لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
شنبه ۱ اردیبهشت ۱۴۰۳ تهران ۱۴:۴۳

دوباره سخن از جنگ می‌رود


سربازان ایرانی در مانور روز ارتش. عکس تزئینی است.
سربازان ایرانی در مانور روز ارتش. عکس تزئینی است.
فاصله شصت روز پس از تصویب قطعنامه تنبیهی تازه ای در شورای امنیت علیه ایران، که پیش بینی می شود طی شش هفته آینده نهایی گردد، و پیش از قرارگرفتن سوخت اتمی در کوره اصلی راکتور بوشهر، که برای ماه اوت سال جاری در نظر گرفته شده، آخرین فرصت عملی برای توسل احتمالی به هجوم نظامی علیه ایران خواهد بود.

پس از راه اندازی راکتور اتمی ۱۰۰۰ مگاواتی بوشهر، توسل به حمله نظامی و آسیب رساندن به آن، بعلت نشت غیر قابل اجتناب تشعشعات رادیو اکتیو اتمی و امکان گسترش دامنه آلودگی ها در سراسر خاورمیانه، عملا نا ممکن خواهد شد.

یکی از نگرانی های عمده جامعه جهانی که تا کنون پیرامون آن بحث علنی و رسانه ای کمتر صورت گرفته، امکان استفاده ایران از پوشش راکتور اتمی بوشهر و ظرفیت دفاعی غیر عامل آن در مقابل خطر هجوم نظامی، بمنظور قرار دادن بخشی از تاسیسات حساس اتمی در جوار آن است. تاسیسات جنبی راکتور بوشهر براحتی قادر به تامین فضای لازم برای قرار دادن یک مرکز غنی سازی اورانیوم در اندازه های فردو در آن است.

مطابق قرار داد جاری بین ایران و شرکت اتم استروی اکسپورت، پیمانکار راکتور بوشهر، کارکنان روسی، یکسال پس از راه اندازی راکتور و کسب اطمینان خاطر از بی نقص بودن آن، اداره کارخانه برق اتمی را به کارکنان ایرانی تحویل داده و آن محل را ترک خواهند کرد.

چنانچه در آن تاریخ و یا پیشتر، ایران اجرای تعهدات خود در قبال معاهده منع گسترش سلاحهای اتمی ( ان-پی-تی) را به هر دلیل معلق گذاشته و بازرسان آژانس انرژی اتمی را اخراج کند، مشابه عملی که کره شمالی در سال ۲۰۰۶ انجام داد و متعاقباً به انجام یک آزمایش اتمی مبادرت ورزید، فعالیت های اتمی ایران به طور کامل از نظارت جامعه جهانی پنهان خواهد ماند.

مطابق آخرین ارزیابی های منابع اطلاعاتی آمریکا، و بر اساس اظهارات اخیر رابرت گیتس وزیر دفاع آن کشور، ایران تا یک سال آینده در قادر به انجام یک آزمایش هسته ای قرار خواهد بود. شواهد موجود و غیر قابل انکار نیز، منجمله در اختیار داشتن بالغ بر ۲۲۰۰ کیلوگرم اورانیوم با غلظت ۳.۵ در صد و ۵ کیلوگرم اورانیوم با غلظت ۲۰ در صد، بر حصول این ظرفیت بالقوه از سوی ایران دلالت دارد.

در حقیقت ایران برای مبادرت به انجام یک آزمایش هسته ای، تنها نیازمند بکار گرفتن نیمی از ذخیره اورانیوم غنی شده ای است که هم اکنون در اختیار دارد.

در ارتباط با نزدیک تر شدن ایران به آنچه خط قرمز نهایی خوانده می شود، اوباما رئیس جمهوری، کلینتون وزیر خارجه، و مایک مولن رئیس ستاد ارتش آمریکا طی روز های اخیر هر یک جداگانه و در فرصت های مختلف، تاکید کرده اند که از هر وسیله ای برای پیش گیری از دسترسی ایران به سلاح هسته ای استفاده خواهد شد. مفهوم روشن این تهدید، استفاده از ظرفیت نظامی علیه ایران، در صورت لزوم است.

در استراتژی جدید هسته ای آمریکا که در آستانه امضاء معاهده کاهش زرادخانه هسته ای بین آمریکا و روسیه، و پیش از تشکیل اجلاس بین المللی امنیت هسته ای ۱۲ و ۱۳ آوریل در واشنگتن منتشر شد، حتی امکان استفاده از سلاح اتمی علیه ایران نیز مورد پیشبینی قرار گرفته است.

ایران و کره شمالی، در استراتژی جدید هسته ای دولت آمریکا از جمع سایر کشور های جهان جدا شده اند. در تعریف این موقعیت خاص، ذکر گردیده که واشنگتن در قبال ایران (و کره شمالی) خود را متعهد به عدم استفاده از سلاح اتمی نمی بیند.

با توجه به تاثیر متقابل پاره ای از اقدامات در دست انجام، تاریخ تصویب قطعنامه تازه شورای امنیت علیه ایران و زمان پیشبینی شده برای راه اندازی راکتور اتمی بوشهر، جدا از سایر رویدادهای جنبی، دارای اهمیت کلیدی بخصوص در ارتباط با زمان احتمالی مبادرت به جنگ علیه ایران است.

در صورت تصویب قطعنامه تنبیهی تازه، آژانس بین المللی انرژی اتمی ماموریت خواهد یافت که طی ۶۰ روز شورای امنیت را از نتایج اقدامات انجام شده و تحقق خواسته های مندرج در قطعنامه مطلع سازد.

در فاصله صدور قطعنامه تازه و تا پیش از انقضاء مهلت شصت روزه برای دریافت گزارش آژانس، استفاده از ظرفیت نظامی توسط آمریکا علیه ایران عملا منتفی خواهد بود. اسرائیل نیز برای مبادرت به حمله نظامی علیه ایران در آن فاصله، با بازدارنده های عمده سیاسی، از جمله مخالفت شدید آمریکا، روبه‌رو خواهد بود.

ولی در صورت انقضاء بی نتیجه مهلت شصت روزه، و بی اثر ماندن قطعنامه ششم، استفاده احتمالی از ظرفیت نظامی علیه ایران می تواند از سوی قدرت های مهاجم بعنوان اقدام ناگزیر و بمنظور پیشگیری از اشاعه سلاح های هسته ای معرفی شود. در چنین صورتی، جمهوری اسلامی نیز، علیرغم مورد حمله قرار گرفتن، در کنار نیروهای مهاجم، از سوی جامعه جهانی مورد سرزنش قرار خواهد گرفت.

از حالا تا زمان تصویب قطعنامه ای تازه، و بعد از آن، انقضاء مهلت شصت روزه، حدود سه ماه و اندی طول خواهد کشید. از آن تاریخ ، تا زمان راه اندازی راکتور بوشهر در ماه اوت، بین چهار تا شش هفته زمان باقی خواهد بود. این فرصتی است که محتمل است برای استفاده از حمله نظامی علیه ایران مورد توجه قرار گیرد.

بنظر می رسد، به جز مقامات آمریکا که اخیرا امکان استفاده از نیروی نظامی علیه ایران را بیشتر از گذشته مورد اشاره قرار می دهند، مقامات سیاسی و نظامی جمهوری اسلامی نیز خطر جنگ را جدی گرفته و به همین دلیل، و بعنوان عامل بازدارنده، تهدید به تلافی و اقدام متقابل می کنند.

طی روزهای اخیر به جز هشدار رهبر جمهوری اسلامی به مسئولان نظامی جمهوری اسلامی برای آماده باش علیه تهدید های نظامی خارجی، رئیس جمهور ایران نیز از اقدام بازدارنده علیه نیروهای مهاجم و نزدیک شدن زمان محو اسرائیل خبر داده است. در همین راستا رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح جمهوری اسلامی از کشتار کلیه سربازان آمریکایی مامور در عراق یاد کرده است. پیش از او وزیر دفاع ایران تاکید کرد که «علیه دشمن از هر وسیله ای استفاده خواهد شد».

در پاسخ به پرسشی پیرامون گزارش اخیر رابرت گیتس وزیر دفاع آمریکا به کاخ سفید دایر بر «ضرورت وجود استراتژی خاص برای مقابله احتمالی با ایران اتمی»، ژنرال مایک مولن رئیس ستاد نیروهای مسلح آمریکا تاکید کرده است که ارتش آمریکا برای شرایط اضطراری در قبال ایران دارای طرحهای خاص و آمادگی لازم است. مولن همچنین یادآور شد که طرح های اضطراری با توجه به روند رویدادها مورد تجدید نظر قرار گرفته و به‌روز می شوند. این گفته های متقابل بگونه ای حاکی از نزدیکتر شدن سایه جنگ و افزایش خطیر درگیری نظامی با ایران است.

به این ترتیب، قطعنامه بعدی شورای امنیت علیه ایران، که موضوع بحثهای جاری و ملاقاتهای مرتب و بدون وقفه اعضاء گروه ۵+۱ در نیویورک است، اگرچه بعنوان هدف پیشگیری از حمله نظامی مورد توجه قرار گرفته، در عین حال، بی اثر ماندن آن ممکن است به عنوان وسیله ای در خدمت مبادرت به جنگ علیه ایران قرار بگیرد.

احتمال بروز و زمان وقوع این رویداد مخرب را شاید بتوان تا پیش از به پایان رسیدن تابستان سال جاری مورد ارزیابی بهتری قرار داد. ضمن آنکه تا پیش از عبور تابستان، مداخله عوامل دیگری، منجمله وقوع «رویدادهای پیشبینی نشده» در منطقه و مرزهای آبی و خامی ایران، و یا رعایت «اصل غافلگیری در جنگ»، می توانند زمان وقوع برخورد نظامی با ایران را تغییر داده و جهان را برخلاف تمامی محاسبات و ارزیابی های قراردادی، شگفت زده سازند.

------------------
یادداشت‌ها تنها بازتاب دهنده نظر نویسندگان آنهاست.
XS
SM
MD
LG