لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
سه شنبه ۲۸ فروردین ۱۴۰۳ تهران ۲۳:۴۹

درختزاری برای کتاب‌هایی نانوشته و نویسنده‌هایی زاده نشده


مارگارت اتوود
مارگارت اتوود

رمان جدید مارگارت اتوود، نویسنده کانادایی، یک قرن دیگر در سال ۲۱۱۴ میلادی منتشر خواهد شد.

به نوشته روزنامه گاردین، اتوود نخستین نویسنده‌ای است که کار جدیدش - که هم اینک مشغول نوشتن آن است - در پروژه «کتابخانه آینده» منتشر خواهد شد.

کتابخانه آینده - که حاصل ایده کتی پترسون، هنرمندی اسکاتلندی، است - در تابستان گذشته با کاشت ۱۰۰۰ اصله نهال در نوردمارکا در حومه شهر اسلو در نروژ آغاز شد و در قرن آینده به انجام خواهد رسید.

در این پروژه هر ساله تا سال ۲۱۱۴ از یک نویسنده دعوت خواهد شد که متن جدیدی به گنجینه مجموعه بیفزاید. در نهایت در سال ۲۱۱۴ درخت‌هایی که امروز برای تهیه کردن این کتاب‌ها کاشته‌ شده‌اند قطع خواهند شد و کاغذ آنها را تأمین خواهند کرد.

اتوود در همین باره گفت: «این دعوت یکی از آن کارهایی بود که در مقابلش یا بلافاصله جواب آری می‌دهید یا جواب نه. زیاد درباره‌اش فکر نخواهید کرد.»

«فکر می‌کنم ریشه‌اش به دوران کودکی ما برمی‌گردد وقتی که خرت و پرت‌های کوچک را در حیاط خانه‌مان چال می‌کردیم به این امید که یکی در آینده دور پیدا شود و آنها را از زیر زمین بیرون بکشد و پیش خودش بگوید این یک تکه حلبی یا این کیسه پر از تیله چقدر چیز جالبی است. اما چه کسی آن را اینجا خاک کرده؟»

این نویسنده پرافتخار و برنده جوایز جهانی همچنین افزود که اصلاً ناراحت نیست که در طول مدت حیاتش هیچ کس به جز شخص خودش از محتوای داستانی که نوشتن‌اش را آغاز کرده آگاه نخواهد شد: «خیلی لذتبخش است که آن زمان اینجا نباشی و ببینی که وقتی از داستانت نقد خوبی نوشتند کل اعتبارش نصیب ناشر می‌شود و وقتی بَدَش را گفتند همه‌اش تقصیر خودت است. و تازه چرا باید اصلاً حرفشان را باور کنم؟»

نویسنده رمان‌هایی از قبیل «سرگذشت ندیمه» و «آدمکش کور» همچنین گفت: «وقتی کتاب می‌‌نویسی نمی دانی چه کسی آن را خواهد خواند و چه زمانی. نمی‌دانی اینها چه کسانی هستند، نمی‌دانی چند سال‌شان است، یا جنسیت‌شان چیست و ملیت‌شان کدام است یا هر چیز دیگری درباره‌شان [را نمی‌دانی]. برای همین، کتاب‌، به هر روی، عین نامه‌ای است که درون یک بطری مخفی است.»

اتوود پیش‌بینی کرده که خوانندگانش در سال ۲۱۱۴ برای درک کتابش به یک «دیرین انسان شناس» نیاز خواهند داشت که بخش‌هایی از متن را برایشان ترجمه کند چرا که - به گفته او - «زبان حتماً در طول ۱۰۰ سال تغییر خواهد کرد. شاید نه آنقدری که مثلاً از سال ۱۴۰۰ تا به امروز تغییر کرده....»

کتی پترسون که این پروژه را آغاز کرده می‌گوید اتوود نویسنده «رؤیایی» او بوده و به همین دلیل مایل است او باشد که این پروژه را کلید می‌زند: «در خیالم واژه‌های او را می‌بینم که از میان این درخت‌ها جوانه می‌زنند، انگاری که انرژی‌ای نادیده فعال شده و در این جا تجسد می‌یابد، حلقه‌های درونی این درخت‌ها در نهایت فصل به فصل کتاب‌ها را شکل خواهند داد.»

نسخه اصلی کتاب اتوود در اتاقکی خاص در «کتابخانه عمومی دایشمانسکه» نگهداری خواهد شد که در بیورویکای شهر اسلو در سال ۲۰۱۸ تأسیس خواهد شد. قرار است این اتاقک با ورقه‌هایی از چوب درختان پروژه پوشانده شود که نام نویسنده‌ها و عناوین کتاب‌های‌شان بر روی‌ آنها حک خواهد شد، با این حال هیچکدام از دستنوشته‌ها برای مطالعه در دسترس نخواهند بود.

هر سال شرکت «کتابخانه آینده»، متشکل از کارشناسان ادبی و شخص پترسون - مادامی که زنده است - یک نویسنده «برجسته» دیگر را نامزد نوشتن اثر جدید این پروژه خواهند کرد. این شرکت همچنین مسؤولیت حفظ و نگهداری از درختزار این پروژه و چاپ کتاب‌ها بعد از گذشت یک قرن را برعهده دارد. یک ماشین چاپ هم در محل شرکت قرار داده خواهد شد تا آیندگان حتماً توانایی چاپ کتاب بر روی کاغذ را داشته باشند.

پترسون در ادامه توضیحات خود درباره این پروژه گفت: «فکر می‌کنم برای بعضی از نویسنده‌ها این آزادی شگفتی است بتوانند هرآنچه دل‌شان می‌خواهد بنویسند، از داستانی کوتاه تا یک رمان، به هر زبان و در هر زمینه‌ای...فقط از‌شان درخواست کرده‌ایم که نوشته‌شان در مایه تخیل و زمان باشد، که می‌توانند آن را در جهات مختلف هدایت کنند. فکر می‌کنم که نوشتار‌ها به نوعی زمانه ما را بازتاب خواهند داد، بدین ترتیب وقتی خوانندگان در آینده کتاب را می‌گشایند، بازتابی از چگونگی زندگی ما در این عصر را در پیش رو خواهند داشت.»

به گفته هنرمندِ این اثر، ۱۰۰ سال «در مقیاس کیهانی» زمان چندان طولانی‌ای نیست اما از بسیاری جهات تأثیرگذار است «چرا که ورای طول عمر بسیاری از ما است و در عین حال آنقدر نزدیک است که شاید چهره به چهره با آن برخورد کنیم، درکی از آن پیدا کنیم و نسبتش با امروزمان را بیابیم.»

پترسون اذعان می‌کند که «وقتی فکر می‌کنم که خیلی از این نویسنده‌ها هنوز به دنیا نیامده‌اند کمی می‌ترسم.»

XS
SM
MD
LG