ولادیمیر پوتین، نخست وزیر روسیه، در سالروز کشتار شش پرستار غربی عضو صلیب سرخ، در بیمارستان گروزنی، مرکز جمهوری مسلمان‌نشین چچن، بازداشت جولین آسانژ، موسس ویکی‌لیکس، را مورد انتقاد قرار داد و آن را «غیردموکراتیک» نامید. کشتار یاد شده خونین‌ترین حادثه علیه کارکنان صلیب سرخ طی ۱۵۰ سال گذشته محسوب می‌شود. حادثه مورد اشاره و همچنین ترور بیش از ۳۰۰ روزنامه‌نویس جستجوگر روسی مخالف دولت مستقیما به رهبران کرملین نسبت داده شده است.
روز ۲۴ نوامبر (دو هفته قبل) و در اوج افشاگری‌های ویکی‌لیکس، سرگرد الکسی پوتمکین، جاسوس روسی پناهنده به غرب، در مصاحبه با روزنامه بریتانیایی تایمز مدعی شد که کشتار شش پرستار یاد شده (یک اسپانیایی، دو نروژی، یک کانادایی، یک نیوزیلندی و یک هلندی) در دسامبر سال ۱۹۹۶ در بیمارستانی در گروزنی، مرکز چچن، توسط نیروهای مخصوص «سازمان امنیت فدرال» (اف‌اس‌بی، کاگ‌ب امروزی) روسیه صورت گرفته است.
نیروهای مخصوص سازمان امنیت روسیه، بنا بر اظهارات سرگرد پوتمکین، ۱۴ سال پیش در ادامه درگیری با جنگجویان چچن به یک بیمارستان موقت که توسط صلیب سرخ در محل مدرسه‌ای در روستای نووی آتاگی، جنوب گروزنی، برپا شده بود وارد شدند و تمامی کارکنان آن را به قتل رساندند.
پوتمکین یک مامور مخفی و عضو سابق سازمان امنیت فدرال روسیه است و شش سال پیش در آلمان به غرب پناهنده شد. وی شخصا در عملیات روستای نووی آتاگی حضور داشته و عضو گروه پشتیبانی عملیات یاد شده بوده است.
پوتمکین متن پیاده شده مکالمات رادیویی عملیات یاد شده را از سازمان امنیت فدرال روسیه به سرقت برده و همراه چندین مدرک دیگر در اختیار سازمان‌های اطلاعاتی غرب قرار داده است. در آن زمان دولت روسیه جنگجویان چچن را مسئول کشتار کارکنان صلیب سرخ معرفی کرد.
قتل لیتوی‌ننکو در لندن
چنان چه دولت روسیه به افشاگر یاد شده دسترسی می‌یافت، سرنوشت وی به هیچ وجه بهتر از الکساندر لیتوی‌ننکو یا صدها روزنامه‌نویس و نویسنده روسی افشاگر دیگر که در ۱۸ سال گذشته به قتل رسیده‌اند نمی‌بود.
لیتوی‌ننکو، مامور سابق سازمان امنیت فدرال روسیه و کاگ‌ب که به بریتانیا پناهنده شده بود، در روز اول نوامبر سال ۲۰۰۶ در لندن دچار بیماری مرموزی شده و به بیمارستان انتقال یافت. وی سه هفته بعد به دلیل مسمومیت ناشی از خوردن مواد سمی اتمی (پلونیوم ۲۱۰) در بیمارستان درگذشت.
لیتوی‌ننکو دو کتاب تحت عنوان «انفجار روسیه: ترور از درون» و همچنین «گروه جنایتکار لوبیانکا» را انتشار داده بود. کتاب اخیر حاوی اطلاعات دست اول پیرامون قتل‌های مرموز معروف به «بمب‌گذاری‌های آپارتمانی» و دیگر اقدامات سازمان امنیت فدرال روسیه است.
هزینه کتاب لیتوی‌ننکو را بروزووسکی، سرمایه‌دار مخالف پوتین، تامین کرد. بروزووسکی از جمله مخالفان پوتین و اینک در بریتانیا پناهنده سیاسی است. میلیارد ها دلار دارایی او با تصمیم پوتین مصادره شده و در اختیار دولت روسیه قرار گرفته است.
لیتوی‌ننکو، مانند تعداد دیگری از افشاگران و محققین، مدعی است که ماموران اف‌اس‌بی قتل‌های آپارتمانی را به منظور از میان بردن مخالفان دولتی و در نهایت روی کار آوردن ولادیمیر پوتین صورت داده‌اند. کتاب یاد شده از پاره‌ای جهات شبیه کتاب «عالیجناب سرخ‌پوش» اکبر گنجی و «قتل‌های زنجیره‌ای» در ایران است.
دولت بریتانیا چندی بعد با ارائه مدارکی اعلام داشت که قتل لیتوی‌ننکو در لندن به احتمال زیاد توسط مامور امنیتی دیگر روسی بنام اندری لوگایف که به این منظور به لندن اعزام شده بوده صورت گرفته است. به دنبال این رویداد مناسبات سیاسی لندن با مسکو بسیار تیره شد و در آستانه ترک مراوده قرار گرفت.
دولت پوتین اتهام شرکت داشتن در قتل لیتوی‌ننکو را انکار کرد، ولی اندکی بعد آندری لوگانف، متهم به قتل، از سوی حزب پوتین نامزد عضویت در پارلمان روسیه (دوما) شد و بعد از انتخاب شدن به نمایندگی مجلس و استفاده از مصونیت قضایی از هر نوع تحقیق معاف شد. مناسبات نزدیک آندری لوگانف با ولادیمیر پوتین در روسیه راز سربه‌مهری نیست.
سابقه سازمان امنیت فدرال
به دنبال کودتای کاگ‌ب در سال ۱۹۹۱ علیه رئیس جمهور وقت روسیه، میخائیل گورباچف، این سازمان امنیت منحل شد. به جای آن بوریس یلتسین، رئیس جمهور بعدی، سازمان امنیت تازه‌ای را به نام اف‌اس‌ک با استفاده از کادرهای کاگ‌ب به وجود آورد.
این سازمان در آوریل سال ۱۹۹۵ به سازمان امنیت فدرال یا اف‌اس‌ب تغییر نام داد و مستقیما زیر نظر یلتسین قرار گرفت. اولین رئیس سازمان امنیت تازه سرلشکر میخائیل ایوانوویج بارسیکف بود.
در سال ۱۹۹۸، با حکم یلتسین، ولادیمیر پوتین، مامور سابق کاگ‌ب، با ارتقاء مقام، جانشین بارسیکف شد. پوتین دامنه قدرت و حوزه عملیات اف‌اس‌بی را افزایش داد و علاوه بر مقابله با مخالفان داخلی، و درگیری با مافیای روسی، عملیات ضد جاسوسی و برون‌مرزی را نیز بر آن افزود.
تعدادی از روزنامه‌نویسان، نویسندگان و افشاگران روسی من‌جمله آنا پولیتکووسکایا، یوری فلشتینسکی، آلکساندر لیتوی‌ننکو، لو پاسه پا، جولیا لاتینینا مدعی شده‌اند که سازمان امنیت جدید روسیه مستقیما در سرکوب مخالفان داخلی دولت و اعمال کنترل بر جامعه دست داشته و مشابه کاگ‌ب در زمان حیات اتحاد شوروی عمل می‌کند.
قبضه دولت توسط امنیتی‌ها
از سال ۱۹۹۸ ماموران سابق کاگ‌ب که به مدیریت سازمان جدید اف‌اس‌ب رسیده بودند، دولت را در روسیه مستقیما در اختیار گرفتند. اولین رئیس دولت از این گروه یوگنی پریماکف بود و متعاقبا ولادیمیر پوتین در ۸ اوت سال ۱۹۹۹ این منصب را در اختیار گرفت.
در ماه سپتامبر همان سال و در جریان جنگ دوم علیه مسلمانان مسلح چچن، بمب‌گذاری‌های و قتل‌های آپارتمانی در روسیه آغاز شد. هدف بمب‌گذاری‌ها و قتل‌های آپارتمانی در روسیه از سوی منابع مستقل، من‌جمله دیوید ساتر، محقق موسسه جانز هاپکینز و انستیتوی هوور، و همچنین مخالفان دولت، کمک به تحکیم قدرت پوتین معرفی شد.
تاکنون انجام هر نوع تحقیق مستقل پیرامون بمب‌گذاری‌های آپارتمانی به دلیل ایستادگی دولت بی‌نتیجه مانده و تعدادی از مححقان مستقل نیز در این راه جان خود را از دست داده‌اند.
ترور خانم آنا پولیتکووسکایا، خبرنگار و نویسنده طرفدار حقوق بشر و مخالف سرکوب مسلمانان چچن، در اکتبر سال ۲۰۰۶ انعکاس جهانی گسترده‌ای یافت. کتاب «روسیه پوتین» از جمله نوشته‌های این نویسنده مخالف پوتین است.
ترور افشاگران روسی
بنا بر ادعای وسیوولدو بوگدانف، اتحادیه روزنامه‌نگاران روسیه، در ۱۸ سال گذشته در حدود ۳۰۰ روزنامه‌نویس روسی به طرز مرموزی در آن کشور به قتل رسیده‌اند (خبرگزاری ریا نووستی، نوامبر سال جاری)، حال آن که تاکنون تحقیق پیرامون هیچ یک از این قتل‌ها به نتیجه نهایی نرسیده است. تمامی روزنامه‌نویسان مورد سوء قصد قرار گرفته در ردیف مخالفان پوتین قرار داشته‌اند.
در تازه‌ترین سوء قصد علیه روزنامه‌نویسان روسی مخالف پوتین، در ابتدای ماه گذشته، کاشین، گزارشگر ۳۰ ساله نشریه کامرسانت، در مقابل آپارتمان استیجاری خود مورد حمله اشخاص ناشناس مسلح به میله آهنی قرار گرفت. در نتیجه سوء قصد هر دو آرواره کاشین شکسته شد، جمجمه او ترک خورد، و یکی از پاهای او شکست. کاشین در حال حاضر تحت مراقبت‌های ویژه پزشکی است (کامرسانت، ۱۰ نوامبر ۲۰۱۰).
بنا بر گزارش خبرگزاری روسی اینترفکس، پیرامون سوء قصد علیه کاشین، مدودف، رئیس جمهور روسیه، قول داد و ابراز اطمینان کرد که عوامل سوء قصد دستگیر و مجازات خواهند شد.
حمله به کاشین نیز مانند تمامی بیش از ۳۰۰ فقره سوء قصد منجر به قتل پیش از آن، آثار اقدام و دست داشتن عوامل حرفه‌ای را با خود داشته است. در هیچ یک از موارد سوء قصد قبلی تاکنون هیچ متهمی معرفی، دستگیر یا محاکمه نشده است.
در تمامی تحقیقات مستقل انجام شده پیرامون این قتل‌ها و همچنین قتل هزاران نفر در جمهوری چچن، انگشت اتهام به سوی کرملین نشانه می‌رود.
پوتین، نخست وزیر کنونی روسیه، که روز پنج‌شنبه بازداشت جولین آسانژ، افشاگر استرالیایی و موسس ویکی‌لیکس، را مورد انتقاد قرار داد، طی یک دهه و نیم گذشته در مسئولیت‌های مختلف، من‌جمله ریاست سازمان امنیت فدرال، نخست وزیری، ریاست جمهوری و نخست وزیری دوباره، قدرتمندترین گرداننده کرملین بوده است.
روز ۲۴ نوامبر (دو هفته قبل) و در اوج افشاگری‌های ویکی‌لیکس، سرگرد الکسی پوتمکین، جاسوس روسی پناهنده به غرب، در مصاحبه با روزنامه بریتانیایی تایمز مدعی شد که کشتار شش پرستار یاد شده (یک اسپانیایی، دو نروژی، یک کانادایی، یک نیوزیلندی و یک هلندی) در دسامبر سال ۱۹۹۶ در بیمارستانی در گروزنی، مرکز چچن، توسط نیروهای مخصوص «سازمان امنیت فدرال» (اف‌اس‌بی، کاگ‌ب امروزی) روسیه صورت گرفته است.
نیروهای مخصوص سازمان امنیت روسیه، بنا بر اظهارات سرگرد پوتمکین، ۱۴ سال پیش در ادامه درگیری با جنگجویان چچن به یک بیمارستان موقت که توسط صلیب سرخ در محل مدرسه‌ای در روستای نووی آتاگی، جنوب گروزنی، برپا شده بود وارد شدند و تمامی کارکنان آن را به قتل رساندند.
پوتمکین یک مامور مخفی و عضو سابق سازمان امنیت فدرال روسیه است و شش سال پیش در آلمان به غرب پناهنده شد. وی شخصا در عملیات روستای نووی آتاگی حضور داشته و عضو گروه پشتیبانی عملیات یاد شده بوده است.
پوتمکین متن پیاده شده مکالمات رادیویی عملیات یاد شده را از سازمان امنیت فدرال روسیه به سرقت برده و همراه چندین مدرک دیگر در اختیار سازمان‌های اطلاعاتی غرب قرار داده است. در آن زمان دولت روسیه جنگجویان چچن را مسئول کشتار کارکنان صلیب سرخ معرفی کرد.
قتل لیتوی‌ننکو در لندن
چنان چه دولت روسیه به افشاگر یاد شده دسترسی می‌یافت، سرنوشت وی به هیچ وجه بهتر از الکساندر لیتوی‌ننکو یا صدها روزنامه‌نویس و نویسنده روسی افشاگر دیگر که در ۱۸ سال گذشته به قتل رسیده‌اند نمی‌بود.
لیتوی‌ننکو، مامور سابق سازمان امنیت فدرال روسیه و کاگ‌ب که به بریتانیا پناهنده شده بود، در روز اول نوامبر سال ۲۰۰۶ در لندن دچار بیماری مرموزی شده و به بیمارستان انتقال یافت. وی سه هفته بعد به دلیل مسمومیت ناشی از خوردن مواد سمی اتمی (پلونیوم ۲۱۰) در بیمارستان درگذشت.
لیتوی‌ننکو دو کتاب تحت عنوان «انفجار روسیه: ترور از درون» و همچنین «گروه جنایتکار لوبیانکا» را انتشار داده بود. کتاب اخیر حاوی اطلاعات دست اول پیرامون قتل‌های مرموز معروف به «بمب‌گذاری‌های آپارتمانی» و دیگر اقدامات سازمان امنیت فدرال روسیه است.
هزینه کتاب لیتوی‌ننکو را بروزووسکی، سرمایه‌دار مخالف پوتین، تامین کرد. بروزووسکی از جمله مخالفان پوتین و اینک در بریتانیا پناهنده سیاسی است. میلیارد ها دلار دارایی او با تصمیم پوتین مصادره شده و در اختیار دولت روسیه قرار گرفته است.
لیتوی‌ننکو، مانند تعداد دیگری از افشاگران و محققین، مدعی است که ماموران اف‌اس‌بی قتل‌های آپارتمانی را به منظور از میان بردن مخالفان دولتی و در نهایت روی کار آوردن ولادیمیر پوتین صورت داده‌اند. کتاب یاد شده از پاره‌ای جهات شبیه کتاب «عالیجناب سرخ‌پوش» اکبر گنجی و «قتل‌های زنجیره‌ای» در ایران است.
دولت بریتانیا چندی بعد با ارائه مدارکی اعلام داشت که قتل لیتوی‌ننکو در لندن به احتمال زیاد توسط مامور امنیتی دیگر روسی بنام اندری لوگایف که به این منظور به لندن اعزام شده بوده صورت گرفته است. به دنبال این رویداد مناسبات سیاسی لندن با مسکو بسیار تیره شد و در آستانه ترک مراوده قرار گرفت.
دولت پوتین اتهام شرکت داشتن در قتل لیتوی‌ننکو را انکار کرد، ولی اندکی بعد آندری لوگانف، متهم به قتل، از سوی حزب پوتین نامزد عضویت در پارلمان روسیه (دوما) شد و بعد از انتخاب شدن به نمایندگی مجلس و استفاده از مصونیت قضایی از هر نوع تحقیق معاف شد. مناسبات نزدیک آندری لوگانف با ولادیمیر پوتین در روسیه راز سربه‌مهری نیست.
سابقه سازمان امنیت فدرال
به دنبال کودتای کاگ‌ب در سال ۱۹۹۱ علیه رئیس جمهور وقت روسیه، میخائیل گورباچف، این سازمان امنیت منحل شد. به جای آن بوریس یلتسین، رئیس جمهور بعدی، سازمان امنیت تازه‌ای را به نام اف‌اس‌ک با استفاده از کادرهای کاگ‌ب به وجود آورد.
این سازمان در آوریل سال ۱۹۹۵ به سازمان امنیت فدرال یا اف‌اس‌ب تغییر نام داد و مستقیما زیر نظر یلتسین قرار گرفت. اولین رئیس سازمان امنیت تازه سرلشکر میخائیل ایوانوویج بارسیکف بود.
در سال ۱۹۹۸، با حکم یلتسین، ولادیمیر پوتین، مامور سابق کاگ‌ب، با ارتقاء مقام، جانشین بارسیکف شد. پوتین دامنه قدرت و حوزه عملیات اف‌اس‌بی را افزایش داد و علاوه بر مقابله با مخالفان داخلی، و درگیری با مافیای روسی، عملیات ضد جاسوسی و برون‌مرزی را نیز بر آن افزود.
تعدادی از روزنامه‌نویسان، نویسندگان و افشاگران روسی من‌جمله آنا پولیتکووسکایا، یوری فلشتینسکی، آلکساندر لیتوی‌ننکو، لو پاسه پا، جولیا لاتینینا مدعی شده‌اند که سازمان امنیت جدید روسیه مستقیما در سرکوب مخالفان داخلی دولت و اعمال کنترل بر جامعه دست داشته و مشابه کاگ‌ب در زمان حیات اتحاد شوروی عمل می‌کند.
قبضه دولت توسط امنیتی‌ها
از سال ۱۹۹۸ ماموران سابق کاگ‌ب که به مدیریت سازمان جدید اف‌اس‌ب رسیده بودند، دولت را در روسیه مستقیما در اختیار گرفتند. اولین رئیس دولت از این گروه یوگنی پریماکف بود و متعاقبا ولادیمیر پوتین در ۸ اوت سال ۱۹۹۹ این منصب را در اختیار گرفت.
در ماه سپتامبر همان سال و در جریان جنگ دوم علیه مسلمانان مسلح چچن، بمب‌گذاری‌های و قتل‌های آپارتمانی در روسیه آغاز شد. هدف بمب‌گذاری‌ها و قتل‌های آپارتمانی در روسیه از سوی منابع مستقل، من‌جمله دیوید ساتر، محقق موسسه جانز هاپکینز و انستیتوی هوور، و همچنین مخالفان دولت، کمک به تحکیم قدرت پوتین معرفی شد.
تاکنون انجام هر نوع تحقیق مستقل پیرامون بمب‌گذاری‌های آپارتمانی به دلیل ایستادگی دولت بی‌نتیجه مانده و تعدادی از مححقان مستقل نیز در این راه جان خود را از دست داده‌اند.
ترور خانم آنا پولیتکووسکایا، خبرنگار و نویسنده طرفدار حقوق بشر و مخالف سرکوب مسلمانان چچن، در اکتبر سال ۲۰۰۶ انعکاس جهانی گسترده‌ای یافت. کتاب «روسیه پوتین» از جمله نوشته‌های این نویسنده مخالف پوتین است.
ترور افشاگران روسی
بنا بر ادعای وسیوولدو بوگدانف، اتحادیه روزنامه‌نگاران روسیه، در ۱۸ سال گذشته در حدود ۳۰۰ روزنامه‌نویس روسی به طرز مرموزی در آن کشور به قتل رسیده‌اند (خبرگزاری ریا نووستی، نوامبر سال جاری)، حال آن که تاکنون تحقیق پیرامون هیچ یک از این قتل‌ها به نتیجه نهایی نرسیده است. تمامی روزنامه‌نویسان مورد سوء قصد قرار گرفته در ردیف مخالفان پوتین قرار داشته‌اند.
در تازه‌ترین سوء قصد علیه روزنامه‌نویسان روسی مخالف پوتین، در ابتدای ماه گذشته، کاشین، گزارشگر ۳۰ ساله نشریه کامرسانت، در مقابل آپارتمان استیجاری خود مورد حمله اشخاص ناشناس مسلح به میله آهنی قرار گرفت. در نتیجه سوء قصد هر دو آرواره کاشین شکسته شد، جمجمه او ترک خورد، و یکی از پاهای او شکست. کاشین در حال حاضر تحت مراقبت‌های ویژه پزشکی است (کامرسانت، ۱۰ نوامبر ۲۰۱۰).
بنا بر گزارش خبرگزاری روسی اینترفکس، پیرامون سوء قصد علیه کاشین، مدودف، رئیس جمهور روسیه، قول داد و ابراز اطمینان کرد که عوامل سوء قصد دستگیر و مجازات خواهند شد.
حمله به کاشین نیز مانند تمامی بیش از ۳۰۰ فقره سوء قصد منجر به قتل پیش از آن، آثار اقدام و دست داشتن عوامل حرفه‌ای را با خود داشته است. در هیچ یک از موارد سوء قصد قبلی تاکنون هیچ متهمی معرفی، دستگیر یا محاکمه نشده است.
در تمامی تحقیقات مستقل انجام شده پیرامون این قتل‌ها و همچنین قتل هزاران نفر در جمهوری چچن، انگشت اتهام به سوی کرملین نشانه می‌رود.
پوتین، نخست وزیر کنونی روسیه، که روز پنج‌شنبه بازداشت جولین آسانژ، افشاگر استرالیایی و موسس ویکی‌لیکس، را مورد انتقاد قرار داد، طی یک دهه و نیم گذشته در مسئولیت‌های مختلف، من‌جمله ریاست سازمان امنیت فدرال، نخست وزیری، ریاست جمهوری و نخست وزیری دوباره، قدرتمندترین گرداننده کرملین بوده است.
