گزارش اقتصادي روز: اطلاعرساني اقتصادي در ايران

فريدون خاوند (پاريس) دكتر فريدون خاوند (راديوآزادي): روزنامه‌ي «حيات نو اقتصادي» به صاحب امتيازي سيد هادي خامنه‌اي ، كه تاكنون دو پيش شماره‌ي آن انتشار يافته، طبق وعده‌ي مسئولانش در روز هاي آينده انتشار منظم خود را آغاز خواهد كرد. روزنامه‌ي ديگري به نام «دنياي اقتصاد» با مديريت بختياري، مدير روابط عمومي سازمان «توسعه‌ و نوسازي صنايع معدني ايران»، در آيند‌ه‌ي نزديك منتشر خواهد شد. همچنين از انتشار قريب‌الوقوع روزنامه‌ي اقتصادي ديگري سخن ميرود به نام «ميعاد اقتصادي» با مديريت سلطاني فر، مدير مسئول روزنامه‌ي «ايران نيوز». هم اكنون سه روزنامه‌ي «آسيا»، «ابرار اقتصادي» و «جهان اقتصاد» به خبر رساني اقتصادي اختصاص دارند و اگر انتشار سه همكار تازه‌ي آنها قطعي شود، شمار اين گونه روزنامه ها در ايران به شش خواهد رسيد. خبررساني اقتصادي در ايران سابقه‌اي قديمي دارد. گويا نخستين نشريه‌ي اقتصادي ايران «تجارت» نام داشته كه انتشار آن در سال 1297 قمري (126 سال پيش) آغاز شده و بعد ها «جريده‌ي تجارت‌» نام گرفته است. از آن زمان تاكنون خبر رساني اقتصادي در ايران از فراز و نشيب هاي فراوان گذشته، كم و بيش مشابه با آنچه ديگر عرصه هاي خبر رساني از سر گذرانده‌اند. در چند سال اخير امواج سختگيري عليه رسانه ها دامن مطبوعات اقتصادي را نيز گرفت، هر چند كه اقتصاد نويسان ايراني اگر به حوزه هاي صرفا تخصصي بپردازند و به قلمرو هاي بسيار حساس در مرز سياست و اقتصاد نزديك نشوند، طبعا از آزادي بيشتري برخوردارند. انتشار روزنامه هاي تازه‌ي اقتصادي در تهران نشانه‌ي ديگري است از نياز شديد محافل بازرگاني و توليدي و مالي ايران به كسب اطلاعات در عرصه هاي ملي، منطقه‌اي و جهاني. تقريبا همه‌ي روزنامه هاي سراسري ايران دستكم يك صفحه‌ي كامل از مطالب خود را به خبر ها و تفسير هاي اقتصادي اختصاص داده‌اند. نسل تازه‌اي از روزنامه نگاران اقتصاد نويس، كه بخشي از آنها دوره هاي تخصصي آموزش عالي را پشت سر گذاشته‌، به دنياي مطبوعات ايران راه يافته‌ است. روزنامه هاي اقتصادي، همچون ماهنامه ها و گاهنامه هاي اقتصادي، علاوه بر اعضاي دائمي هيأت تحريريه‌ي خود، از همكاري منظم شمار روز افزوني از استادان دانشگاه و دست اندر كاران عرصه‌ي اقتصاد برخوردارند. شماري از رسانه هاي برون مرزي ايران نيز فعالانه در انتشار داده هاي اقتصادي و تفسير آنها مشاركت مي كنند. داده هاي خام به گونه‌اي منظم از سوي دستگاه هاي اقتصادي و آماري ايران از جمله بانك مركزي، سازمان مديريت و برنامه ريزي، اداره‌ي گمرك، مركز آمار ايران، وزارتخانه هاي تخصصي و غيره انتشار مي يابد. داده هاي اقتصادي مربوط به ايران را همچنين مي توان در انتشارات نهاد هاي اقتصادي بين‌المللي از جمله صندوق بين‌المللي پول، بانك جهاني و بانك تسويه حساب هاي بين‌المللي پيدا كرد. به علاوه بعضي از سفارتخانه هاي خارجي در تهران به گونه‌اي منظم يا ادواري داده ها و تحليل هايي را در باره‌ اقتصاد ايران منتشر مي كنند كه شايد پر كار ترين آنها سفارت فرانسه در تهران باشد. مجموعه‌ي اين منابع، در كنار حجم بزرگي از پايان نامه هاي تحصيلي و كتاب ها به زبان هاي گوناگون، به پژوهشگران مسائل ايران امكان ميدهد به رغم وجود دام هاي گوناگون، گنجينه‌اي را از داده ها و بررسي هاي با ارزش درباره‌ي اقتصاد ايران در اختيار داشته‌ باشند.