لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ تهران ۰۵:۱۲

سفر رئيس جمهوري تركيه به ايران: فضاي آلوده به بدگماني ها و نخستين ديدار از تبريز


عليرضا طاهري، بررسي روابط ايران و تركيه عليرضا طاهري (راديوآزادي): تا پيش از انقلاب در ايران، تهران و آنكارا نه تنها عضو يك باشگاه كه متحدان نضامي يك ديگر نيز بودند. اين اتحاد نظامي ايران را از راه تركيه به ناتو - بزرگ ترين پيمان نظامي جهان غرب - پيوند مي زد. اما، با پيروزي انقلاب اسلامي در ايران، اين ورق يكسره برگشت و فضايي از بد گماني روابط تركيه و جمهوري اسلامي را در كام خود فرو برد. تركيه شعار هاي حاكي از ضرورت صدور انقلاب اسلامي را كه در ايران فرياد مي شد، با بد گماني مي شنيد; و متقابلا جمهوري اسلامي دچار اين بد گماني بود كه تركيه به پايگاهي براي براندازي اين جمهوري نو پا بدل شده است. امروز، در پي گذشت بيش از دو دهه، اين بد گماني هاي آميخته با اغراق رنگ باخته اما بكلي از ميان نرفته است. رسانه هاي گروهي و احزاب تركيه همچنان هر چند گاه يك بار بتندي به جمهوري اسلامي مي تازند و رد پاي ماموران ايراني را در پشت پرده هر گونه ناآرامي و قتل هاي سياسي در تركيه مي جويند. دادستاني تركيه نيز بار ها ماموران جمهوري اسلامي را آشكارا و صريحا پشتيبان عاملان قتل روشنفكران تركي دانسته است كه به دفاع از جدايي دين از سياست شهره بودند. از سوي ديگر، تهران معتقد است كه تركيه در ضديت با جمهوري اسلامي گوش به فرمان آمريكاست. تهران از حضور و نفوذ روز افزون تركيه در جمهوري آذربايجان و جمهوري هاي تركي زبان آسياي ميانه نيز ناخوشنود است. در حالي كه تركيه جمهوري اسلامي را به پناه دادن به نيرو هاي پ كا كا - حزب جدايي خواه كارگران كردستان تركيه - متهم مي كند، جمهوري اسلامي نيز تركيه را در پناه دادن به شماري از مخالفان حكومت تهران، بخصوص اعضاي سازمان مجاهدين خلق - سازمان مسلحي كه اصلا در عراق مستقر است - متهم مي داند. رياست جمهوري احمد نجدت سزر در تركيه امروز هر چند عمدتا تشريفاتيست اما نگراني ها و بد گماني هاي دو طرف به يك ديگر بي گمان در ديدار هاي سران تركيه و جمهوري اسلامي در دو روز آينده مطرح خواهد شد. آقاي نجدت سزر از ميزبانش محمد خاتمي بخصوص خواهد خواست تا درباره ضرورت مسلح شدن جمهوري اسلامي به موشك شهاب 3 توضيح دهد. موشك شهاب 3 ، كه خبر آزمايش موفقيت بار آن بتازگي مايه نگراني هايي در منطقه، بخصُُوص در اسراييل و تركيه شد، بيش از يك هزار و سيصد كيلومتر برد دارد و با آن به آساني مي توان هر نقطه يي در تركيه را هدف قرار داد. احمد نجدت سزر در ديدارش از ايران همچنين خواهد كوشيد تا همكاري نظامي جمهوري اسلامي در پيكار با كساني را جلب كند كه آنكارا آن ها را عوامل پ كاكا مي خواند. در اين زمينه، تركيه بخصوص بدنبال دريافت پروانه "بازديد هاي نظامي ناگهاني" از ايران است اما بعيد بنظر مي رسد كه جمهوري اسلامي تن به چنين كاري بدهد. تهران معتقد است كه قرارداد هاي اخير ايران و تركيه درباره تماس تلفني مستقيم فرماندهان نظامي دو طرف در نقاط مرزي مشتركشان با يك ديگر براي پيكار با عمليات خرابكارانه و تروريستي بسنده است. در اين حال، با وجود فضاي آلوده به بد گماني هاي ياد شده، به نظر مي رسد كه هر دو طرف براي گسترش روابط اقتصادي و بازرگاني خود شوق فراوان دارند. تركيه كه در بحراني اقتصادي بسر مي برد، معتقد است كه ايران مي تواند در رفع اين بحران نقش چشمگيري بازي كند. براي نمونه، تفاضل داد و ستد هاي بازرگاني تركيه و ايران پانصد ميليون دلار بسود تهران است و با افزايش ميزان صدور گاز طبيعي ايران به تركيه بر اين تفاضل بيشتر افزوده خواهد شد. از همين رو، آقاي نجدت سزر در تهران خواهد كوشيد تا ميزبانش را به ايجاد تعادل در اين زمينه بر انگيزد. همزمان، رييس جمهوري تركيه در شوراي بازرگاني دو كشور - كه سال گذشته بنياد نهاده شد - در تهران شركت خواهد كرد. پيشبيني مي شود كه آقاي نجدت سزر در اين شوري از جمهوري اسلامي صريحا بخواهد كه در زمينه هاي بازرگاني و اقتصادي باز تر و آزادمنشانه تر عمل كند.

ديدار احمد نجدسزر، رئيس جمهوري تركيه از ايران در حالي آغاز مي شود كه حكومت هاي تركيه وايران براي رسيدن به تفاهم كامل با مشكلات جدي روبرو هستند. با وجود فضاي آلوده به بد گماني ، به نظر مي رسد كه هر دو طرف براي گسترش روابط اقتصادي و بازرگاني خود شوق فراوان دارند.
XS
SM
MD
LG