لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ تهران ۰۳:۴۵

در قلمرو ادب


(rm) صدا | [ 10:25 mins ]
مصاحبه با گلرخسار، شاعر تاجيك درباره جايگاه شعر و شاعر ايران در تاجيكستان، بررسي رمان سرباز یخی از پل واتکینس از کتابهای پرخواننده آمریکا در هفته های جاری و يادي از خسرو گلسرخي شاعر انقلابي در سالگرد اعدامش به اتهام دست داشتن در توطئه علیه خاندان سلطنت از جمله قسمت هاي مختلف اين هفته برنامه «در قلمرو ادب» را تشكيل مي دهند. امير آرمين (راديو فردا): هفته پیش در این برنامه مصاحبه ما را با مومن قناعت شاعر پارسی گوی تاجیک شنیدید. در برنامه امشب مصاحبه اي داریم با گلرخسار شاعر دیگر تاجیک که از او جایگاه شعر و شاعر ایران امروزدر تاجیکستان را پرسیده ایم. گلرخسار: متاسفانه در قرن بيستم، شاعران بسيار مشهور در ايران از جمله استاد مهدي اخوان ثالث، شاملو، سهراب سپهري، فريدون مشيري، رهي معيري و سويا كه مغز شعر فارسي قرن بيستم هستند در تاجيكستان معروف نيستند و خوشبختانه استاد اخوان را من در برلين و در شب هاي شعر فارسي ديدم كه خيلي عاشق تاجيكستان و شعر تاجيك بودند و آنها نيز ما را خيلي بد مي شناسند. شاعراني كه در تاجيكستان خيلي مشهورند عبارتند از نادر نادرپور، فروغ فرخزاد كه شعرش مرزها را عبور كرده و استاد سيمين بهبهاني كه فكر مي كنم يكي از غزلسرايان بزرگ امروز شعر فارسي است. اما در سطحي كه ما مي خواهيم متاسفانه هنوز شاعران ايراني در تاجيكستان معروف نيستند. شايد عوامل اقتصادي در تاجيكستان از عللي باشد كه ما نمي توانيم كتاب هاي آنها چاپ كنيم و علل ديگر شايد اين باشد كه همه مردم تاجيكستان نمي توانند خط فارسي و نياكان را بخوانند. ا . آ: گلرخسار شاعر پر آوازه تاجیک در حال حاضر رئیس بنیاد فرهنگ تاجیکستان است و مجموعه های شعری او: آینه روز، گهواره سبز، شبنم ، قصیده کوهستان، و روح باختر که خوانندگان زیادی در تاجیکستان دارد و در میان اهل ادب در ایران و افغانستان هم چهره ای شناخته شده است. سرباز یخی از پل واتکینس از کتابهای پرخواننده آمریکا در هفته های جاری بوده است. مریم احمدی گزارش کوتاهی دارد در نقد و معرفی آن: مريم احمدي (راديو فردا): راوی سرباز یخی ویلیام براملی در سال های جنگ جهانی دوم در یک واحد ویژه ارتش بریتانیا مامور می شود همراه با اعضای یک جوخه از تکاوران دستگاه انتقال امواج تلفنی را در قله کارتن در بخش ایتالیائی کوه آلپ نصب کند. ماموریت لو می رود و اغلب اعضای جوخه در زیر برفهای آلپ مدفون می شوند. براملی که ازآن حادثه تلخ جان به در برده است در سالهای دهه 1950 بار دیگر بر اثر واقعه ای که همانا پیدا شدن جسد دوستش در برفهای قله کوه است به یاد دوستان مدفون شده اش در آلپ می افتد و به گذشته اش باز می گردد.او که در پایان جنگ معلم یک دبستان پسرانه در لندن شده است وقت بیکاری خود را با استنلی دوستش می گذراند. عموی استنلی، هنری کارتن که تنها فاتح قله یاد شده آلپ بوده و قله به نام وی نامگذاری شده است در همین اثنا دست به خودکشی می زند و وصیت کرده است جسدش در برفهای قله ای که خود کشف کرده است دفن شود. این ماموریت شاق به عهده استنلی و براملی می افتد. رمان سرباز یخی سرگذشت سفر این دو دست همراه با جسد هنری به قله آلپ است. رویاروئی با بهمن های خطرناک، مشکلات کمی غذا، و دشواری حمل جسد به بلنداهای کوه بخش سرگرم کننده رمان را تشکیل می دهد. وقتی دو دوست به پوسته یک هواپیما ی ساقط شده زمان جنگ پناه می برند تا از سرما و بوران مصون بمانند خواننده با فراز های درخشانی از داستان سرباز یخی رو به رو می شود. کتاب، نگرشی است گسترده به جهانی که درآن زیست می کنیم و گذر و گذاری پر نفوذ است به گذشته ها. زنده کردن روزگاران گذشته است، روزگارانی که کوهنوردان بزرگترین ماجراجویان زمین بودند و چونان فضانوردان عصر ما خبر ساز و شاید به همین سبب چهره دختران معشوقه های استنلی و براملی چندان پر رنگ نیست و نقش چندانی در ماجراها ندارند. شاید تنها نکته ای که چهره دختران را پررنگ می کند ادامه کوهنوردی هلن پارادایز دوست دختر استنلی است او همیشه تاسف می خورد که چرا قله را از نزدیک دیده، اما برآن پای ننهاده است و بعد که تصویری از هنری کارتن کوهنورد کهنه کاررا ترسیم می کند که جز پوست و استخوانی بر تن ندارد، مشخص می شود که برای در یافت حقیقت که در اینجا کوه نماد آنست باید به قله رسید و تنها دیدن آن از دور یا حتي نزدیک حقیقت کوه را نشان نمی دهد. استنلی برای چنان سفری انگیزه خود را دارد. می خواهد به معشوقه اش اثبات کند واقعا مرد است. انگیزه براملی اما فرق می کند. او می خواهد بار گناهی که کشته شدن همقطارانش بر دوش وی نهاده است بدین ترتیب سبکتر سازد. ا . آ: از عالم رمان وخیال که بگذریم، در عالم واقع هم امروز (شنبه) اعلام شد جسد یک خلبان آمریکائی که 63 سال پیش در کوههای سییرانوادا در کالیفرنیا سقوط کرده بود، از زیر برف و یخ بیرون آورده شد. لئو ماستونن 22 ساله در 18 نوامبر سال 1942 و در حالی که در حال تمرین خلبانی بود همراه با سه تن دیگر از سرنشینان هواپیمای مشقی ناپدید شد و تا دیروز کسی از سرنوشت وی اطلاعی نداشت. 29 بهمن ماه سالگرد اعدام خسرو گلسرخی شاعر انقلابی است. خسرو گلسرخی در دادگاه نظامی به اتهام دست داشتن در توطئه علیه خاندان سلطنت به اعدام محکوم شد و در سحرگاه 29 بهمن سال 1352 به جوخه اعدام سپرده شد. می دانی پرنده را بی دلیل اعدام می کنی در عمق تو آینه ایست که قفسهارا انعکاس می دهد ودستان تو محلولی است که انجماد روزرا درحوضچه شب غرق می کند ای صمیمی دیگر زندگی را نمی توان در فرو مردن یک برگ یا شکفتن یک پرنده دید ما در حجم کوچک خود رسوب می کنیم در سرزمینی که عشق آهنی ست انتظار معجزه را بعید می دانم باغبان مفاوک چه هدیه ای دارد؟ پرندگان از شاخه ها ی خشک پرواز می کنند آن مرد زردپوش که تنها و بی وقفه گام می زند با کوچه های ورود مممنوع چه خواهد کرد؟ سرزمینی را که دوستش می داریم پرندگان همه خیس اند و گفتگوئی از پریدن نیست در سرزمین ما پرندگان همه خیس اند در سرزمینی که عشق کاغذی است انتظار معجزه را بعید می دانم. یادش گرامی باد. به پایان برنامه می رسیم. باما به نشانی farda@radiofarda.com تماس بگیرید با نقد و نظر و پیشنهادها.
XS
SM
MD
LG