لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ تهران ۱۴:۲۷

چرا قیمت گاز روسیه برای همه کشور ها یکسان نیست؟


مشتريان اروپايی روسيه* قيمت های متفاوتی برای گاز طبيعی اين کشور می پردازند. کشورهای ثروتمند غرب اروپا گاز روسيه را به بهای ارزانتری می خرند.
براساس پژوهشی که بر مبنای آمارهای منتشر شده انجام شده است، گازپروم، شرکت گاز دولتی روسيه، اين محصول را با قيمت بالاتری به کشورهای فقيرتر اروپای مرکزی وشرقی می فروشد.

چرا لهستان و جمهوری چک برای هر هزار متر مکعب گاز بيش از ۵۰۰ دلار می پردازند، درحاليکه آلمان، کشور همسايه آنها کمتر از ۴۰۰ دلار پراخت می کند؟
جيمز هندرسون، کارشناس مسائل نفت و گاز روسيه در موسسه مطالعات انرژی آکسفورد می گويد: «گازپروم بر اساس امکانات و گزينه های کشورها، گاز را قيمت گذاری می کند. عملکرد گازپروم انحصارگرايانه و تبعيض آميز است. قيمت گاز را بر اساس منافعش در بازار يک کشور و يا با توجه به گزينه های کشورها تعيين می کند.»

چند نکته مهم

بعضی از کشورهای فقير اروپايی بالاترين قيمت را برای گاز روسيه می پردازند.
از ميان پنچ کشور فقير اروپا، تنها مولداوی است که گاز را کمتر از بهای متوسط از روسيه می خرد. مقدونيه که بر اساس آمار صندوق بين المللی پول پنجمين کشور فقير اروپا است، گاز را به گران ترين قيمت يعنی ۵۶۴ دلار برای هر هزار متر مکعب از روسيه می خرد. بوسنی- هرزگوين که درآمد متوسط ماهانه مردم آن يک پنجم آلمان است، ۵۱۵ دلار به روسيه می پردازد.

بعضی از ثروتمندترين کشورهای اروپايی که گاز را به بهای ارزانتر خريداری می کنند، به نرمش درمقابل روسيه متهم شده اند.
پس از الحاق شبه جزيره کريمه به روسيه در ماه مارس سال جاری و درگيری های شرق اوکراين، ايالات متحده آمريکا و اتحاديه اروپا روسيه را با هدف اعمال فشار تحريم کردند.

در عين حال آلمان، اتريش و فرانسه که کمتر از ۴۰۰ دلار برای هزار متر مکعب می پردازند، به مخالفت با اعمال تحريم های شديدتر متهم شدند.
صاحبان صنايع در آلمان، دولت را تحت فشار قرار داده اند تا از اعمال تحرم های بيشتر برروسيه اجتناب کند. آلمان با حجم خريد ۴۰ ميليارد متر مکعب گاز در سال ۲۰۱۳، بزرگترين مشتری گازپروم است.

فرانسه يک قرارداد چندين ميليارد دلاری فروش ناوهای جنگی با روسيه امضا کرد. اتريش که گاز را با قيمت ۳۹۷ دلار برای هزار متر مکعب می خرد، ماه ژوئن قرارداد احداث بخش اتريش خط لوله گاز جنوبی روسيه را امضا کرد.
در حاليکه کمتر از يک هفته پيش وين بر سر مفاد قرارداد با مسکو به توافق رسيد، اتحاديه اروپا موفق شد با تحت فشار قراردادن بلغارستان، توافقنامه صوفيه با مسکو برای احداث خط لوله گاز جنوبی را به تعويق بيندازد. اين درحالی است که بلغارستان برای هزار متر مکعب گاز، صد دلار بيش از اتريش می پردازد.

کرملین، از گاز ارزان به عنوان مشوقی مهم برای پيوستن کشورها به اتحاديه گمرکی با آن کشور استفاده می کند.

همزمان با ابراز تمايل ويکتور يانوکوويچ، رييس جمهوری پيشين اوکراين، به امضای توافقنامه سياسی با اتحاديه اروپا در ماه نوامبر، ولاديمير پوتين تلاش کرد وی را پيوستن به اتحاديه کمرگی با روسيه تشويق کند. درحال حاضر کشورهای قزاقستان و بلاروس از اعضای اتحاديه گمرکی با روسيه هستند.

در ازای اين تواقف دولت سابق اوکراين، ولاديمير پوتين ۱۵ ميليارد دلار برای حل بدهی های آن دولت به آن کشور کمک مالی داد و مبلغ بينی شده برای گاز وارداتی از سوی اوکراين را تا حد زيادی کاهش داد.

بلاروس از اعضای اتحاديه گمرکی با روسيه، برای هزار متر مکعب گاز ۱۶۶ دلار و ارمنستان که سال گذشته به اين اتحاديه پيوست ۱۸۹ دلار به روسيه می پردازند. هر دو کشور گاز طبيعی مورد نيازشان را منحصرا از روسيه خريداری می کنند.
ساير کشوهای اتحاد شوروی سابق تقريبا تمام گاز مورد نياز خود را از روسيه می خرند اما بهای بسيار بالاتری برای آن می پردازند.

بعضی از کشورهای ديگر اروپای شرقی که شديدا به گاز روسيه وابسته هستند در برابر مسکو موضع انتقادی شديدی دارند. لتونی، ليتوانی و استونی سه کشور حوزه باليتک، در جريان بحران اخير اوکراين فعالانه از اوکراين حمايت کردند. بهای گاز برای اين کشورها بيش از ۴۱۶ دلار برای هزار متر مکعب است.

به نظر می رسد که برای روسيه داشتن روابط سياسی نزديک با آن دولت در مقايسه با پيوستن کشورها به اتحاديه گمرکی وزنه چندان مهمی نيست.
به غير از بلاروس، صربستان يکی از متحدان نزديک روسيه در اروپا، ۴۵۷ دلار برای هر هزار متر مکعب می پردازد. ايتاليا که در دوره نخست وزيری سيلويو برلوسکونی رابطه نزديکتری با روسيه برقرار کرد گاز را به بهای ۴۴۰ دلار برای هزار متر مکعب خريداری می کند.

جیمز هندرسون کارشناس موسسه مطالعات انرژی آکسفورد می افزايد: «مسئله اصلی اقتصاد است. مذاکرات پوشش سياسی دارد و مسلما زمان برگزاری آنها می تواند تاثيرات سياسی نيز داشته باشد. اما تا آنجاييکه من می بينم، روسيه گاز خود را بر اساس ميل خود قميت گذاری می کند.»

---------------------------------------------------------------------------------------

این مطلب در سایت انگلیسی رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی منتشر شده است.

XS
SM
MD
LG