شهر کُلن،شنبه، بيستم نوامبر، ميزبان جوانترين نسل پيانونوازان موسيقی ايرانی است. «شب موسيقی ايرانی برای پيانو» در چارچوب جشنواره تئاتر ايران و آلمان برگزار میشود.
در اين برنامه، پويان آزاده و پژمان اکبرزاده (نوازندگان مقيم هاله و آمستردام) به ارائه برداشتهای خود از موسيقی ايرانی با پيانو خواهند پرداخت و محمود خوشنام (منتقد موسيقی) درباره پيشينه حضور پيانو در موسيقی ايران سخنرانی خواهد کرد.
پژمان اکبرزاده که از نوازندگان برنامه «شب موسیقی ایرانی برای پیانو» است، به «رادیو فردا» میگوید: «هر نوع موسیقی که بخواهد با پیانو اجرا شود نباید عامل فراموشی این موضوع شود که پیانو سازی است که از اروپا آمده؛ ابتدا باید تا حد امکان در زمینه موسیقی کلاسیک با تکنیک و ادبیات این ساز آشنا شد و سپس به دنبال آزمایش آن برای ارائه محتوایی متفاوت رفت.»
وی می افزاید: «فکر میکنم یکی از دلایل جدی نگرفتن ارائه موسیقی ایرانی با پیانو از سوی موسیقیدان تحصیل کرده این بوده که بسیاری از نوازندگان پیشین این سبک به دنبال گسترش دانش خود از نوازندگی پیانو نمیرفتند و بیشتر از همان دریچه موسیقی ایرانی و الهام از سازهای ایرانی به کاربرد این ساز مینگریستند. از سویی دیگر، نوازندگان سازهای ایرانی هم تصور میکردند که اجرای موسیقی ایرانی با پیانو به مفهوم لطمه خوردن ردیف موسیقی ایرانی یا عدم توجه به سازهای ملی است، در صورتی که این تنها یک صدای تازه در موسیقی است.»
پویان آزاده، اجراکننده دیگر در «شب موسیقی ایرانی برای پیانو» در برنامهاش توجه زیادی به آثار مرتضی محجوبی نشان میدهد؛ نوازندهای با گرایش فراوان به موسیقی کلاسیک (دستگاهی) ایران که برخی او را شاخصترین چهره برای ارائه موسیقی ایرانی با پیانو میبینند. پویان آزاده میگوید: «صدایی که از پیانو در اجراهای مرتضی محجوبی و جواد معروفی شنیده میشود کاملا با هم متفاوت هستند.»
وی می افزاید: «حتی اگر برای مثال، هر کدام چند نت را بزنند، صدادهی (سونوریته) متفاوت است. سبک محجوبی بیشتر به گونهای است که گویی از یک ساز ایرانی استفاده میکند اما صدای پیانو برایش جالب بوده و همچنین امکانی که این ساز برای اجرای صداهای همزمان در اختیار میگذارد. بخشی از کارهای او را نتنویسی کردهام که همنواناییهایی غنی در آنها وجود دارد و می تواند برای تنظیم قطعات ایرانی، یک پایه پژوهشی باشد. ولی معروفی نسبت به محجوبی، بیپرواتر تکنیکهای غربی استفاده میکند تا به قول خودش «موسیقی ایرانی را گستردهتر کند»؛ نظریهای که در واقع از علینقی وزیری میآید. فکر میکنم معروفی در این زمینه از موسیقی رمانتیک اروپایی هم تاثیراتی گرفته است. برخی قطعات او در اوج سادگی، نهایت زیبایی را دارند.»
پژمان اکبرزاده از خاطراتش چنین می گوید: «پیانو را به عنوان نمادی از فرهنگ غربی محسوب میکردند و تا سالها این ساز در دید عموم نبود. کم کم در تهران و نه شهرستانها، این ساز از پستو درآمد و کمی بعد فروشگاهها مملو از آن و همچنین کیبورد شد.»
وی می افزاید: «زمانی که در سال 1369 خانواده در شیراز برایم یک کیبورد کوچک خرید، فروشنده سراسیمه آمد و گفت زودتر بِبَریدش! از اداره اماکن آمدهاند که چرا اُرگ در ویترین است!»
در اين برنامه، پويان آزاده و پژمان اکبرزاده (نوازندگان مقيم هاله و آمستردام) به ارائه برداشتهای خود از موسيقی ايرانی با پيانو خواهند پرداخت و محمود خوشنام (منتقد موسيقی) درباره پيشينه حضور پيانو در موسيقی ايران سخنرانی خواهد کرد.
پژمان اکبرزاده که از نوازندگان برنامه «شب موسیقی ایرانی برای پیانو» است، به «رادیو فردا» میگوید: «هر نوع موسیقی که بخواهد با پیانو اجرا شود نباید عامل فراموشی این موضوع شود که پیانو سازی است که از اروپا آمده؛ ابتدا باید تا حد امکان در زمینه موسیقی کلاسیک با تکنیک و ادبیات این ساز آشنا شد و سپس به دنبال آزمایش آن برای ارائه محتوایی متفاوت رفت.»
وی می افزاید: «فکر میکنم یکی از دلایل جدی نگرفتن ارائه موسیقی ایرانی با پیانو از سوی موسیقیدان تحصیل کرده این بوده که بسیاری از نوازندگان پیشین این سبک به دنبال گسترش دانش خود از نوازندگی پیانو نمیرفتند و بیشتر از همان دریچه موسیقی ایرانی و الهام از سازهای ایرانی به کاربرد این ساز مینگریستند. از سویی دیگر، نوازندگان سازهای ایرانی هم تصور میکردند که اجرای موسیقی ایرانی با پیانو به مفهوم لطمه خوردن ردیف موسیقی ایرانی یا عدم توجه به سازهای ملی است، در صورتی که این تنها یک صدای تازه در موسیقی است.»
پویان آزاده، اجراکننده دیگر در «شب موسیقی ایرانی برای پیانو» در برنامهاش توجه زیادی به آثار مرتضی محجوبی نشان میدهد؛ نوازندهای با گرایش فراوان به موسیقی کلاسیک (دستگاهی) ایران که برخی او را شاخصترین چهره برای ارائه موسیقی ایرانی با پیانو میبینند. پویان آزاده میگوید: «صدایی که از پیانو در اجراهای مرتضی محجوبی و جواد معروفی شنیده میشود کاملا با هم متفاوت هستند.»
وی می افزاید: «حتی اگر برای مثال، هر کدام چند نت را بزنند، صدادهی (سونوریته) متفاوت است. سبک محجوبی بیشتر به گونهای است که گویی از یک ساز ایرانی استفاده میکند اما صدای پیانو برایش جالب بوده و همچنین امکانی که این ساز برای اجرای صداهای همزمان در اختیار میگذارد. بخشی از کارهای او را نتنویسی کردهام که همنواناییهایی غنی در آنها وجود دارد و می تواند برای تنظیم قطعات ایرانی، یک پایه پژوهشی باشد. ولی معروفی نسبت به محجوبی، بیپرواتر تکنیکهای غربی استفاده میکند تا به قول خودش «موسیقی ایرانی را گستردهتر کند»؛ نظریهای که در واقع از علینقی وزیری میآید. فکر میکنم معروفی در این زمینه از موسیقی رمانتیک اروپایی هم تاثیراتی گرفته است. برخی قطعات او در اوج سادگی، نهایت زیبایی را دارند.»
پژمان اکبرزاده از خاطراتش چنین می گوید: «پیانو را به عنوان نمادی از فرهنگ غربی محسوب میکردند و تا سالها این ساز در دید عموم نبود. کم کم در تهران و نه شهرستانها، این ساز از پستو درآمد و کمی بعد فروشگاهها مملو از آن و همچنین کیبورد شد.»
وی می افزاید: «زمانی که در سال 1369 خانواده در شیراز برایم یک کیبورد کوچک خرید، فروشنده سراسیمه آمد و گفت زودتر بِبَریدش! از اداره اماکن آمدهاند که چرا اُرگ در ویترین است!»