لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ تهران ۰۸:۱۳

چرا داعش به قره‌تپه حمله کرد؟


 قره تپه
قره تپه

حمله ناگهانی و غیر مترقبه داعش به«قره تپه» همه را غافلگیر کرد. حمله‌ای که روز سه‌شنبه علنی شد اما دوشنبه رخ داد. قره تپه شهری است کوچک در حاشیه بیابان‌های شمال سد حمرین در استان دیالی. جایی که سلسله جبال حمرین جای خود را انک اندک به تپه ماهورهایی می دهد که از ویژگی‌های اصلی استان دیالی هستند. پیدا کردن قره تپه روی نقشه اندکی دشوار است چون شهر بزرگی نیست. اما جایی راهبردی و مهم دارد. اگر در نقشه عراق در شمال شرقی بغداد و غرب خانقین دریاچه سد حمرین را بر روی رود دیالی (سیروان) نگاه کنید در شمال دریاچه سد، نخلستان‌ها و بیشه‌هایی وجود دارد و در انتهای این بیشه‌ها درست در حاشیه تپه ماهورها و قبل از آنکه دشت و بیابان شروع شود، شهری کوچک و تنها دیده می‌شود که همان قره تپه است.

داعش در ۴۸ ساعت گذشته تلاش کرده تا این شهر را که ترکیب جمعیتی آن کرد و عرب و ترکمن است تصرف کند اما ارتش عراق می‌گوید این حمله را با کمک نیروهای مردمی و حمایت هوایی دفع کرده است. عنصر مهم حمله داعش به قره تپه ناگهانی بودن آن است.

در واقع به نظر می رسد داعش که از ترابری سبک مناسبی برخوردار است (تویوتاهای شاسی‌بلند حمل نفر و مسلح به تیربار) از این مزیت برای تجمیع سریع نیرو و حملات برق‌آسا به مناطقی استفاده می‌کند که ارتش عراق در آن لحظه خاص در آن منطقه از فقدان نیرو و تجهیزات برخوردار است.

چنین حملاتی اگر منجر به تصرف موقعیت مورد نظر شود بلافاصله با همین توان لجستیکی و ترابری، آن منطقه اشغال شده تقویت و تثبیت می‌شود( مانند تاکتیکی که در تصرف موصل با تعداد اندک نیرو در حمله اولیه بکار گرفته شد و سپس نیروهای موجود تقویت شدند و خطوط دفاعی داعش تحکیم شد).

اگر هم در این نوع حملات، داعش بعد از تک غافلگیرانه اولیه امید به موفقیت به هر دلیل از جمله رسیدن حمایت هوایی برای نظامیان عراقی نداشته باشد، نشان داده که معمولا بلافاصله قادر است از این توان ترابری سبکی که در اختیار دارد استفاده کرده و جبهه مورد نظر را تخلیه کند و نیروهای خود را به جبهه و محور دیگری منتقل کند.

تاکتیکی که در ماه‌های گذشته به کرات بین جبهه‌ها و محورهای مختلف داعش در خاک سوریه و عراق به کار گرفته شده و حالا به مزیت سازمان رزم داعش تبدیل شده است. اما تصرف قره تپه کوچک و در حاشیه بیابان که راهی به هیچیک از شهرهای بزرگ عراق ندارد برای داعش چه اهمیتی دارد؟ به نظر می‌رسد داعش در حال تکمیل کردن حلقه حضور نیروهای خود در اطراف سد حمرین است. سدی نسبتا بزرگ بر روی رودخانه‌ای با آورد سالیانه بالای آب. در بالا دست مقدادیه و بعقوبه( مرکز دیالی ) و بغداد. داعش هم‌اکنون با کنترل شهر کوچک جلولا( در ۴۱ کیلومتری مرز خسروی ایران) در ساحل شرقی سد حمرین حضور دارد و در ساحل غربی این سد و دریاچه نیز در شمال مقدادیه حضوری فعال یافته است

حتی ماه گذشته با تصرف بند تنظیمی بر روی سد حمرین که اندکی پایین‌تر از بدنه اصلی سد حمرین قراردارد، کنترل دریچه‌های این بند تنظیمی را بدست گرفت و مانع از رسیدن آب به ده‌ها هزار تن از ساکنان اطراف مقدادیه و بعقوبه از جمله شهر «بلد روز» در جنوب خانقین و بین مندلی و بعقوبه شد.

نوع حضور داعش در اطراف سد حمرین در استان دیالی، مانورهای اخیرش برای تصرف سد بزرگ حدیثه در استان الانبار و در نزدیکی مرزهای سوریه، حمله سه ماه قبلش برای تصرف سد بزرگ موصل و تصرف موقت آن و احاطه و کنترل ۱۰ ماه گذشته‌اش بر سد فلوجه، نشان از علاقه تاکتیکی سازمان رزم داعش به سیطره بر سدهای عراق دارد.

داعش در استان صلاح الدین نیز در اطراف دو سد ادهم و العظیم که بر روی دو رودخانه العظیم و ادهم در نزدیکی ارتفاعات جبل حمرین احداث شده‌اند، حضوری پراکنده ولی موثر و فعال داشته و دارد. داعش چندی قبل نیز از باز کردن دریچه‌های سد فلوجه برای زیرآب بردن مناطقی از ابوغریب در نزدیکی بغداد استفاده کرد. بنابر این بعید نیست در آینده و در چارچوب راهبرد اصلی خود برای حمله به بغداد و مناطق جمعیتی پیرامون آن از آب دریاچه سدهای حمرین، فلوجه و حدیثه به عنوان یک سلاح غیر متعارف استفاده کند.

آنگونه که دولت عراق می‌گوید روزهای دوشنبه و سه‌شنبه نبرد با داعش در اطراف منطقه البغدادی در استان الانبار نیز با شدت در جریان بوده است. البغدادی در حاشیه رود فرات و بین شهر تصرف شده هیت و شهر تحت محاصره حدیثه قراردارد. داعش طی هفته‌های گذشته تلاش کرده با عبور از منطقه البغدادی خود را به پایگاه هوایی عین الاسد برساند که در حاشیه البغدادی در بیابان‌های الانبار قراردارد و هم‌اکنون محلی برای حملات هوایی به داعش و حضور مستشاران نظامی آمریکا است. آمریکا ۱۴۰۰ مستشار نظامی در عراق دارد و روز سه‌شنبه نیز تایید شد که قرار است پس از تایید کنگره ۴۶ هزار گلوله توپ تانک‌های آبرامز را به عراق بفروشد.

و نهایت آنکه خارج از حوزه نظامی در حوزه امنیتی نیز داستان انفجارهای زنجیره‌ای علیه بغداد همچنان پابرجا است و روز سه‌شنبه نیز انفجارهایی در این شهر شمار دیگری از غیرنظامیان را کشته و زخمی کرد.

آماری که روز سه‌شنبه مسئولان امنیتی بغداد دادند نشان از گستردگی و اهمیت بالای این انفجارها برای داعش و سایر مخالفان مسلح دولت عراق دارد که البته دیگر این روزها کمتر نامی از آنها شنیده می‌شود و هر چه هست سخن از داعش است.

مسئولان امنیتی بغداد روز سه‌شنبه گفتند که فقط در یک روز ۱۸ خودروی بمبگذاری شده را در معبرهای ورودی به بغداد کشف کرده‌اند. موج حملاتی که نشان می‌دهد داعش بر روی از بین بردن امنیت درون‌شهری بغداد حساب ویژه‌ای باز کرده است.

تحول جدید در این حوزه نیز اینکه منطقه الخضرا که محل استقرار نهادهای حکومتی عراق است طی ساعات گذشته هم با خمپاره قرار گرفته و هم با کاتیوشا که هدف کاتیوشاها سفارت آمریکا بوده است. تحولی جدید در نوع سلاح‌های بکارگیری شده علیه امنیت بغداد.

اما در حوزه سیاسی شاید نکته مهم در مذاکرات اعلام شده و علنی حیدر العبادی نخست وزیر جدید عراق با پنج مقام ایرانی ( رهبر- رئیس جمهوری- معاون اول رئیس جمهوری- رئیس قوه قضاییه و دبیر شورای عالی امنیت ملی)، تعریف و تمجید ویژه آیت‌الله خامنه‌ای از نوری المالکی نخست‌وزیر پیشین عراق در حضور نخست‌وزیر فعلی باشد. اقدامی بر اساس سیاستی که پیش از این اعلام شده بود یعنی حفظ نوری المالکی به عنوان یک عنصر سیاسی فعال نزدیک به ایران در ساختار رهبری عراق. البته آیت‌الله خامنه‌ای دو وجه دیگر سیاست ایران در عراق را نیز اعلام کرده. یکی مخالفت با ائتلاف بین‌المللی به رهبری آمریکا علیه داعش و دوم اعلام آمادگی ایران برای کمک به دولت عراق علیه داعش.

XS
SM
MD
LG