لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ تهران ۱۷:۰۷

ایران در حاشیه کنفرانس امنیتی آلمان


رهبران سیاسی جهان با حضور در چهل و پنجمین اجلاس سالانه کنفرانس سیاسی امنیتی مونیخ چند روز پس از انجام اجلاس همتای اقتصادی آن در داووس، به منظور یافتن راهکارهای مقابله با حساس‌ترین مشکلات بین‌المللی، بار دیگر با یکدیگر دیدار و گفت‌وگو خواهند کرد.


حضور علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی ایران، همراه با منوچهر متکی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، در کنفرانس دو روزه مونیخ نشانه قصد تهران برای استفاده از فرصت‌هایی است که در حاشیه جلسات رسمی آن برای دیدار با نمایندگان سایر کشورها فراهم خواهد شد.


اگرچه منوچهر متکی پیش از عزیمت به آلمان احتمال انجام دیدار برنامه‌ریزی شده هیأت ایرانی با نمایندگان سیاسی آمریکا را در مونیخ مردود شمرده بود، ولی با در نظر گرفتن آشنایی بیشتر علی لاریجانی، رئیس هیأت ایرانی، با شماری از رهبران سیاسی اروپا، انجام گفت‌وگوهای مستقیم بین او و شماری از رهبران اروپایی حاضر در کنفرانس مونیخ نه تنها محتمل که تا حدودی اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.


به علاوه انجام دیدارهای غیرتشریفاتی بین او و شماری از نمایندگان هیأت آمریکایی شرکت کننده در کنفرانس مونیخ نیز به هیچ وجه نامحتمل نیست.


حضور سه سناتور با نفوذ آمریکایی (جان کری، جان مک‌کین، رقیب جمهوری‌خواه اوباما در مرحله نهایی انتخابات آمریکا، و جوزف لیبرمن) در گروهی که جو بایدن، معاون رئیس جمهوری آمریکا ریاست آن را عهده‌دار است، می‌تواند توجیه دیدارهای احتمالی ایران و آمریکا را در سطح «ملاقات‌های پارلمانی» قرار داده و آسان‌تر سازد.


علی رغم انتظار تهران برای حضور پررنگ در کنفرانس معتبر مونیخ، به نظر می‌رسد سهم جمهوری اسلامی از تریبون رسمی آن بسیار محدودتر از افغانستان در نظر گرفته شده است.
حضور سه سناتور با نفوذ آمریکایی در گروهی که جو بایدن، معاون رئیس جمهوری آمریکا ریاست آن را عهده‌دار است، می‌تواند توجیه دیدارهای احتمالی ایران و آمریکا را در سطح «ملاقات‌های پارلمانی» قرار داده و آسان‌تر سازد.



مطابق برنامه پیش‌بینی شده است حامد کرزای، رئیس جمهوری افغانستان، در دومین روز کنفرانس مونیخ سخنرانی خواهد داشت.


با وجود آن که کنفرانس امنیتی مونیخ تنها دارای ظرفیت‌های مشورتی و تحلیلی است، در عین حال راهکارهای ارائه شده طی جلسات کنفرانس و تبادل نظرهای حاشیه‌ای آن در اتخاذ تصمیمات اجرایی کشورهای شرکت کننده تأثیرگذار است.


انتشار مقاله مشترک نیکولا سرکوزی، رئیس جمهوری فرانسه، و آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان، پیش از آغاز به کار رسمی کنفرانس مونیخ و همچنین حضور برنامه‌ریزی شده شانه به شانه آنها در جلسات دوروزه کنفرانس یاد شده، نشانه قصد اروپا برای دست یافتن به اتحاد نزدیک‌تر و تاکید بر اشتراک نظر و همکاری در جهت مقابله با مشکلات جاری جهانی است.


بخش پایانی مقاله سرکوزی – مرکل با تاکید بر منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای خطر موشک‌های بالستیک در خاورمیانه را مورد توجه قرار داده است.


در مقاله یادشده، که انعکاس وسیعی در وسایل ارتباط جمعی جهان داشته، دو رهبر قدرتمند اروپایی از آنچه «تلاش‌های جمهوری اسلامی ایران برای دست یافتن به بمب اتمی و تهدید صلح جهانی» خوانده شده، ابراز نگرانی عمیق کرده‌اند.


از این لحاظ انتظار می‌رود که با استفاده از فرصت جلسات رسمی کنفرانس امنیتی مونیخ و همچنین انجام گفت‌وگوهای حاشیه‌ای، ضمن تلاش برای فراهم ساختن زمینه انجام دیدارهای سیاسی آینده با ایران، نگرانی‌های جاری جامعه جهانی نیز با نمایندگان ایران در میان گذاشته شود.


نویسندگان مقاله مشترک یاد شده در بخش مربوط به ایران تاکید کرده‌اند که از تلاش‌های دولت تازه آمریکا در قبال ایران حمایت به عمل خواهند آورد.


در این مقاله که شبیه به نامه‌ای سرگشاده و فراخوان عمومی تنظیم شده است، از انجام گفت‌وگوهای دیپلماتیک بیشتر با ایران برای حل مناقشه اتمی آن کشور حمایت به عمل آمده است.


همزمان، در آن اعلام گردیده که در صورت عدم همکاری جمهوری اسلامی به منظور رفع نگرانی‌های جامعه جهانی از راه اعمال «مجازات‌های تازه و قاطع‌تر» با تهران مقابله خواهد شد.


اگرچه برای هیأت ایرانی شرکت کننده در کنفرانس، برنامه اجرایی خاصی شبیه برنامه مربوط به افغانستان در نظر گرفته نشده با این وجود دیدارهای حاشیه‌ای با نمایندگان ایران می‌تواند به گشایش دیپلماتیک فوق العاده‌ای در روابط خارجی آن کشور بینجامد.


در روز دوم کنفرانس حامد کرزی، رئیس جمهوری افغانستان که چندان مورد علاقه دولت جدید آمریکا نیست و ممکن است به همین دلیل حمایت واشینگتن را برای تجدید انتخاب از دست بدهد، با مقامات ارشد آمریکایی ملاقات و گفت‌وگو خواهد کرد.
اگرچه برای هیأت ایرانی شرکت کننده در کنفرانس، برنامه اجرایی خاصی شبیه برنامه مربوط به افغانستان در نظر گرفته نشده با این وجود دیدارهای حاشیه‌ای با نمایندگان ایران می‌تواند به گشایش دیپلماتیک فوق العاده‌ای در روابط خارجی آن کشور بینجامد.



ژنرال دیوید پترایوس، فرمانده جدید نیروهای آمریکایی در خاورمیانه، و ریچارد هالبروک، نماینده آمریکا در امور افغانستان، طی دیدار با کرزای در مونیخ، چشم اندازهای استراتژی تازه مبنی بر وارد آوردن حملات کوبنده نظامی علیه طالبان و همزمان، گشودن در گفت‌وگوهای سیاسی با آنها به منظور قرار گرفتن در یک چهارچوب دموکراتیک مشترک را در کابل مورد بررسی قرار خواهند داد.


کنفرانس مونیخ که طی سال‌های اخیر از اعتبار فزاینده‌ای برخوردار شده است، طی سال‌های جنگ سرد به صورت محفل بسته‌ای از کارشناسان امنیتی عمل می‌کرد.


در گذشته کنفرانس مونیخ بیشتر به مسائلی مرتبط با تهدید اتمی اتحاد جماهیر شوروی سابق، کاربرد موشکهای کروز، کلاهک‌های چندگانه اتمی و موشک‌های قاره‌پیما می‌پرداخت و در عمل گردهمایی محافل امنیتی ناتو قلمداد می‌شد.


اینک پس از خاتمه دوران جنگ سرد، کنفرانس مونیخ با گسترش فوق العاده به یک نشست سیاسی معتبر جهانی تبدیل شده است که طی جلسات سالانه آن ضمن پرداختن به حساس‌ترین مسائل سیاسی امنیتی جامعه جهانی در دو گرده مجزای «اجرایی» و «آزمایشی»، مسائل مربوط به خلع سلاح اتمی نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد.


اجلاس سال جاری کنفرانس مونیخ که طی آن مسائل ایران در بخش غیراجرایی مورد بررسی قرار خواهد گرفت، قرار است در غروب روز ۶ فوریه جاری از سوی فرانک والتر اشتان مایر، وزیر خارجه آلمان، گشوده شود.


جلسات کاری کنفرانس در روزهای شنبه و یک‌شنبه ادامه یافته و در حاشیه آن رهبران جهان پیرامون مسائل مشترک به گفت‌وگو می‌پردازند. اهمیت دیگر اجلاس سال جاری کنفرانس امنیتی مونیخ، در کنار تغییر دولت در واشینگتن، فاصله کوتاه آن تا برگزاری کنفرانس مهم ناتو است.


از نظر ایران، دیدارهای حاشیه‌ای کنفرانس مونیخ بجز هموار کردن مسیر آغاز گفت‌وگوهای مستقیم ایران و آمریکا، می‌تواند به آغاز گفت‌وگوهای دیپلماتیک ایران و جامعه اروپا که در سال ۲۰۰۵ به حال تعلیق درآمد بینجامد. تغییر روش دولت آمریکا در قبال تهران و اعلام آمادگی واشینگتن برای انجام گفت‌وگوهای بدون پیش‌شرط با دولت جمهوری اسلامی مانع اصلی در این راه را از میان برداشته است.
XS
SM
MD
LG