هفته نامه فرانسوی لوپوئن، نکات تازهای درباره گفتگوهای میشل روکار، نخست وزیر پیشین فرانسه با سفیر وقت ایران در فرانسه را منتشر کرده است. این مصاحبه در شماره سوم تیر ماه ۱۳۹۵ لوپوئن منتشر شده و در آن تقاضاهایی از سوی سفیر ایران مطرح شده که گویا هیچ وقت به دولت فرانسه منتقل نشده است.
میشل روکار، نخست وزیر پیشین فرانسه که در سال های ۱۳۶۷ تا ۱۳۷۰ سمت نخست وزیری را در اختیار داشت، ۱۲ تیر ماه ۱۳۹۵ درگذشت،
در گفت وگوی منتشر شده از سوی «لوپوئن»، میشل روکار میگوید که سفیر جمهوری اسلامی ایران از او درخواست ملاقات کرد و به دیدار او رفت. به گفته روکار، این سفیر که کت و شلوار و جلیقه بر تن داشت و فرانسه را به خوبی حرف میزد، قبلاً مهندس اتمی بود در حالی که سلفش، عمامه به سر داشت.
میشل روکار نه نام سفیر را ذکر میکند و نه تاریخ ملاقات را. اما برپایه نشانههای دیگر، این ملاقات احتمال دارد در سال ۲۰۰۹ (۱۳۸۸) انجام شده باشد.
در آن سال سفیر ایران در فرانسه «سید مهدی میرابوطالبی» بوده است که در فاصله سالهای ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۲ سفارت ایران در پاریس را به عهده داشت. اما ابهام در گفتههای میشل روکار به همینجا محدود نمیشود. معلوم نیست نخست وزیر پیشین فرانسه چرا آقای میرابوطالبی را مهندس اتمی معرفی کرده است. در شرح حال آقای میرابوطالبی چنین چیزی ذکر نشده است. از سوی دیگر، سلف آقای میرابوطالبی در سفارت ایران در فرانسه، علی آهنی بود که عمامه به سر نمیگذاشت.
از این اشتباهها که بگذریم، میشل روکار تعریف میکند که در اولین ملاقات، سفیر جمهوری اسلامی به او اطمینان داد که ایران به دنبال دستیابی به سلاح هستهای نیست بلکه میخواهد «قدرت نرم» (Soft power) خود را در منطقه توسعه بدهد. با این توضیح، خیال آقای روکار راحت میشود و با سفیر میروند قهوه بخورند.
نبرد ملاهای خواهان بمب اتمی و ملاهای گشایش اقتصادی
میشل روکار به خبرنگار لوپوئن توضیح میدهد که در ایران میان نیمی از ملایان، با پشتیبانی دستگاه نظامی و دانشمندان مدرن و تحصیل کردههای غرب، که بمب اتمی میخواهند، و نیمه دیگر که به هیچ وجه بمب اتمی نمیخواهند و آرزومند گشایش اقتصاد جهانی هستند، مبارزه درونی شدیدی جریان دارد.
وی در اینجا یادآور میشود که سلاح هستهای، به سبب مغایرت با قرآن، بارها محکوم شده و حتی فتوایی نیز در حرمت سلاح هستهای وجود دارد. اشاره آقای روکار، به احتمال زیاد، به فتوای آیت الله علی خامنه ایست اما نخست وزیر پیشین فرانسه توضیح نداد که مغایرت سلاح هستهای با قرآن را از کجا آورده است.
در ملاقاتی دیگر، سفیر درباره ماجرای دستگیری کلوتیلد رایس، دانشجوی فرانسوی در ایران، با روکار گفت گو میکند. در این ملاقات، سفیر ایران میگوید: «درست است که این دخترک بیچاره خودش خطرناک نبود و زندانی کردنش دوستانه نیست اما کاش پیش از اینکه به ما دشنام بدهید، توضیح میدادید که پدرش عضو سازمان جاسوسی فرانسه DGSE و مادرش کارمند غیرنظامی وزارت دفاع است و خودش برای گذراندن دوره آموزشی به شهری رفته است که مهمترین مراکز اتمی ما در آن قرار دارد. در آن صورت ما کمتر دشنام میشنیدیم و در این مورد بیشتر نرمش نشان میدادیم».
«مذاکرات اتمی که سایه نتانیاهو در آن سنگین بود»
هرچند میشل روکار، پس از کناره گیری از سمتهای رسمی، یک دفتر مشاوره برای بازرگانی بین المللی بازکرده بود اما مراجعه سفیر ایران به او نمیتوانست برای بهرهمندی از اینگونه مشاورهها باشد زیرا حوزه کار دفتر مشاوره میشل روکار بیشتر آفریقای فرانسه زبان بود و نام ایران اصلا در فهرست کشورهای حوزه فعالیت او به چشم نمیخورد.
دلیل مراجعه به نخست وزیر پیشین را سفیر ایران چنین توضیح داده است: «ما به تجدد، تکنولوژی و بازرگانی نیاز داریم. ما میخواهیم با غرب از جمله با فرانسه گفتگو کنیم. برای این کار دو راه وجود دارد؛ راه رسمی، سفارت، وزارت امورخارجه – و راه موازی، دسترسی مستقیم به دفتر رئیس جمهوری. گرفتاری این است که هر دو راه به روی ما بسته است. به این سبب ما به شما رو آوردهایم. چپ و راست به حرف شما گوش میدهند. به ایران بیائید. شما حتی خواهید توانست آن دختر جوان -کلوتیلد رایس - را با خود بازگردانید».
در آن سال میشل روکار به ایران نرفت زیرا کاخ الیزه با چنین سفری موافق نبود. علاوه بر این، ژان داوید لویت، رایزن ویژه رئیس جمهوری وقت فرانسه، نیکولا سرکوزی، سفیر ایران را احضار کرد و به شدت مورد اعتراض قرار داد.
سفر میشل روکار به ایران سرانجام در ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۱ انجام شد.
او همان روزی که از ایران بازگشت، برای شرکت در میهمانی نهاری که رئیس جمهوری جدید، فرانسوا اولاند، همه نخست وزیران پیشین سوسیالیست را دعوت کرده بود، به کاخ الیزه رفت اما اولاند حاضر نشد درباره ایران با او گفتگو کند.
میشل روکار سپس از لوران فابیوس، وزیر جدید امورخارجه، درخواست ملاقات کرد اما فابیوس گفت: «اگر میخواهی درباره سفرت به ایران حرف بزنی، نمیتوانم تو را بپذیرم». در نتیجه، میشل روکار از سفرش به ایران به هیچکس گزارشی نداد.
در پاسخ به پرسش خبرنگار لوپوئن درباره توصیهای که میتواند به ژان مارک ارو، وزیر کنونی امورخارجه فرانسه، بکند، میشل روکار به گفتگوهای ۵+۱ با ایران بازگشت و گفت در آن مذاکرات بسیار دشوار باید از اوباما پشتیبانی میشد.
به گفته روکار، نیمی از کسانی که دور میز نشسته بودنداز بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، اطاعت میکردند که دیوانه سوء ظن و مشتاق برخورد با ایران است. در آن مذاکرات خط سرکوزی – لویت پیش میرفت. الن ژوپه هم همان را تعقیب کرد. فابیوس هم همان سیاست را ادمه داد بیآنکه از سوی ریاست جمهوری یا حتی در سطح وسیعتری، بین وزارتخانهها، بررسی شده باشد. به باور نخست وزیر پیشین فرانسه، - در مذاکرات ۵+۱ با ایران - لوران فابیوس علیه کشور خودش عمل میکرد.