(rm) صدا | [ 6:05 mins ]
انتشار دو کتاب همزمان در آمریکا، باردیگر فرصت‌هائی تازه‌ای پدید آورد برای نسل امروز و نسل‌های گذشته برای شناختن باب دیلن، شاعر و موسیقیدانی که بیش از چهل سال است تخیل نسل‌های متعدد مردم آمریکا را تحت تاثیر قرار داده است. همکار ما بهنام ناطقی نگاهی دارد به گزارش‌هائی که در باره کتاب مصاحبه‌های باب دیلن و همچنین کتاب دانشنامه باب دیلن، که این هفته و هفته آینده در آمریکا منتشر می‌شوند، به مناسبت شصت و پنجمین سالگرد تولد او در 24 می 1941. بهنام ناطقی (رادیو فردا، نیویورک): نخستین سئوال از نخستین مصاحبه در کتابی که برگزیده‌ای از مصاحبه‌های عمده مطبوعاتی باب دیلن در چهل سال اخیر را گردآورده است، با این جمله شروع می‌شود حالا که بیست ساله شده‌ای... که یعنی باب دیلن در بیست سالگی به چهره‌ای مطرح در سطح جهان تبدیل شده بود. اما جوشش ذهن دیلن طوری است که انگار همیشه جوان است و روز تولد او 24 ماه می، رادیوئی نیست که ترانه مشهور او همیشه جوان را پخش نکند. Forever Young
زحمت گردآوری و ویراستاری کتاب مصاحبه‌های باب دیلن The Essential Interviews را آقای جانان کات Jonathan Cott کشیده است، یکی از سردبیران قدیمی مجله Rolling Stone یعنی مجله‌ای که همزمان با ظهور موسیقی نوین در آمریکا و درآمیختن آن با اعتراض‌های ضد جنگ ویتنام انتشار یافت و اسم خود را از یکی از ترانه‌های اولیه باب دیلن به عاریت گرفت. و چهارصد صفحه این کتاب که در آن نویسندگان و خبرنگاران متعدد مطبوعات عمده آمریکا انواع پرسش‌ها را از باب دیلن در باره ترانه‌هایش، زندگی‌اش و همچنین در باره عقایدش در باره جامعه و سیاست سئوال کرده‌اند، به خاطر چارچوب مصاحبه و سئوال و جواب، دل‌انگیز است، و به قول خانم جنت مسلین، نویسنده نیویورک تایمز، در این سئوال و جواب‌ها هم می‌توان از زندگینامه باب دیلن اثراتی یافت، هم تاریخ معاصر را به طور شفاهی از یکی از ناظران آن می‌شنویم، هم درس‌هائی در باره موسیقی می‌گیریم و هم شاهد تداوم یک درام روانی هستیم. خانم مسلین یکی از جذابیت های این کتاب را در نشان دادن دگرگونی‌ها وتحولات شخصیت و کار باب دیلن می‌داند که ویراستار از طریق انتخاب مصاحبه‌ها و ترتیب آنها نشان می‌دهد، بدون اینکه از خود جمله‌ای به آنها بیافزاید.
اما کتاب اخیر، مجموعه مصاحبه‌های باب دیلن، جدیدترین از سلسله فرآورده‌های فرهنگی است که باب دیلن، هنرمندی که به کم حرفی و گوشه‌گیری شهرت داشت، در این سالهای دهه هفتم عمر خود، اجازه می‌دهد در باره‌اش فراهم شود شاید به این سبب که فرصت را برای نگاه به گذشته و توضیح بیشتر تاریخچه خود مناسب می‌بیند. نخستین این سری، البته، کتابی است به قلم خود باب دیلن که سال گذشته منتشر شد تحت عنوان Chronicles جلد اول، که برای اولین بار او را نویسنده‌ای خوش‌قلم و سرزنده معرفی کرد، که به خصوص علاقمند است خیلی از تصورهای رایج در فرهنگ عامه در باره خودش را تکذیب کند و جنبه‌های از شخصیت و زندگی خصوصی خود را بازگوید که قبلا نمی‌گذاشت مطبوعات به آن راه پیدا کنند.
بعد از کتاب اتوبیوگرافی، فیلم مستندی منتشر شد به کارگردانی مارتین اسکورسه‌سیز، تحت عنوان “No Directions Home” یا بدون راهی به منزل که در آن در کنار مصاحبه با خود باب دیلن، تکه‌هائی از مستندهای نایاب از زندگی و کنسرت‌های قدیم او گردآوری شده بود، و فیلمی مستند از کنسرت تاریخی باب دیلن در سال 1971 در انگلستان.
نخستین مصاحبه‌های کتاب مجموعه مصاحبه‌های باب دیلن به سال 1962 باز می‌گردند، و آخرین در سال 2004 انجام شده است. برخی از مصاحبه‌ها در باره مصاحبه‌شونده و مصاحبه‌کننده به یک اندازه روشنگرند، مثل مصاحبه‌ای از نمایشنامه‌نویس و هنرپیشه برجسته آقای سم شپرد با باب دیلن، که به یک نمایشنامه تک‌پرده‌ای از سم شپرد شبیه است.
در هر یک از آنها نکته‌ای در باره دیلن می‌شود یافت، از جمله اینکه کسی نیست که بتواند مثل خود دیلن اشعار دیلن را تعبیر کند، البته اگر دلش بخواهد. اما البته این دلیل نمی‌شود که خیلی‌ها در کشف اسرار و تعبیر معما‌های ادبی اشعار دیلن تلاش نکرده باشند.
از جمله اینها، آقای مایکل گری Michael Gray که سالهاست به این کار مشغول است. در کتابی تحت عنوان دانشنامه دیلن، که در آن در مقالاتی کوتاه و بلند، بعضی در باره ترانه‌های باب دیلن و بعضی در باره موضوع‌های مختلف مربوط به باب دیلن گنجانده است. در یکی از مقالات، آقای مایکل گری نویسنده دانشنامه دیلن، نظر ویراستار کتاب مصاحبه‌های باب دیلن را که دیلن را به دلیل پرهیز از مصاحبه با مطبوعات شخصیتی افسانه‌ای و معماگونه می‌داند، رد کرده است و یادآور می‌شود که در 45 سال اخیر باب دیلن به طور متوسط ماهی یک مصاحبه انجام داده است.
