بعد از انقلاب سال 1357 ، طبقه متوسط در ايران نقش و سهم خود را در ساختار قدرت از دست داد و رو به نابودي گذاشت. جامعه ايراني در راستاي تقسيم شدن به دو قشر دارا و ندار پيش مي رود و در آينده‌اي نه چندان دور، به جوامعي چون پاكستان و بنگلادش، كه طبقه متوسط از ساختار اجتماعي آنها حذف شده، شباهت خواهد يافت. اوجگيري طبقه نوين صاحب امتيازان در جمهوري اسلامي حاصل در هم آميختگي منافع ميان مديران ارشد بخش دولتي و بازاريان سنتي است. وحدت ديوان و حجره، طبقه متوسط ايران را به حاشيه رانده است.
فريدون خاوند (گزارش اقتصادي روز) دكتر فريدون خاوند (راديوآزادي): طبقه متوسط، كه در پيوند نزديك با فعل و انفعالات اقتصادي به ويژه مكانيزم هاي ناظر بر توزيع در آمد ها شكل ميگيرد، مهم ترين بازيگر اجتماعي و سياسي كشور هاي پيشرفته صنعتي است. در شمار زيادي از كشور هاي در حال توسعه نيز، همزمان با پيشروي فرآيند صنعتي شدن، طبقه متوسط انبوه تر ميشود و نقش اقتصادي و سياسي و اجتماعي فعالانه تري را بر عهده ميگيرد. اين طبقه نه تنها موتور محركه مصرف و پس انداز، بلكه تكيه‌گاه تعادل هاي بزرگ سياسي و اجتماعي است كه فضاي تنفس لازم را براي مردمسالاري فراهم ميآورد. طبقه متوسط ايران در چه موقعيتي است و چگونه تحول مي يابد؟ اين پرسشي است كه خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، طي چند روز گذشته، با شماري از صاحبنظران اقتصادي ايراني در ميان گذاشته است. تقريبا همه آنها بر فروريزي طبقه متوسط در ايران تأكيد كرده‌اند. دكتر بهمن آرمان، كارشناس اقتصادي، ميگويد كه با پيروزي انقلاب اسلامي، طبقه متوسط در حال شكلگيري ايران نقش و سهم خود را در ساختار قدرت از دست داد. به گفته او طبقه متوسط ايران، به دليل رخ ندادن انقلاب صنعتي در اين كشور، رو به نابودي است، جامعه ايراني در راستاي تقسيم شدن به دو قشر دارا و ندار پيش ميرود و در آينده‌اي نه چندان دور به جوامعي چون پاكستان و بنگلادش، كه طبقه متوسط از ساختار اجتماعي آنها حذف شده، شباهت خواهد يافت. دكتر عبدالحسين ساسان، عضو هيأت علمي دانشكده اقتصاد اصفهان نيز بر افزايش شكاف طبقاتي در جامعه ايراني به زيان طبقه متوسط تأكيد ميكند و زوال اين طبقه را حاصل تورم و بيكاري ميداند. عليرضا رازي، عضو هيأت علمي دانشكده اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامي اقتصاد دولتي را مهم ترين مانع بر سر ايفاي نقش طبقه متوسط در ايران ميداند. از ديدگاه دكتر محمد حسين اديب، عضو هيأت علمي دانشكده اقتصاد دانشگاه اصفهان، در پنج سال گذشته حدود پنجاه در صد طبقه متوسط ايران به طبقه فقير منتقل شده‌اند. او در آمد هاي نفتي را مهم ترين عامل رشد طبقه متوسط ايران در سي سال گذشته ميداند و ميافزايد كه به دنبال كاهش اين در آمد ها و نبود منابع ديگري به جاي آنها، اين طبقه دچار ريزش شده است. در وراي طيف اقتصاد دانها، بررسي تحولات طبقه متوسط ايران طبعا مورد توجه صاحبنظران ديگر علوم اجتماعي نيز هست، به ويژه آنها كه پديده قدرت را در چارچوب جامعه مدني ايران بررسي ميكنند. به نظر ميرسد كه اوجگيري طبقه نوين صاحب امتيازان در جمهوري اسلامي حاصل در هم آميختگي منافع ميان مديران ارشد بخش دولتي و بازاريان سنتي است. وحدت ديوان و حجره، طبقه متوسط ايران را به حاشيه رانده است.
در همین زمینه
انتخاب سردبیر
پرخواننده‌ترین‌ها
۱
