حدود ۲۵ سال پيش، «ديميتری بويکو» ساعت‌ها در صف ايستاد تا به محض باز شدن اولين شعبه مک‌دونالد در ميدان پوشکين اتحاد شوروی يک ساندويچ «چيزبرگر» و سيب‌زمينی سرخ کرده بخرد.
بويکو از آن زمان مشتری پر و پا قرص مک دونالد باقی ماند و وقتی روز ۲۹ مرداد داشت به سمت خانه‌اش می‌رفت از ديدن اينکه شعبه مک دونالد ميدان پوشکين بسته شده شوکه شد.
به ظاهر «روسپوتِرِبنادزور»، آژانس سلامت مصرف‌کنندگان روسيه، دستور بستن موقت سه شعبه مک دونالد را در مسکو صادر کرده که شعبه معروف ميدان پوشکين هم يکی از آنها بوده است. دليل اين اقدام چندين مورد «تخلف از مقررات بهداشتی» عنوان شده است.
با اين همه، در کشاکش تحريم‌های تلافی‌جويانه ميان روسيه و غرب، بسياری از مشتريان هميشگی مک دونالد، از جمله بويکو، حرکت اخير در بستن شعبه‌های مک دونالد را «سياسی کاری» می‌دانند و بخشی از خسارت‌های ناخواسته بدترين دوران روابط شرق و غرب در دوران پس از جنگ سرد.
بويکو در همين باره گفت: «شخصاً با اين اقدام آنها در بستن مک دونالد مخالفم!» وی در ادامه افزود: «اين اولين شعبه مک دونالد بود. می‌شد اينجا برايش يک بنای يادبود بسازيد! بساط فروش الکل هم نيست و بخشی از زندگی هوشيارانه است.»
يک لقمه آزادی
در دی ماه ۱۳۶۸ در اوج اصلاحات موسوم به «پرسترويکا» - که ميخائيل گورباچف آغاز کرده بود - شعبه مک دونالد در ميدان پوشکين تأسيس شد. در آن زمان برخی از ناظران غربی اين تحول را «يک لقمه آزادی» برای شهروندان اتحاد شوروی توصيف کردند.
در تمام اين مدت مک دونالد تنها در مسکو ۱۱۵ شعبه تأسيس کرد و رفته رفته بار سياسی خود را از دست داد. در مقابل، جايگاه اين رستوران زنجيره‌ای در پايتخت گران‌قيمت روسيه شبيه نقشی است که در ديگر نقاط جهان ايفا می‌کند: جايگزينی ارزان و سريع برای غذاخوری.
نيکولای ۶۵ ساله يکی از معترضين به تعطيلی اجباری مک دونالد است. او با اشاره به ديگر رستوران‌های گران خيابان «توِرسکايا» می‌گويد: «هيچ جای ديگری در اين دور و بر به جز مک دونالد نمی شد غذای ارزان گير آورد.» اين شهروند روسيه در ادامه توضيح می‌دهد که مستمری ماهيانه او ۱۴۰۰۰ روبل، حدود ۳۸۵ دلار، است: «زمامداران ما اوضاع را درک نمی‌کنند.»
به نوشته سايت مک دونالد شعبه اين شرکت در ميدان پوشکين پرفروشترين مک دونالد در سراسر جهان است. در سال ۱۳۶۸ و پس از گشايش شعبه فوق خيل مشتريان دور ميدان در صف‌های طولانی منتظر می ايستادند تا غذای خود را سفارش دهند.
به نوشته روزنامه «ايزوستيا»، آژانس دولتی «روسپوتِرِبنادزور» اينک اعلام کرده که قصد دارد تمامی ۱۱۵ شعبه مک دونالد در مسکو را مورد بازرسی قرار دهد.
در حالی که خبر تعطيلی مک دونالد ميدان پوشکين پخش می‌شد «يوليا» و «پولينا»، که هر دو ۱۷ سال دارند، به سرعت خود را به رستوران رساندند.
يوليا می‌گويد: «اينجا خانه دوم من است!» او که در همان نزديکی به مدرسه می‌رود در حالی که ساندويچ «مک چيکن» خود را سفارش می‌دهد، با ناراحتی ادامه می‌دهد: «تصور کنيد -- ما از زمانی که کلاس اول بوديم به مدت ۱۱ سال مدام به اينجا می آمديم.»
-------------------------------------------------------------------
این مقاله پیشتر در سایت انگلیسی رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی منتشر شده است.
