جشنواره تابستاني نيويورك: نخستين اجراي نمايش تعزيه در آمريكا

بهنام ناطقي (مجله نيويورك)، مصاحبه با محمدباقر غفاري، كارگردان بهنام ناطقي (راديوآزادي): در جشنواره تابستاني لينكلن كه هفته پيش با اجراهاي باله كيروف از روسيه شروع شد و با اپراهايي از چين و كره و همچنين با نمايش مجموعه مدرني از رقص هاي مرس كانينگهام و تآترهاي آوازي استيو زانهايم ادامه پيدا مي كند، بزرگترين حادثه، نمايش هاي تعزيه از ايران است كه نخستين آنها "تعزيه حر" ديشب براي اولين بار روي صحنه رفت. صداي تعزيه حر از اجراي لينكلن سنتر ب.ن.: در اين مجموعه دو تعزيه ديگر: تعزيه طفلان مسلم و تعزيه امام حسين اجرا خواهد شد. آقاي محمد باقر غفاري كارگردان تعزيه در اجراهاي تعزيه در نيويورك و همچنين در اجراهايي كه با همين گروه در اسپانيا و فرانسه ارايه داد از يك طرف مي كوشد تعزيه را به اصل سنتي نزديك كند و از طرف ديگر آنرا براي تماشاگران غربي كه فارسي نمي دانند قابل استفاده بسازد. آقاي غفاري درباره كار خود مي گويد: محمدباقر غفاري (كارگردان تعزيه در نيويورك): من تآتر غرب را خوب مي شناسم. با بروك كار كردم، آسيستان گروتوفسكي بودم، دانشگاه كلمبيا 12 سال درس بازيگري داده ام، تئاتر ايران هم تعزيه را خوب كار كرده ام. قاطي نمي كنم اين دوتا را. من مي دانم اگر تعزيه برود روي صحنه از بين مي رود. در صورتي كه اين كار را در ايران مي كنند. كاري كه من مي كنم صحنه هاي خيلي قوي نمايشي را بهم نزديك مي كنم. يك تعزيه اگر در ايران اجرا شود بين سه ساعت تا سه ساعت و نيم طول مي كشد. اگر اينجا باشد در آمريكا كسي نمي نشيند تا آخر، پا مي شود مي رود. من تعزيه را مي كنم يك ساعت يك ساعت و بيست دقيقه. و تمام آن چيزهاي نمايشي قوي را نگه مي دارم. بنابراين وقتي تماشاگر مي نشيند اينجا واقعا نمي تواند تكان بخورد، اگر خوب اجرا بشود. تا آخر مي نشيند توجه مي كند. مي فهمد. چون تعزيه خوب... بعضي هاآمدند به من گفتند كه ما مي فهميم اين چه مي گويد. چون آنقدر حركاتش قشنگ، بجا و درست است كه از روي حركاتش مي فهمند چه مي گويد. متاسفانه اين چيزها در ايران دارد از بين مي رود. دارند چيزهاي هاليوودي واردش مي كنند. ب.ن.: آقاي حسن نرگس خاني دليقاني كه نقش حضرت عباس را در تعزيه حر اجرا مي كند و از اصفهان به جمع هنرمندان تعزيه در نيويورك پيوسته است در باره كار با آقاي غفاري كه يك تعزيه گردان سنتي نيست، اينطور توضيح مي دهد: حسن نرگس خاني: كسي كه تعزيه را دوست دارد در حالت سنتي اجرا شود مي خواهد كه قدمت تعزيه از بني نرود و نهضت امام حسين زنده باشد... ب.ن.: يعني شما كه در اصفهان اجرا مي كنيد جور ديگري است؟ حسن نرگس خاني دليقاني: يك مقدار آنجا وسيع تر است. يك مقدار تداركاتش بيشتر است، داراي حسينيه است، آنجا دستمان باز تراست. اينجا امكانات كمتر است. ب.ن.: چه چيزي كمتر است؟ حسن نرگس خاني دليقاني: يك مقدار نفرات كم داريم. ب.ن.: آن ده نفر كه نتوانستند بيايند لطمه زدند؟ حسن نرگس خاني دليقاني: يك خورده مشكل ساز شد... صداي تعزيه امام حسين ب.ن.: اجراي نمايش هاي تعزيه در نيويورك با توجه به تدارك عظيمي كه چنين برنامه اي دارد بدون مشكل هم نبود. بزرگترين مشكل اين گروه اين بود كه جمعي از خوانندگان آن نتوانستند در دوبي ويزاي آمريكا دريافت كنند. آنها كه ويزا گرفتند هم تقريبا يك ماه دير تر از موعد به نيويورك رسيدند. آقاي محمد باقر غفاري كارگردان تعزيه در نيويورك در مصاحبه با رديو آزادي مي گويد: ما قرار بود كه نهم ماه پيش اينجا بياييم ولي به تاخير افتاد. ما روزي بين 12 تا 14 ساعت تمرين مي كنيم و من مواظبم كه خسته نشوند، چون اولين چيزي كه هنرپيشه خسته مي شود صدايش را از دست مي دهد. ب.ن.: كمبود اين ده نفر را چطور جبران مي كنيد؟ محمد باقر غفاري: من مجبور شدم تعزيه را عوض كنم، بعضي ها دو سه تا نقش بازي مي كنند. چهار نفر سياهي لشگر از اينجا گرفتيم. آنهارا مي گذاريم توي صحنه هاي شلوغ...بهر صورت سر هم كرديم! موسيقي تعزيه امام حسين ضبط زنده از تمرين در لينكلن سنتر