لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
سه شنبه ۲۹ اسفند ۱۴۰۲ تهران ۰۷:۲۶

«هراس ناشی از معامله هسته ای ايران»


مقامات ایران، برزیل و ترکیه به هنگام اعلام موافقت ایران با مبادله اورانیوم غنی شده در خاک ترکیه برای تامین سوخت راکتور تحقیقاتی تهران
مقامات ایران، برزیل و ترکیه به هنگام اعلام موافقت ایران با مبادله اورانیوم غنی شده در خاک ترکیه برای تامین سوخت راکتور تحقیقاتی تهران
روزنامه وال استريت جورنال می نويسد که توافق هسته ای اخير ايران برای معاوضه سوخت هسته ای آن کشور با ميانجيگری برزيل و ترکيه مانع جديدی بر سر راه اعمال تحريم و مجازات دولت ايران ايجاد خواهد کرد و مشکلاتی را برای اعمال رهبری جهانی آمريکا در برابر نفوذ قدرتهای کوچک فراهم خواهند کرد.

طبق توافق روز يکشنبه در تهران، دولت ايران پذيرفته است که بخشی از اورانيوم غنی شده با غلظت پايين خود را با اورانيوم با غلظت ۲۰ درصد درخارج از کشور معاوضه کند. اين توافق با ميانجيگری برزيل و ترکيه حاصل شد که دو اقتصاد رو به رشد هستند و در بسياری از موارد می خواهند از طريق مخالفت با آمريکا نفوذ خود را در عرصه بين المللی گسترش دهند.

به نوشته وال استريت جورنال دولت آمريکا نگرانی و ملاحظات خود را در مورد اين توافق ابراز کرده و می گويد که اين معامله نسخه ضعيف تری از توافق پاييز سال گذشته در ژنو است که سپس دولت ايران از پذيرش آن امتناع کرد.

به عنوان مثال در توافق سال گذشته ايران متعهد می شد که غنی سازی اورانيوم با غلظت بيشتر از ۳ تا ۴ درصد را کاملا متوقف کند. اما در توافق اخير ايران به توقف غنی سازی متعهد نمی شود و در حال حاضر درجه غلظت غنی سازی بخشی از اورانيوم در ايران حدود ۲۰ درصد است. البته ايران قبول کرده که حجم مشابهی از اورانيوم غنی شده خود ( حدود ۱۲۰۰ کيلوگرم) را به خارج بفرستد. ولی چون توليد ايران افزايش يافته می تواند حجم اورانيوم غنی شده بيشتری را در کشور حفظ کند.

به نوشته وال استريت جورنال آمريکا و متحدان اروپايی آن نگران هستند که توافق اخير تلاش برای تصويب تحريم ها عليه ايران را در شورای امنيت مختل کند.

سخنگوی کاخ سفيد گفت:« دولت ايران با اقدامات عملی و نه حرف بايد ثابت کند که به تعهدات بين المللی خود پايبند است و در غير اين صورت با عواقب آن از جمله تحريم روبرو خواهد شد.»

روز دوشنبه ديمیتری مدودوف، رييس جمهور روسيه، به شکل محتاطانه ای از توافق تهران استقبال کرد اما تاکيد کرد که هنوز سئوالات مهمی بخصوص در مورد ادامه غنی سازی در ايران برجای خود باقی است. مقامات دولت چين تاکنون در مورد توافق روز يکشنبه واکنشی نشان نداده اند.

وال استريت جورنال يادآوری می کند که متن توافق روز يکشنبه قرار است از سوی آژانس بين المللی انرژی اتمی و اعضای شورای امنيت بررسی شود. يک سخنگوی سازمان ملل متحد پيشنهاد دولت ايران را اميد بخش توصيف کرد چون می تواند راهی برای ادامه گفت وگو باشد.

دولت آمريکا در برخورد با اقدامات رهبران برزيل و ترکيه بايد بسيار هوشمندانه عمل کند چون هر دو کشور در حال حاضر از اعضای غير دائمی شورای امنيت هستند. برخی از مقامات آمريکايی معتقدند که رهبران ترکيه و برزيل عملا به دام بازی های ايران افتاده اند که هدف آن بر هم زدن اتحاد بين المللی عليه برنامه های هسته ای آن کشور است. کاخ سفيد در واکنش خود مراقب بود که رهبران ترکيه و برزيل را مورد انتقاد قرار ندهد و «تلاشهای آنها را ستود»

با اين وجود برخی از رهبران آمريکا و اروپا روز دوشنبه از اقدام دولت های ترکيه و برزيل به تلخی ياد کرده و گفتند که اين مسئله می تواند به تلاشهای دولت ترکيه برای عضويت در اتحاديه اروپا و اميد دولت برزيل برای عضويت دائم در شورای امنيت سازمان ملل متحد لطمه بزند.


وال استريت جورنال مدعی می شود که برزيل و ترکيه به متحدان ديپلماتيک ايران بدل شده و هر دو کشور قراردادهای تجاری و انرژی بزرگی با ايران دارند. اما هيچيک از دو کشور جزو دشمنان آمريکا نيستند و بخصوص ترکيه يک متحد نظامی مهم برای آمريکا بوده است.

اما ترکيه همواره به توان و برنامه های هسته ای سوءظن برانگيز اسراييل اشاره دارد که برای دولت آمريکا يک موضوع دشوار است. برزيل نيز اخيرا با انتقاد از طرح آمريکا برای استفاده از پايگاههای نظامی در کلمبيا خشم مقامات آمريکا را برانگيخته است.

برزيل که داوطلبانه برنامه های هسته ای تسليحاتی خود را متوقف کرد در عرصه مبارزه با گسترش سلاحهای هسته ای از اعتبار و نفوذ برخوردار است و مقامات اين کشور می گويند که رژيم هسته ای فعلی در سطع جهان مانع توسعه تکنولوژی هسته ای صلح آميز برای کشورهای فقير شده اما نتوانسته است از دستيابی برخی کشورها به تسليحات هسته ای جلوگيری کنند.

در عين حال برزيل معاملات تجاری بزرگی با ايران دارد. ايران از خريداران بزرگ گوشت آن کشور است و دو طرف می گويند که حجم معاملات در آينده افزايش خواهد يافت.

وال استريت جورنال خاطر نشان می کند که مقامات آمريکايی و اروپايی تاکيد می کنند که توافق روز يکشنبه بسيار ضعيف تر از طرحی است که در پاييز سال گذشته در مذاکرات ژنو مطرح شد و هشدار می دهند که طبق توافق اخير ايران عملا هيچگونه تضمينی برای توقف غنی سازی نمی دهد.

مقامات ايران روز دوشنبه گفتند که اين تواق مانع ادامه غنی سازی در ايران نخواهد شد و در عين حال ايران اين را حق مسلم خود می داند که هر لحظه ای بدون تاييد آژانس بين المللی انرژی اتمی و يا شورای امنيت سازمان ملل متحد اورانيوم غنی شده خود را از ترکيه بازگرداند.

طبق قرار داد روز يکشنبه همچون طرحی که قرار بود در پاييز گذشته در ژنو به امضا برسد ايران حدود ۱۲۰۰ کيلوگرم ( که حدس زده می شود ۷۵ درصد از اورانيوم غنی شده اين کشور باشد) را به ترکيه خواهد فرستاد. هنوز مشخص نيست که چه کشوری وظيفه غنی سازی بيشتر اين مواد به مرحله ۲۰ درصد را انجام خواهد داد که قرار است بعدا برای مصرف در راکتور تحقيقاتی تهران به کار گرفته شود. در طرح پيشنهادی سال گذشته قرار بود دولتهای روسيه و فرانسه اين غنی سازی را انجام دهند.

وال استريت جورنال در پايان به نقل از مقامات آمريکايی می نويسد که در هفته های آينده سياست اين کشور در قبال ايران در دو عرصه داخلی و بين المللی تحت فشار قرار خواهد گرفت. از يک سو کنگره آمريکا با تصويب مقررات سختگيرانه ای می کوشد که عرصه واردات انرژی ايران را فلج کند. اما کاخ سفيد نگران است که تصويب چنين اقداماتی تلاش برای ايجاد وحدت در شورای امنيت را خدشه دار کند. اما اگر شورای امنيت با تشديد تحريم ها موافقت کند نگرانی در اين زمينه برطرف خواهد شد.

آن طور که يک مقام آمريکايی به وال استريت جورنال گفته است :« روزهای آينده بسيار حساس و سرنوشت ساز هستند.»
XS
SM
MD
LG