لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ تهران ۱۳:۱۵

"رسانه هاي گروهي، قدرت و جامعه مدني در ايران" كتابي ازنويسنده ايراني مقيم فرانسه


ژان خاكزاد، مصاحبه با سپيده فرخنده (پاريس) ژان خاكزاد (راديوآزادي): در چه رشته اي شما تحصيل مي كنيد در فرانسه؟ سپيده فرخنده (نويسنده كتاب رسانه ها، قدرت و جامعه مدني در ايران): الان در رشته علوم سياسي. ژ.خ.: ليسانستان را گرفته ايد؟ سپيده فرخنده: در دوره دكترا تحصيل مي كنم. ژ.خ.: مي خواستم بپرسم كه چه شد كه شما به فكر تحليلي مسائل روز جامعه ايران افتاديد؟ سپيده فرخنده: براي دوران ده پانزده ساله وقتي در باره ايران بحثي مطرح مي شد، تصوير يك جمعيت خشن كه حالت تهديد كشورهاي دمكراتيك را داشت، در ذهن اروپائي، در ذهن دوستان و همكلاسي ها ما مي آمد. و اين خيلي دردناك بود كه ايران براي اكثريت مردم دنيا همراه باشد با تصوير مشت هاي تهديدآميز و شعارهاي مرگ بر اين وآن و سوزاندن پرچم كشورهاي خارجي. اما در پنج شش سال اخير جنبشي به وجود آمد كه چهره ايران را مقداري عوض كرد. با به وجود آمدن روزنامه هاي جديد كه بحث آزادي و جامعه مدني را مطرح كردند، به ايراني ها خارج از كشور اين امكان را داد كه به مردم جهان نشان بدهند كه ايران فقط كشوري نيست كه بخواهد دشمني خود را به كشورهاي پيش رفته نشان بدهد. ژ.خ.: اولا كه كتاب شما به زبان فرانسه منتشر شده است و نمي دانم آيا شما براي ترجمه اين كتاب به زبان فارسي فكري كرده ايد؟ سپيده فرخنده: متاسفانه نه هنوز ولي خيلي خوشحال مي شوم اگر به فارسي ترجمه بشود. ژ.خ.: شما در اين كتاب هم گذشته را نگاهي داريد قبل از انقلاب 79 و بعد از آن و رسيده ايد به دوم خرداد. مي توانيد يك خلاصه اي از برداشت خود از زماني كه اسم آن را بهار آزادي مطبوعات بعد از دوم خرداد گذاشته ايد بيان كنيد؟ سپيده فرخنده: اين پژوهش به من امكان داد كه با تاريخ روزنامه نگاري ايران آشنا بشوم. به اين نتيجه رسيدم كه در ايران با اينكه هميشه سانسور و فشار و خشونت سياسي وجود داشته همواره مقاومت هائي هم وجود داشته است. ژ.خ.: شما در آن بخش كتاب كه مطبوعات دوم خرداد به بعد را بررسي كرديد، چه چيزهاي تازه اي را در آنها يافته ايد كه مي توانيد با شنوندگان ما در ميان بگذاريد؟ سپيده فرخنده: عدم اعتماد به مطبوعات ونشريات رسمي شايد يكي از مهم ترين دلايل انقلاب 1979 باشد. در دوران اخير تحولات بسيار جالبي در مطبوعات و نشريات ايران رخ مي دهد كه كنار رسانه هاي رسمي نشريات مستقل به وجود مي آيند و مشكلات سياسي و فرهنگي ايران را مطرح مي كنند. مثلا نشريه آدينه نوشته هاي بسيار مترقي و آزاديخواهانه اي چاپ كرد. در اين كتاب، مثال نوشته محمد مختاري را آوردم كه نشان مي دهد چگونه سياست سانسور و فرهنگ حذف ايران را در فقر سياسي و فرهنگي نگه داشته است. اين نشريات رفته رفته جنبش قانون طلبي را تشويق مي كنند و فضاي سياسي را باز مي كنند و اين دوران بسيار مهم است. هشتاد درصد مردم باسواد شدند و ديگر امكان دارند كه با بحث هاي قانون طلبي آشنا بشوند از طريق مطبوعات. از طرف ديگر گروه هاي فشار و سركوب روشنفكران را به قتل مي رسانند و به دانشجويان حمله مي كنند. به خاطر اين روزنامه ها نقش بسيار مهمي را بازي كرده اند. از يك طرف روحيه آزاديخواهي مردم جوان ايران را بالا بردند و از طرف ديگر آگاهي سياسي مردم را بالا بردند و حاكمان را وادار كردند به محكوم كردن قتل هاي زنجيره اي. اين روزنامه ها برخلاف روزنامه هائي كه وجود داشتند ت ابه حال، نقش اطلاع رساني خيلي جالبي را بازي كردند. در واقع خواست هاي جامعه مدني را مطرح كردند. ژ.خ.: شما اشاره كرديد به نقش راديوهائي كه خارج از ايران كار مي كنند و از جمله از راديوآزادي هم در كتاب خود نام برده ايد. مي خواستم اين بررسي كه كرده ايد در مورد راديوهاي خارج از كشور، يك نظري را بيان كرده ايد كه به نظر من خيلي جالب است اگر بتوانيد اين رابراي شنوندگان ما توضيح بدهيد. سپيده فرخنده: البته راديوها مي توانند نقش بسيار مهمي داشته باشند در ايجاد گفتگو و مطرح كردن نظرهاي مختلف كه نمي توانند در ايران بيان بشوند واز اين نظر خيلي جالب است. نقش راديوي خارجي اين است كه از اين محدوديت ها فراتر بروند و هيچ تابوئي در بحث و گفتگو وجود نداشته باشد. من خيلي دلم مي خواند كه تلاش هاي جوان ها براي به وجود آوردن يك جامعه مدني مدرن منعكس بشود چون اين تلاش ها وجود دارد و روزمره است و با مشكل و ضعيف است ولي با كمك رسانه هاي بدون محدوديت اين آزادي ها مي توانند پيش بروند و من واقعا دلم مي خواهد كه با جوان ها مصاحبه بشود و خواست هاي خودشان را مطرح كنند مخصوصا آزادي هاي فردي كه از آنها محروم هستند.

سپيده فرخنده، نويسنده 25 ساله كتاب فرانسوي "رسانه هاي گروهي، قدرت و جامعه مدني در ايران،" در مصاحبه با راديو آزادي مي گويد: تصويري كه از ايران و ايراني در ذهن مردم جهان غرب درست شده تصوير مردمي خشمگين با مشتهاي گره كرده و تهديد آميز است كه پرچم كشورهاي ديگر را مي سوزانند. ولي از دوم خرداد به اين سو مطبوعات با استفاده از آزادي هاي نسبي به مطرح كردن مسائلي نظير آزادي و جامعه مدني در ايران پرداختند كه در روشن كردن ذهنيت جوانان ايراني تاثير داشت. وي مي افزايد: راديو هاي بدون محدوديت خارج كشور، مانند راديوآزادي مي توانند در ايجاد فضاي گفتگوي آزاد براي به وجود آوردن يك جامعه مدني مدرن موثر باشند. وي توصيه مي كند كه راديوآزادي با جوانها در ايران مصاحبه كند و منعكس كننده نظرهاي آنها باشد.
XS
SM
MD
LG