لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ تهران ۱۵:۵۳

«قطر ۱۳ برابر ايران از پارس جنوبی نفت برداشت می کند»


طبق بررسی انجام شده توسط اداره کل نظارت و بازرسی نفت سازمان بازرسی کل کشور، برداشت ايران از لايه نفتی ميدان مشترک پارس جنوبی در حالی هنوز به ۳۵ هزار بشکه نرسيده است که قطر روزانه ۴۵۰ هزار بشکه نفت از لايه نفتی اين ميدان عظيم برداشت می کند.

خبرگزاری مهر با استناد به آمارهای گزارش سازمان بازرسی، در مقايسه با ايران، از برداشت ۱۳ برابری نفت توسط قطر از اين ميدان خبر داده است.

ميدان عظيم گازی پارس جنوبی، بزرگترين ميدان گازی جهان که فقط ذخاير گاز بخش ايرانی آن ۱۴ تريليون متر مکعب برآورد می شود، ميان ايران و قطر مشترک است.

طبق آخرين ارزيابی ها، قطر که ۱۰ سالی زودتر از ايران عمليات توسعه اين ميدان را آغاز کرده و با کمک شرکت های غربی به سرعت فازهای بخش قطری اين ميدان را توسعه می دهد، هم اکنون دو و نيم برابر ايران از اين ميدان گاز توليد می کند و با صادرات سالانه ۷۷ ميليون تن، بزرگترين توليد کننده گاز مايع (ال ان جی) جهان شده است.

لايه نفتی پارس جنوبی

اين ميدان يک لايه نفتی با ذخاير يک ميليارد و ۶۰۰ ميليون بشکه ای نيز دارد که هنوز دقيقا معلوم نيست آيا اين لايه نيز مانند لايه گازی ميدان، ميان ايران و همسايه جنوبی آن مشترک است، يا مستقل.

طبق برآوردهای سال ۲۰۰۵، اين لايه نفتی توسط يک برجستگی در حوالی مرزهای آبی ايران و قطر به دو قسمت کاملا مجزا تقسيم شده است، به عبارتی، توليد چند برابری نفت قطر از اين ميدان باعث سرازير شدن نفت قسمت ايرانی اين لايه نفتی به بخش قطری آن نخواهد شد.

اما، مديريت اکتشاف شرکت ملی نفت ايران در سال ۲۰۱۰ با بررسی نقشه های ژئوفيزيکی موجود، اين نظريه را رد کرد، به عبارتی در صورت اثبات مشترک بودن اين ميدان نفتی، برداشت غير متعادل نفت ايران و قطر به اين معنی است که نفت بخش ايرانی اين ميدان با افزايش حجم نفت استخراج شده توسط قطر، طبيعتا به بخش جنوبی اين لايه سرازير خواهد شد.

بر اساس گزارش سازمان بازرسی ایران، اين ميدان در سال ۱۳۶۷ کشف شد، ولی اولين چاه اکتشافی آن در سال ۱۳۷۷ حفاری شده است.

سازمان بازرسی ایران می گوید: متعاقبا پس از شش سال مناقصه بی نتيجه برای جذب پيمانکاران خارجی، اجرای فاز اول طرح مذکور به صورت ترک تشريفات مناقصه در اسفندماه ۱۳۸۳ طی قراردادی برای مدت ۱۹ ماه به صورت بيع متقابل به شرکت توسعه پترو ايران واگذار گرديد و طبق برنامه می بايست از آذرماه سال ۱۳۸۵ از طرح مزبور بهره برداری به عمل می آمد».

اين گزارش در ادامه می گويد که با وجود «مشترک» بودن لايه نفتی پارس جنوبی با ميدان «الشاهين» قطر و بهره برداری قريب به ۴۵۰ هزار بشکه نفت در روز توسط طرف قطری، برداشت روزانه ۳۵ هزار بشکه در فاز اول اين طرح تاکنون محقق نشده است.

ميدان الشاهين قطر در سال ۱۹۹۲ توسط شرکت مرسک دانمارک کشف شد و قرارداد استخراج نفت از اين ميدان به همين شرکت دانمارکی محول شد.

برخلاف ايران که تاکنون اقدامات چندانی برای توسعه پروژه لايه نفتی پارس جنوبی انجام نداده است، قطر با حفر ۱۳۱ چاه توليدی و تزريق آب شور، همچنين فعال کردن ۱۸ سکوی حفاری و ۶ تاسيسات توليدی متصل به ۲۰ خط لوله از ميدان الشاهين نفت توليد می کند.

بر اساس گزارش ماهانه اوپک که اخيرا منتشر شد، قطر هم اکنون مجموعا روزانه ۷۵۷ هزار بشکه نفت توليد می کند که با احتساب توليد ۴۵۰ هزار بشکه ای نفت اين کشور از ميدان الشاهين، تقريبا ۶۰ درصد توليد نفت قطر از اين ميدان انجام می گيرد.

لايه گازی پارس جنوبی

وضعيت ايران در لايه گازی ميدان مشترک پارس جنوبی نيز رضايت بخش نيست. ايران تاکنون ۸ فاز از فازهای ۲۹ گانه ميدان پارس جنوبی را افتتاح کرده و فازهای ۹ و ۱۰ پارس جنوبی که سه سال قبل به صورت زودهنگام افتتاح شد، هنوز هم با ۱۸ چاه توليدی (به جای ۲۴ چاه) با ظرفيت ۷۵ درصدی (۴۲ ميليون متر مکعب در روز) گاز توليد می کند.

رستم قاسمی، وزير نفت ايران روز يکشنبه، ۴ تير، در پاسخ به سوال خبرنگار خبرگزاری مهر در رابطه با «توليد زودهنگام گاز از پنج فاز ۱۲، ۱۵، ۱۶، ۱۷ و ۱۸ پارس جنوبی تا پايان سال جاری» گفته است که فازهای ۱۵ و ۱۶ پارس جنوبی قطعا طی سال جاری افتتاح خواهد شد.

اين در حالی است که وزارت نفت ايران سال گذشته قول داده بود که راه اندازی زودهنگام فازهای ياد شده تا عيد نوروز انجام شود، موضوعی که هنوز محقق نشده است و به گفته وزير نفت، تنها فازهای ۱۵ و ۱۶ طی سال جاری به توليد زودهنگام (نه توليد با ظرفيت کامل) خواهد رسيد.

ايران در غياب شرکت های نفت و گاز غربی، هم اکنون تنها با اتکا به منابع داخلی مشغول توسعه فازهای پارس جنوبی است و تنها يک شرکت چينی، «سی ان پی سی آی»، در پارس جنوبی حضور (غيرفعال) دارد.

اين شرکت به رغم گذشت بيش از سه سال از عقد قرارداد پنج ميليارد دلاری توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی، هنوز هيچ اقدامی برای توسعه اين فاز انجام نداده است، موضوعی که باعث شده است ايران تاکنون چندين بار به اين شرکت اولتيماتوم بدهد و حتی اين شرکت چينی را تهديد به جريمه مالی کند.

با کنار کشيدن شرکت توتال فرانسه و پتروناس مالزی به خاطر تحريم های بين المللی عليه ايران، قرارداد فاز ۱۱ پارس جنوبی که به خاطر قرارگرفتن در بلوک مرزی ايران و قطر از اهميت ويژه ای برخوردار است، خردادماه سال ۱۳۸۸ با چين بسته شد.

قطر به برکت قراردادهای کلان با شرکت های انرژی جهان، هم اکنون معادل ۱۶ فاز بخش ايرانی پارس جنوبی از اين ميدان گاز برداشت می کند.

طبق گزارش شرکت «بريتيش پتروليوم» که ۲۹ خرداد ماه منتشر شد، توليد سالانه گاز قطر در سال گذشته ميلادی نسبت به سال ۲۰۱۰ به ميزان ۲۶ درصد رشد داشته و به ۱۴۷ ميليارد متر مکعب رسيد. توليد گاز ايران در سال گذشته ميلادی حدود ۱۵۲ ميليارد متر مکعب بود.

ذخاير اثبات شده گاز ايران ۳۳ تريليون و قطر ۲۵ تريليون متر مکعب برآورد شده است.
XS
SM
MD
LG