رادیو فردا - تاثیر تفاهم هستهای ایران بر اقثصاد ایران موضوع گفتوگوی میرعلی حسینی با فریدون خاوند اقتصاددان مقیم پاریس است.
فریدون خاوند: تفاهم لوزان جنبه کلی دارد و مذاکره بر سر جزییات یک توافق نهایی تا حدود سه ماه دیگر ادامه خواهد یافت.
با این همه تردیدی نیست که این تفاهم خبر بسیار خوشی است برای همه نیروهای فعال کشور، تصمیمگیران اقتصادی، سرمایهگذاران، کار آفرینان و محافل کسب و کار که بعد از چند سال تحمل سختی، میتوانند به کنار رفتن ابرهای تیره از فضای روابط بینالمللی ایران امیدوار باشند.
ایران کشوری است با سابقه چندهزار ساله در عرصه بازرگانی بینالمللی، و در زمینه صنعتی هم با چهرههایی نامآور سابقه ۱۵۰ ساله دارد .
همه این سنتها و استعدادها، که به دلیل انقلاب و جنگ و سیاستهای غلط اقتصادی به شدت آسیب دیده بودند، زیر فشار تحریمهای اخیر کلا از نفس افتادند، پلهای ارتباطی ایرانیها با دنیا قطع شد، و در برابر رقیبان خارجی خود زمینگیر شدند. پول ملی ایران سقوط کرد، تورم از مرز چهل در صد گذشت، نرخ رشد منفی شد، چیزی حدود پانزده تا بیست درصد تولید ناخالص داخلی ایران دود شد و به هوا رفت.
مهمترین پیآمد تفاهم لوزان فراهم آمدن امکانات بالقوه است برای یک تغییر بزرگ در فضای عمومی اقتصاد ایران.
این امکانات بالقوه برای تغییر، چطور میتوانند به واقعیت بدل بشوند؟
از تفاهم لوزان نمیشود معجزه انتظار داشت. تا دستیابی به یک توافق نهایی بر سر جزییات، نوعی دلهره همچنان در فضای عمومی اقتصاد ایران موج خواهد زد.
ولی مهمتر از همه، موانع بسیار مهم ساختاری است که جلوی پرواز اقتصاد ایران را میگیرند، حتی بعد از رفع همه تحریمها: یک دولت پروار و پرهزینه، این همه شرکت دولتی و شبه دولتی، فساد، نبود اصلاحات لازم در زمینههای گوناگون، از بانکداری گرفته تا قانون کار و نظام مالیاتی...
اگر ایران بخواهد بعد از رفع تحریم به عضو فعال جامعه اقتصادی بینالمللی بدل بشود، باید تکلیف این موانع را روشن کند.
محافل اقتصادی در غرب به تفاهم لوزان چه واکنشی نشان دادهاند؟
رسانههای اقتصادی اروپایی اغلب این تفاهم را یک گام قاطعی میدانند برای فراهم آوردن زمینه ورود سرمایهگذاران خارجی به ایران.
«له زکو»، مهمترین روزنامه اقتصادی پاریس، مینویسد که در حال حاضر هیچ کشوری به اندازه ایران زیر نگاه پر اشتهای سرمایهگذاران نیست.
با این همه «له زکو» به سرمایهگذاران هشدار میدهد که فکر نکنند در ایران پول جارو میکنند. در ایران، به نوشته «له زکو»، هشتاد درصد اقتصاد زیر کنترل دولت و نهادهای مذهبی است، و این کشور شهرت دارد به بیثباتی در عرصه قوانین و خودکامگی دستگاه دیوانسالاری.