نبش قبر پابلو نرودا برای تحقيق در مورد دلیل مرگ وی

نبش قبر پابلو نرودا شاعر معروف شيليايی روز يکشنبه، هفتم آوریل، آغاز شد و هدف از آن انجام تحقيقات در مورد سوء ظن‌هايی است که در مورد نحوه مرگ وی وجود دارد. پابلو نرودا درست چند روز پس از کودتای نظامی ژنرال پينوشه عليه دولت چپگرای سالوادور آلنده در سال ۱۹۷۳ درگذشت.

هيات تحقيق کار خود را پس از بيرون آوردن باقی مانده جسد پابلو نرودا از قبر وی در « ايسلا نگرا » شهری دور افتاده در سواحل اقيانوس آرام که آخرين محل زندگی وی بود آغاز کرده است.

کارشناسان عضو اين هيات تحقيق می‌گويند که اميد چندانی ندارد نبش قبر و انجام آزمايش‌های کالبد شکافی بتواند جواب اين معما را روشن کند.

راننده پابلو نرودا و گروه ديگری از نزديکان وی از همان زمان معتقد بودند که ماموران کودتا اين شاعر برجسته قرن بيستم را مسموم کرده‌اند.

يک قاضی دادگاه در شيلی درخواست حزب کمونيست اين کشور برای نبش قبر پابلو نرودا را پذيرفته است ولی در حکم خود اجازه نداده که برای انجام تحقيقات از کارشناسان مستقل استفاده شود.

پابلو نرودا که در سال ۱۹۷۱ جايزه نوبل در رشته ادبيات را دريافت کرده است بيش از هر چيز برای اشعار لطيف و عاشقانه خود و به خصوص مجموعه « بيست شعر عاشقانه و آواز نوميدی» شهرت دارد. ولی در عين حال يک سياستمدار و فعال چپگرا بود و علاوه بر عهده داری مقام‌های ديپلماتيک و سفارت در دوران حکومت آلنده با وی دوست بود.

سالوادور آلنده در جريان کودتای نظامی به رهبری ژنرال پينوشه و در پايان ماجرای محاصره کاخ رياست جمهوری در يازدهم سپتامبر سال ۱۹۷۳ خودکشی کرد.

در روزهای پس از وقوع کودتا ماموران نظامی به خانه پابلو نرودا در شهر دور افتاده «ايسلا نگرا» حمله کردند و يک کشتی جنگی در ‌آب‌های آن حوالی پهلو گرفت و لوله‌های توپ خود را به سمت خانه پابلو نرودا نشانه رفت.

در آن زمان پابلو نرودا ۶۹ ساله بود و از بيماری سرطان پروستات رنج می برد. اطرافيان وی می‌گويند که کودتای نظامی به شدت روی وی تاثير گذاشته بود و وضعيت جسمی او را بدتر کرده بود. با اين همه وی تصميم داشت از شيلی خارج شود و در خارج از کشور فعاليت و مبارزه عليه رژيم نظامی پينوشه را ادامه دهد.

درست يک روز قبل از برنامه خروج از کشور حال وی به شدت وخيم و به بيمارستان منتقل شد. در آنجا کار مداوای سرطان و ساير بيماري‌های وی را آغاز می‌کنند. طبق آنچه که رسما در آن زمان اعلام شد پابلو نرودا روز بيست و سوم سپتامبر يعنی دوازده روز پس از کودتا و بر اثر نارسايی‌های طبيعی که به فشار عصبی ناشی از وقوع کودتا مربوط می‌شود درگذشت.

اما از سال ۱۹۹۰ و بازگشت دمکراسی به شيلی سوء ظن‌ها به احتمال دخالت ماموران حکومت نظامی در مرگ وی مطرح شد.

ادواردو فری مونتالبا، رييس جمهوری پیشین شيلی، نيز در سال ۱۹۸۲ در همان بيمارستان درگذشت. دليل مرگ وی عوارض پيچيده يک عمل جراحی فتق اعلام شد. ولی تحقيقاتی که حدود سی سال بعد صورت گرفت ثابت کرد او که از زمره منتقدان سرسخت حکومت نظامی ژنرال پينوشه بود بر اثر مسموميت تدريجی و عامدانه جان خود را از دست داده است.

راننده پابلو نرودا که در آن زمان ۲۶ ساله بوده می‌گويد که آنها در روز بستری شدن شاعر در بيمارستان، وی را تنها گذاشته بودند و در آن فرصت حتما ماموران کودتا وی را مسموم کرده و کشته‌اند.

اما بنياد پابلو نرودا که مديريت اموال معنوی و مادی شاعر را برعهده دارد ادعاهای راننده وی را رد کرده و حزب کمونيست شيلی که نرودا از اعضای آن بوده نيز تاکنون اين موضوع را چندان بزرگ نکرده است.

از سال ۲۰۱۱ که راننده پابلو نرودا در مصاحبه با يک مجله چاپ مکزيک دوباره اين موضوع را مطرح کرده ظاهرا رهبران حزب کمونيست شيلی تصميم می‌گيرند که ماجرا را بررسی کنند.
طبق حکم قاضی، اداره پزشکی قانونی شيلی مامور شده تا پس از نبش قبل اين تحقيقات را انجام دهد.

يک کارشناس پزشک قانونی در شيلی به خبرگزاری‌ها گفته است که نمی‌توان به نتايج اين تحقيقات اميد بست چون جسد پابلو نرودا در يکی از مرطوب‌ترين بخش‌های خاک شيلی دفن بوده است. در عين حال اداره پزشکی قانونی شيلی تجهيزات و روش‌های آزمايشگاهی بسيار عقب مانده‌ای دارد و در نهايت برای تشخيص وجود سم در بدن وی بايد از آزمايشگاه‌های پيشرفته تر کمک بگيرند.

يک مقام حزب کمونيست شيلی نيز که بر اساس درخواست آنها حکم نبش قبر صادر شده است به خبرنگاران گفت مسئله بی اعتمادی و يا احتمال حقه بازی نيست ولی روش و امکاناتی که برای اين تحقيقات در نظر گرفته شده بسيار ناکافی است.