لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
پنجشنبه ۶ اردیبهشت ۱۴۰۳ تهران ۱۴:۳۲

جمهوری آذربايجان بر سر دو راهی اسرائيل و ترکيه


الهام علی يف، رئيس جمهور آذربايجان
الهام علی يف، رئيس جمهور آذربايجان

بعد از تشديد بحران در روابط ترکيه و اسرائيل، اخراج سفير اسرائيل در ترکيه، تعليق همکاری های نظامی ميان دو کشور، اکنون حلوصی کليج، سفير ترکيه در جمهوری آذربايجان اعلام کرده است که اين کشور بايد در بحران آنکارا-تل اويو، در کنار ترکيه قرار بگيرد.

آقای کليج اذعان داشته است که ترکيه بخاطر (اشغال اراضی) آذربايجان ۱۸ سال است که مرزهای خود با ارمنستان را بسته است و اکنون نوبت آذربايجان است که در روابط با اسرائيل «نجديد نظر» کند.

سفير ترکيه در آذربايجان در ادامه با اشاره به خط لوله نفتی «جيهان»، خاطر نشان کرده است که اسرائيل بايد خط لوله «باکو-تفليس-جيهان» را به ياد داشته باشد و مشکلات احتمالی را در نظر بگيرد.

آقای کليج دقيقا اعلام نکرد که منظور وی از «مشکلات احتمالی» دقيقا چيست.

طبق آمار رسمی، جمهوری آذربايجان ۲۰ درصد مايحتاج نفت اسرائيل را از طريق خط لوله «جيهان» تامين می کند. همچنين، به همان ميزان نفت قزاقستان از بندر آکتائو به باکو و توسط خط لوله باکو-تفليس-جيهان به ترکيه و از آنجا به اسرائيل حمل می شود.

از طرفی، حجم معاملات اسرائيل و جمهوری آذربايجان در سال گذشته بالغ بردو ميليارد دلار ( دو برابر حجم معاملات تجاری ترکيه با آذربايجان) بوده است.

اسرائيل يک از کشورهای پيشرو در مدرنسازی ارتش آذربايجان، فروش تجهيزان مخابراتی و تسليحات نظامی پيشرفته به اين کشور است. اخيرا، شرکت نظامی «البيت» اسرائيل، سازنده هواپيماهای بدون سرنشين بسيار پيشرفته در آذربايجان دفتر نمايندگی باز کرده است. اين شرکت تاکنون هواپيمای بدون سرنشين به آذربايجان فروخته و قرار است دو کشور بصورت مشترک در خاک آذربايجان هواپيماهای بدون شرنشين توليد کنند.

در واکنش به اظهارات آقای کليج، ميکائيل لاون لوتمدن، سفير اسرائيل در باکو اظهار داشته است که روابط کشورهای جهانی در چهارچوب منافع دوجانبه شکل می گيرد و منافع طرف ثالث نبايد بر روابط استراتژيک آذربايجان- اسرائيل تاثير بگذارد.

آذربايجان هنوز موضع شفافی در قبال درخواست ترکيه نشان نداده است. ائلمان عبدالله اف رئيس دفتر مطبوعاتی وزارت خارجه آذربايجان در گفتگو با راديو «آزادليق»، بخش آذربايجانی راديو اروپای آزاد/راديو آزادی تنها با اظهار «اميدواری برای حل بحران اسرائيل و ترکيه» موضع باکو در قبال اين مناقشه را اعلام نکرده است.

با اينهمه، «علی حسن اف» رئيس بخش اجتماعی-سياسی نهاد رياست جمهوری آذربايجان روز جمعه در گفتگو با خبرنگاران اعلام کرد که جمهوری آذربايجان دوست و برادر ترکيه است و سياستهای امروز ترکيه پاسخگوی دولتها و مردم ترک زبان می باشد.

وی در ادامه گفت که دولت باکو حمايت های لازم را ترکيه کرده است و خواهد کرد.

طبق اسناد «ويکی ليکس» الهام علی يف، رئيس جمهور آذربايجان از تنش ميان ترکيه و اسرائيل عميقا ناراحت است.

کشمکش ميان دولت اردوغان و تنانياهو از زمان حمله کموندوهای اسرائيلی به کشتی حامل کمکهای انساندوستانه به نوار غزه شدت گرفته است.

کشتی «مرمره آبی» ترکيه خرداد ۱۳۸۹ با ۶۰۰ سرنشين مورد حمله قرار گرفت و ۹ سرنشين آن کشته شدند. دولت نتانياهو می گويد که حاضر به عذرخواهی نيست، اما ترکيه می گويد که اسرائيل برای حل بحران ديپلماتيک ميان دو کشور اولين قدمی که بايد بردارد، عذرخواهی رسمی از ترکيه است.

سفير ترکيه و کاردار آن کشور از يکسال و نيم پيش اسرائيل را ترک کرده اند. دولت آنکارا دو هفته پيش سفير اسرائيل را از خاک خود اخراج کرد و سطح مناسبات دو کشور به پايينترين حد خود رسيد.

XS
SM
MD
LG