واکنشی بود که در صورت زنده ماندن بن لادن و در طول آماده‌سازی محاکمه وی انتظار می‌رفت.

اعترافات احتمالی بن لادن در طول محاکمه فرضی او و انتشار گزارش تماس‌های احتمالی القاعده با مقامات عربستان از دیگر نکاتی بود که می‌توانست مناسبات خارجی واشینگتن را، بعد از افشاگری‌های ویکی‌لیکس، بار دیگر با دشواری روبه‌رو سازد.

نیروهای آمریکایی علاوه بر جسد بن لادن که در طبقه همکف ساختمان محل سکونت وی قرار داشته، جسد دیگری را نیز با خود برده‌اند. در مورد فرد دوم اطلاع روشنی تاکنون منتشر نشده ولی گفته می‌شود که پسر بن لادن بوده است.

شاید در صورت امکان، نیروهای آمریکایی ترجیح می‌دادند که کلیه اجساد باقی‌مانده در محل را با خود همراه کنند، ولی سقوط یک هلی‌کوپتر به علت نقص فنی در حین عملیات، و افزوده شدن سرنشینان آن به دو هلی‌کوپتر باقی‌مانده، ظرفیت کافی برای همراه کردن (زنده یا مرده) تعداد بیشتری از ساکنان را باقی ننهاده است.

نظامیان پاکستان اعلام کرده‌اند که در خانه ۱۳ اتاقه بن لادن در محله بلال ایبت‌آباد هیچ تونل زیرزمینی دیده نشده و از آن هیچ گونه مواد منفجره یا اسلحه‌ای به دست نیامده است.

وضعیت دشوار پاکستان

ظاهرا محل سکونت بن لادن متعلق به دو برادر تاجر پاکستانی به نام‌های آرش خان و طارق خان است. مسئولان اطلاعاتی پاکستان مدعی‌اند که از این دو برادر کمترین اطلاعی در دست ندارند.

مقامات آمریکایی می‌گویند که بن لادن احتمالا از چند سال پیش در محل یاد شده زندگی می‌کرده است. اوباما در اطلاعیه اولیه خود تاکید کرد که دو سال پیش رئیس سیا را مامور دست یافتن به بن لادن کرده و آمریکا از محل اقامت وی اطلاع داشته است. در حالی که یکی از همسایگان ایبت‌‌آباد به گزارشگران اظهار داشته است که ساکنان خانه یاد شده تنها حدود ۶ ماه قبل در آن ساکن شده‌اند.

دولت پاکستان که هم از سوی افکار عمومی داخلی به همراهی با آمریکا متهم است و هم از سوی آمریکا به پناه دادن به بن لادن، خدشه‌دار ساختن اظهارات مقامات رسمی آمریکا را شاید بهترین راه برای کاهش فشار‌ها علیه خود تشخیص داده است.

من‌جمله سلمان بشیر، وزیر خارجه پاکستان، در روز چهارشنبه اظهارات لئون پانه‌تا، مدیر سابق سیا، را دایر بر این که مطلع ساختن قبلی پاکستان از اجرای عملیات شکار بن لادن می‌توانست نگرانی‌هایی را به وجود آورد، مورد انتقاد شدید قرار داد.

مصالح طرفداران نظریه توطئه

در جنگ زبانی جاری بین منابع رسمی آمریکا و پاکستان، ظاهرا برتری نسبی با مقامات اطلاعاتی پاکستان است که بستگان بن لادن را زنده در اختیار دارند.

به این جنگ خبری، منابع اسرائیلی، (به‌خصوص سایت اینترنتی-اطلاعاتی «دبکا فایل» منتسب به منابع اسرائیلی) رسانه‌های جمهوری اسلامی، و شبکه تلویزیونی العربیه عربستان سعودی بیش از سایر منابع دامن می‌زنند.

عربستان سعودی در گذشته متهم به حمایت مالی از القاعده بوده و دولت آن کشور از نحوه برخورد آمریکا با مبارک نیز ناراضی است.

ایران تاکنون هدف مستقیم القاعده قرار نداشته و ضمن نگاهداری صد‌ها عضو این سازمان، متهم به حمایت از آن به‌خصوص در افغانستان است. اسرائیل نیز تاکنون هدف مستقیم القاعده قرار نگرفته و حضور آن را در منطقه شاید در راستای پاره‌ای از اهداف امنیتی خود می‌بیند.

در گذشته اغلب اطلاعیه‌های مربوط به القاعده را شبکه تلویزیونی- خبری الجزیره (متعلق به قطر و مستقر در دوحه) انتشار می‌داد. این بار با ابتکار مسئولان اطلاعاتی پاکستان، شبکه خبری تلویزیونی العربیه (متعلق به عربستان سعودی) برای انعکاس اظهارات دختر بن لادن، و رد گزارش‌های مقامات آمریکایی پیرامون نحوه شکار وی مورد استفاده قرار گرفته است.

با توجه به انتشار آخرین اطلاعیه رسمی آمریکا و محرمانه خواندن تصویر جسد وی، و تصمیم به عدم انتشار آن باید انتظار داشت که ابهام‌ها در این زمینه همچنان تا مدتی نا‌محدود ادامه یابد. از این تحول تازه بی‌تردید طرفداران نظریه توطئه به‌خصوص در عربستان، پاکستان، اسرائیل و ایران بیش از بقیه استقبال می‌کنند.
XS
SM
MD
LG