لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
پنجشنبه ۳۰ فروردین ۱۴۰۳ تهران ۱۷:۳۷

مقام‌های عالی اسرائیل و ایران؛ غایبان مراسم یادبود ماندلا


مراسم یادبود نلسون ماندلا قهرمان مبارزه با نژادپرستی و یکی از سرشناس‌ترین چهره‌های معاصر تاریخ دو غایب بزرگ داشت؛ سران رسمی اسرائیل و ایران.

هر دو کشور به جای روسای جمهوری یا مقام‌های بلندپایه و شناخته شده، به اعزام هیئتی دون‌پایه‌تر بسنده کردند.

از سوی ایران حسن روحانی رئیس جمهوری، محمد جواد ظریف وزیر خارجه و حتی محمد خاتمی رییس جمهوری پیشین که خود برای حضور در این مراسم ابراز تمایل کرده بود، سرانجام در این آیین حضور نیافتند تا ایران به هیئتی به ریاست محمد شریعتمداری، معاون اجرایی ریاست جمهوری بسنده کنند.

از سوی اسرائیل نیز رییس جدید مجلس این کشور یولی ادلشتین، یک سیاستمدار روسی الاصل، که چندان شناخته شده نیست، راهی این سفر گردید.

شیمون پرز رییس جمهوری ۹۱ ساله اسرائیل با استدلال سرماخوردگی و توصیه اکید پزشکان از خودداری از پرواز طولانی و حضور در آیین‌هایی که انرژی زیاد می‌طلبد به ژوهانسبورگ نرفت و بنیامین نتانیاهو نیز با انگیزه «هزینه‌های زیاد سفر و لزوم تدابیر امنیتی و بردن نیروهای متعدد محافظتی» از حضور در آن خودداری کرد.

اما سفیر پیشین اسرائیل در آفریقای جنوبی گفته است که مردم و سیاستمداران این کشور مناسبات بسیار نزدیک اسرائیل با رژیم آپارتاید آفریقای جنوبی را به خوبی به خاطر دارند و از نتانیاهو برای حضور در این آیین مهم با روی باز «استقبال نمی‌کردند» و «بهتر که نرفت».

روزنامه هاآرتص نیز چهارشنبه بیستم آذر در سرمقاله خود نوشته است «تصمیم نتانیاهو از روی دلسوزی برای کاهش هزینه‌های زیادی که او و همسرش بروی دست مالیات دهندگان اسرائیلی می‌گذارند، نیست بلکه نشان دیگری از انزوای دیپلماتیک فزاینده اسرائیل است».

هاآرتص پشتیبانی‌های ماندلا از فلسطینی‌ها را یادآور شد و نوشت «اسرائیل در زمان رهبری نتانیاهو که به حکومتی فعال در دیوارکشی، قانونگزاری‌های نژادپرستانه و تبعیض قومی و ملیت‌ها مبدل شده است، با روح مبارزات و میراث ماندلا سنخیتی ندارد و از صف کشورهای تلاشگر برای تساوی و مبارزه با نژادپرستی بدور است».

هاآرتص نوشته است رهبران جهانی در این آیین گردآمدند تا نشان داده شود که در اسرائیل نیز درست مانند مانند ایران، حضور مقامات ارشد در چنین مراسمی باید موجب تردید باشد و سرانجام هم آن‌ها از بیم روبه‌رو شدن با سران جهانی و واکنش‌ها، غیبت را ترجیح دهند.

هاآرتص همچنین در گزارشی با یادآوری مناسبات بسیار نزدیک دولت‌های اسرائیل در طول دهه‌ها با حکومت پیشین آفریقای جنوبی، نوشته است، صنایع اسلحه‌سازی اسرائیل بخاطر خریدهای کلان آفریقای جنوبی در زمان «حکومت سفید‌ها» حیات یافت.

اسرائیل در دهه‌های پنجاه و شصت میلادی از منتقدان مهم رژیم سفیدهای آفریقای جنوبی بود زیرا آن‌ها از حامیان نازی‌های آلمان بودند اما در جنگ «یوم کیپور» در سال ۱۹۷۳ که قریب به اتفاق کشورهای آفریقایی با فشار دولت‌های اسلامی و نفتی با اسرائیل قطع رابطه کردند، اسرائیل «فصل نوینی» را در مناسبات خود با آفریقای جنوبی گشود.

در سال ۱۹۸۶، اسرائیل تنها دولت دموکراتیک جهان بود که به تحریم‌های بین المللی علیه حکومت سفیدهای آفریقای جنوبی ملحق نشد که به‌خاطر این سیاست، با هشدارهای دولت وقت آمریکا نیز روبه‌رو شد. وزارت خارجه اسرائیل سرانجام سال بعد، برقراری برخی محدودیت‌ها در مناسبات با آفریقای جنوبی را در پیش گرفت اما جامعه جهانی این تدابیر را چندان جدی نگرفت.

از زمان قدرت یابی کنگره ملی آفریقا، اولین جنبش سیاهان که حکومت را در نتیجه مبارزات نلسون ماندلا و توافق‌های به عمل آمده با اف. دبلیو دکلرک، برعهده گرفت، مناسبات آفریقای جنوبی و اسرائیل سرد شده و سرد نیز باقی مانده است هرچند که ظاهرا دو کشور مناسبات کامل دیپلماتیک دارند.

کنگره ملی آفریقا با الهام از مبارزه‌های ماندلا از حامیان مبارزه‌های فلسطینی هاست.

با وجود این، ماندلا در سال ۱۹۹۹ به اسرائیل سفر رسمی کرد و در پاسخ به پرسش‌های زیاد در باره چنین سفری گفت «آمده‌ام تا بگویم اسرائیل همکار رژیم آپارتاید بود اما عملاً در جنایات این کشور نقش نداشت».

اهود اولمرت در سال ۲۰۰۴ زمانی که معاون آریل شارون نخست وزیر اسرائیل بود، اولین مقام رسمی اسرائیل بود که به پرتوریا سفر رسمی کرد.

در بیست و چهارم آوریل ۲۰۰۹، یک روز پس از انتخاب جیکوب زوما به ریاست جمهوری آفریقای جنوبی، سفیر این کشور در تل آویو به روزنامه هاآرتص گفت کشور ما از «تجربه غنی خود برای حل نزاع اسرائیلی- فلسطینی استفاده و مناسبات با اسرائیل را گرم می‌کند».

هفتاد و هفت هزار نفر یهودیان سفیدپوست آفریقای جنوبی که اکثرا ریشه روسی و اروپای شرقی دارند، دومین جامعه یهودیان قاره سیاه، پس از اتیوپی، محسوب می‌شوند که در اقتصاد شهرهای ژوهانسبورگ، کیپ تاون و دوربان از نقشی مهم برخوردارند.
XS
SM
MD
LG