لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ تهران ۱۰:۱۴

ترکيه حمايت روسيه و ايران را برای برکناری اسد جلب می کند؟


بشار اسد، رییس جمهوری سوریه
بشار اسد، رییس جمهوری سوریه
دولت ترکيه مصمم است با برگزاری «کنفرانس دوستان سوريه-۲ » در استانبول، پيش از پايان ماه جاری میلادی، زمينه برکناری سريعتر بشار اسد از قدرت را فراهم آورد. تلاش آنکارا تنها زمانی به نتيجه مطلوب خواهد رسيد که روسيه و ايران حمايت خود را از دولت کنونی دمشق مورد تجديد نظر قرار دهند . ترکيه به جلب نظر موافق هر دو کشور همسايه در اين زمينه اميدوار می نمايد.

اولين گردهمايی موسوم به «دوستان سوريه» که با هدفی مشابه و تدارکات ناکافی در ۲۴ ماه فوريه در تونس برگزار شد، از دست يافتن به نتايج مورد انتظار بازماند.

با درس گرفتن از دلايل ناموفق ماندن همايش اول، از جمله غيبت روسيه و چين، ترکيه مصمم است که دومين گردهمايی بين المللی پيرامون آينده سوريه به هماهنگی بيشتر جامعه جهانی در اين زمينه و جلب همکاری قدرت های منطقه منجر شود.

هر دو کشور روسيه و ايران به شدت نسبت به اهداف نهايی تغيير رژيم اسد در دمشق مشکوک، و اين تحرکات را مقدمه ای برای تغيير رژيم در تهران تلقی می کنند.

ترکيه با علاقمندی به گسترش بهار عربی در منطقه، و داشتن نگاهی متفاوت با روسيه و ايران در اين مورد، ادامه حکومت اسد در دمشق را تنها در گرو زمان می بيند.

در نگاه ترکيه ادامه در گيری های داخلی سوريه امنيت مرزهای شرقی آن کشور را مورد مخاطره قرار داده و به منظور پرهيز از تخريب و کشتار بيشتر در کشور همسايه، کاستن از هزينه های امنيتی، سياسی و اقتصادی ادامه وضع موجود، و بازگرداندن ثبات به منطقه، می بايد زمينه تغيير سريعتر حکومت کنونی در دمشق فراهم شود.

مانع اصلی در راه دست يافتن به اين هدف که مورد پشتيبانی اکثريت اعضای سازمان ملل و کشور های عضو اتحاديه عرب قرار دارد، ادامه پشتيبانی مسکو، تهران و پکن از حکومت اسد است.

بيانيه تونس، ديدگاه های استانبول

در بيانيه پايانی کنفرانس بی نتيجه ماه فوريه تونس که در آن نمايندگان ۷۰ کشور جهان حضور داشتند، استقرار آتش بس میان ارتش و مخالفان در سوريه، اعمال تحريم های اقتصادی شديد تر عليه دمشق و به رسميت شناختن «شورای ملی سوريه» توصيه شده بود حال آن که تغيير رژيم سوريه در ابتدا نيازمند اقدام عاجل به منظور متوقف ساختن کشتار های کنونی و در گام بعد مستلزم خنثی کردن عمليات ارتش آن کشور است.

کنفرانس تونس که روسيه و چين و ايران و لبنان از حضور در آن خودداری کردند، ضرورت مسلح ساختن مخالفان غير منظم و پراکنده حکومت اسد را مسکوت گذاشت.

مخالفان اسد معتقدند زمان سازش با حکومت اسد و يافتن راه حل سياسی مدت ها پيش از ميان رفته، و تنها مداخله نظامی می تواند به برکناری سريع حکومت اسد منجر شود.

اين نگاه در درون دولت همسايه ترکيه (و نزد دولت ثروتمند قطر به نمايندگی از اتحاديه عرب) دارای طرفداران جدی است، اما به منظور عملی ساختن آن، آنکارا هماهنگی جامعه جهانی و جلب همکاری روسيه ايران و چين را ضروری می داند.

ناظران سازمان ملل بر اين باور اند که تاکنون بيش از هفت هزار و ۵۰۰ غير نظامی مخالف حکومت اسد توسط ارتش و نيروهای امنيتی آن کشور کشته شده اند. شهر حمص و اطراف آن نيز در تکرار تجربه کشتار فوريه سال ۱۹۸۲ در شهر حما توسط ارتش حافظ اسد، پدر بشار، ويران و ساکنان آن از خانه های خود گريخته اند.

مخالفان اسد معتقد اند که بهترين امتياز ممکن برای اسد پيروی از راه علی عبدالله صالح رييس جمهوری سابق يمن و خروج او از کشور، پيش از تشکيل دولت انتقالی و برگزاری انتخابات سراسری در سوريه است.

زمينه سازی ديپلماتيک

هفته پیش بود که احمد داوود اغلو وزير خارجه ترکيه بشار اسد و حکومت او را متهم به ارتکاب جنايت جنگی کرده و گفت که ادامه کشتار مخالفان فرصت استقرار صلح از راه مذاکره را از ميان برده است.

داوود اغلو تاکيد کرد: «وضعيت موجود در سوريه ياد آور کشتار سارايوو و سربرنيتسا (يوگسلاوی سابق) است و فقدان هماهنگی در جامعه جهانی، رژيم سوريه را به ادامه کشتار روزانه مخالفان تشويق می کند.»

در همان روز عبدالله گل رييس جمهوری ترکيه با صدور بيانيه ای در آنکارا خاطر نشان ساخت : «تنها گزينه ايران و روسيه پيوستن به جامعه جهانی در مخالفت با حکومت بشار اسد در سوريه است.»

رييس جمهور ترکيه همچنين ياد آور شد که انتظار دارد رهبران هر دو کشور (ايران و روسيه) نظر خود را در مورد اسد تغيير دهند. ترکيه انتظار دارد در صورت تغيير نگاه مسکو، پکن نيز به اين همکاری های بپيوندد.

ترکيه اميدوار است با پايان انتخابات رييس جمهوری در روسيه، امکان قانع ساختن پوتين به همکاری بيشتر با آنکارا در مورد سوريه فراهم شود. پوتين به گسترش مناسبات و توسعه همکاری با ترکيه علاقمند است.

ترکيه به رغم نصب تجهيزات سامانه موشکی ناتو در خاک خود، با تهران نيز از مناسبات خوبی برخوردار است.

موانع بين راه

طی مذاکرات روزهای آينده با مقامات روسی، دولتمردان ترکيه با مجموعه سياسی هماهنگی روبرو خواهند بود. در مورد انجام مذاکره با مسئولان رسمی جمهوری اسلامی، چنين شرايطی فراهم نيست.

علی اکبر صالحی وزير خارجه جمهوری اسلامی قرار است این هفته با دواوود اغلو در جمهوری آذربايجان (نخجوان) ديدار کند.

پس از انجام مذاکرات نخجوان که در آن وزير خارجه آذربايجان نيز حضور خواهد داشت، صالحی به نمايندگی از سوی دولت احمدی نژاد خواسته های دولت ترکيه درمورد رژيم اسد و سوريه را با خود به تهران خواهد برد.

__________________

نظرات مطرح شده در این مطلب، الزاما بازتاب دیدگاه رادیو فردا نیست.
XS
SM
MD
LG