دو چهره سرشناس جمهوریخواهان در مجلس نمایندگان آمریکا روز جمعه دوم مهرماه اعلام کردند که به کارزار خود علیه فروش هواپیماهای بوئینگ و ایرباس به ایران ادامه خواهند داد.
این موضع‌گیری در زمانی صورت می‌گیرد که وزارت خزانه‌داری آمریکا مجوز فروش شماری از هواپیماهای این دو شرکت عظیم هوایی را به ایران صادر کرده است.
به گزارش خبرگزاری رویترز، پیت راسکام و جب هنسارلینگ نامه‌ای به اداره کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری آمریکا که بر تحریم‌ها نظارت می‌کند، نوشته و درخواست کرده‌اند تا به سوال‌های بیشتری درباره دلایل امنیتی فروش این هواپیماها به ایران پاسخ دهد.
در این نامه که تاریخ روز اول مهر را دارد، آمده است: «شواهد کمی به چشم می‌خورد که نشان دهد شرکت هواپیمایی ایران ایر ارسال سلاح، نیرو و پول برای گروه‌های تروریستی و رژیم‌های سرکش را متوقف کرده است».
این دو نماینده کنگره در حوزه مالی اشخاص بانفوذی در مجلس نمایندگان آمریکا هستند. هنسارلینگ رییس کمیته خدمات مالی است و راسکام نیز ریاست کمیته ابزارها و شیوه‌های مالیات نویسی را برعهده دارد.
شرکت‌های ایرباس و بوئینگ روز چهارشنبه اعلام کردند که مجوزهای لازم را از وزارت خزانه‌داری آمریکا برای فروش بیش از ۲۰۰ فروند هواپیما به ایران دریافت کرده‌اند.
این مجوزها در چارچوب برنامه جامع اقدام مشترک، برجام، صادر شده که تیرماه پارسال میان ایران و شش قدرت جهانی از جمله آمریکا برای حل‌وفصل برنامه هسته‌ای تهران به دست آمد.
به نظر می‌رسد که صدور این مجوزها برای کاهش انتقادهای ایران از روند اجرایی شدن برجام باشد که تهران می‌گوید به رغم گذشت هشت ماه، هنوز نتوانسته از مزایای آن بهره‌مند شود و آمریکا را متهم کرده که به تعهداتش عمل نکرده است.
در همین زمینه، حسن روحانی، رییس جمهوری ایران، در سخنرانی روز اول مهر خود در مجمع عمومی سازمان ملل گفت که «تعلل ایالات متحده در اجرای تعهدات قانونی‌اش در ماه‌های گذشته اشتباهی راهبردی است که باید فوراً جبران شود».
وی ساعاتی بعد در یک نشست خبری به صراحت گفت: «طبق برجام، پس از اجرایی شدن آن باید فروش هواپیماهای مسافربری به ایران آزاد باشد و تحریم و ممنوعیت در این زمینه برداشته شود؛ این معنایش این بود که از همان روز اول همه مجوزهای لازم برای فروش هواپیما داده شود؛ شما می بینید در این روزهای اخیر دارد اعلام می شود درباره هواپیماهایی شبیه ایرباس یا بوئینگ؛ گله ما از تأخیر است».
تهران، بر اساس برجام، تهران بسیاری از فعالیت‌های هسته‌ایش را تعطیل کرد و در مقابل تحریم‌های بین‌المللی علیه آن لغو شد یا کاهش یافت.
رویترز می‌نویسد برخی از اعضای کنگره گفته‌اند که نابود کردن این توافق می‌تواند باعث از دست رفتن بسیاری از مشاغل در بوئینگ شود، حال آنکه مخالفان اعتقاد دارند نگرانی‌های امنیتی اهمیت بیشتری دارد.
نامه دو نماینده کنگره آمریکا خطاب به آدام زوبین، معاون موقت وزیر امور خزانه‌داری در امور تروریسم و امنیت مالی، نوشته و از او خواسته شده است که به چندین پرسش جزئی در خصوص مسائلی چون مدیریت هواپیمایی ایران و توانایی وزارت خزانه‌داری برای نظارت بر هواپیماهای فروخته شده پاسخ دهد.
بانک‌های بزرگ بین‌المللی در معامله با ایران جانب احتیاط را در پیش گرفته‌اند و ضمانت مالی قراردادهای هواپیمایی نیز مشمول این احتیاط شده است. این نهادهای مالی نگران هستند که هدف تحریم‌های دیگر آمریکا علیه ایران در زمینه مبارزه با تروریسم و همچنین نقض حقوق بشر قرار گیرند.
اکثریت نمایندگان جمهوریخواه آمریکا مخالف توافق اتمی با ایران هستند و در ماه‌های اخیر طرح‌های مختلفی برای محدود کردن امتیازات داده شده به تهران در چارچوب برجام تصویب کرده‌اند. با این حال دولت باراک اوباما گفته است که تمام مصوبات کنگره در زمینه برجام را وتو خواهد کرد.
